«Զվարթնոցի» ուղեւորային հին մասնաշենքի քանդման կամ պահպանման հարցը դեռեւս որեւէ տրամաբանական լուծում չի ստացել։ Այսօր էլ ճարտարապետներն ու շինության պահպանման կողմնակիցները դիմում են տարբեր ատյանների` պահանջով կլոր շենքը ներառել պետության կողմից պահպանվող պատմաճարտարապետական հուշակոթողների ցանկում եւ այդպիսով խոչընդոտել այն ոչնչացնելու ծրագրին:
Շինության պահպանման հոգածությամբ ձեւավորված հանրային նախաձեռնությունն այժմ էլեկտրոնային ստորագրահավաք է կազմակերպել համացանցում` ի պաշտպանություն կլոր շենքի, որին արդեն մասնակցել է 800-ից ավելի օգտատեր` Հայաստանից եւ սփյուռքից։ Նախաձեռնության նպատակն է շենքի պահպանության պայքարին մասնակից դարձնել ոչ միայն մասնագիտական հանրությանը, այլեւ բոլոր այն անձանց, որոնց մտահոգում է Երեւանի պատմաճարտարապետական ժառանգությունը:
Ստորագրահավաքը շարունակվում է: Վերջում ստորագրությունները կամփոփվեն, կպատճենվեն եւ կներկայացվեն կառավարությանը որպես հանրության բողոքի ձայն: Այդ նախաձեռնության անդամ ճարտարապետ ՍԱՇՈՒՐ ՔԱԼԱՇՅԱՆԻ տեղեկացմամբ` 50 ճարտարապետներ ու արվեստագետներ նախաձեռնությունից բացի նամակներ են հղել հանրապետության նախագահին եւ «Զվարթնոցի» սեփականատեր Էդուարդո Էռնեկյանին` խնդրանքով ու պահանջով, որ ամեն գնով պահպանվի շենքը։
Նամակը ստորագրողները հիմնականում ճարտարապետներն են: Դա հատուկ նպատակով է արվել, որ նամակում առաջ քաշված հիմնավորումները մասնագիտական լինեն, այլ ոչ թե տպավորություն ստեղծվի, թե գործին սիրողական մոտեցում է ցուցաբերված:
Բացի դրանից, ուղեւորային հին համալիրը քանդելու կողմնակիցները միշտ հակադարձում են, թե ընդամենը մեկ-երկու ճարտարապետ է շահագրգիռ շենքի պահպանմամբ, մյուսներն անգամ չեն էլ միջամտում: Մինչդեռ Ս.Քալաշյանը հավաստում է, որ ինքը չի ճանաչում այնպիսի ճարտարապետի, որի համար միեւնույն կլինի` շենքը կքանդե՞ն, թե՞ կպահպանեն։ Նամակն ու էլեկտրոնային ստորագրությունները դրա վկայությունն են: Անգամ Երեւանն արդիականացնելուն կողմնակից, Երեւանի նախկին գլխավոր ճարտարապետ Նարեկ Սարգսյանն է դեմ շինությունը քանդելուն:
Սաշուր Քալաշյանը նաեւ տեղեկացրեց, որ նամակում ճարտարապետները պահանջել են շինությունը ներառել պետության կողմից պահպանվող պատմաճարտարապետական շինությունների ցանկում: Այդ դեպքում հնարավոր կլինի խոչընդոտել այն քանդելու գործընթացին:
Մեր այն հարցին, թե անգամ այդ դեպքում հնարավոր չէ՞ շենքն ապամոնտաժել, եթե պատմաճարտարապետական շինությունների ցանկում ներառված լինելն անգամ չփրկեց Երիտասարդական պալատը, Փակ շուկան եւ նման այլ արժեքավոր շինություններ, ապա ի՞նչը պետք է խանգարի «Զվարթնոցի» դեպքում, Ս.Քալաշյանը պատասխանեց, որ «Զվարթնոցի» դեպքում շենքի դեմ բահով դուրս եկածները կվախենան հասարակական հնչեղությունից: Եվ հետո` մի բան է, որ տեղական օլիգարխն է ոտնձգություն անում մշակութային արժեքի դեմ` օրենքը հաշվի չառնելով, մեկ այլ բան, որ այլ երկրի քաղաքացին է դա անում, եւ նա ավելի զգուշավոր կլինի օրենքները ոտնահարելու հարցում:
Իսկ այն հարցին, թե որեւէ երաշխիք կա՞, որ «Զվարթնոցը» կընդգրկվի պատմական շինությունների ցանկում, ճարտարապետը վստահորեն ասաց. «Մեր պահանջից հետո մշակույթի նախարարությունը պարտավոր է գիտամեթոդական խորհուրդ հրավիրել` հարցը քննարկելու եւ որոշում կայացնելու համար: Ես վստահ եմ, որ խորհուրդը որոշում կկայացնի հօգուտ շինության: Այդ դեպքում արդեն քանդելու մասին խոսք չի կարող լինել»:
Թագուհի ԱՍԼԱՆՅԱՆ
Հրապարակումն ամբողջությամբ կարող եք կարդալ «Հայոց աշխարհ» թերթի այսօրվա համարում:
