«Ռուսաստանի, Բելառուսի և Ղազախստանի մաքսային ծառայությունների շփման լեզուն ռուսերենն է, իսկ Հայաստանում՝ հայերենը… պետք է շատ լուրջ աշխատանքներ տանել, այլապես մեկս մյուսին չենք կարող հասկանալ: Շատ բան պետք է նորից յուրացնել»,-այսպիսի հայտարարությամբ է հանդես եկել Ռուսաստանի մաքսային ֆեդերալ ծառայության ղեկավար Անդրեյ Բելյանինովը: Այս հայտարարությունից պարզ է դառում, որ ՌԴ մաքսապետը բարձրացնում է Հայաստանի հետ հաղորդակցության լեզվի հարցը, ինչի վտանգի մասին Մաքսային միությանն անդամակցելու հայտարարությունից հետո մտահոգություն էին հայտնել հայաստանյան տարբեր շրջանակների գործիչներ:
Aravot.am-ը «Մենք դեմ ենք օտարալեզու դպրոցներին» նախաձեռնության անդամ Արամ Ապատյանից հետաքրքրվեց` ի՞նչ վտանգների կարող է հանգեցնել ռուսական կողմի այս մտադրությունը: Նա նշեց. «Եթե Հայաստանն ընդունի ռուսերենը` որպես Մաքսային միությունում օգտագործվող լեզու, մենք կկորցնենք ևս մեկ տարածք, որտեղ օգտագործվում է հայերենը: Արդյունքում հայերենը կթուլանա: Ես սրան ուղղված միտում եմ տեսնում այս հայտարարության մեջ»:
Մեր այն դիտարկմանը, թե ՀՀ-ն արդեն գործընթացի մեջ է, հիմա ինչպե՞ս կարող է խուսափել նման իրավիճակներից, պարոն Ապատյանն այսպես արձագանքեց. «Գործընթաց մտնել-չմտնելը նշանակություն չունի, քանի որ ՀՀ քաղաքացիները պետք է հնարավորություն ունենան օգտվել համապատասխան տեղեկություններից հայերեն լեզվով: Եվ այն գործառույթները, որոնք կատարվում են այդ կազմակերպությունների միջև՝ կարող են զուգորդվել անհրաժեշտ թարգմանությամբ: Այս հայտարարությունը կարող է շատ տարբեր բաներ նշանակել: Ռուսական կողմին ամենից հեշտը կլիներ, որ ուղարկեին ռուսերեն լեզվով գրված թղթեր` առանց թարգմանության և ամենուրեք օգտագործեին`գլխացավանքներից հեռու կլինեին: Բայց դա բացարձակապես Հայաստանի համար ընդունելի չէ: Ինքնիշխանության զիջումը միանգամի չի լինում, այն բաղկացած է նման տարրերից, իսկ լեզուն շատ կարևոր տարր է, որը մենք ոչ մի դեպքում չպետք է զիջենք»:
Կարդացեք նաև
ԱԺ Գիտության, կրթության, մշակույթի, երիտասարդության եւ սպորտի հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ Արտակ Դավթյանն այս խնդրի բարձրացումը «ակտուալ հարց չի համարում» ու նշում է. «Ոնց որ թե գույները շատ խստացրիք: Եթե խոսքը հաղորդակցությանն է վերաբերում, ապա նշեմ, որ հայերենի կրողները 10 միլիոն են, ռուսերենով հաղորդակցվողները` 3 հարյուր միլիոն: Բնական է, որ 3 հարյուր միլիոնին դժվար է պարտադրել, որ 10 միլիոնի լեզուն սովորեն: Եվ հաղորդակցության համար կոնկրետ Մաքսային միության տարածքներում պետք է իմանան ռուսերենը»:
Կապված այն դիտարկման հետ, թե հնարավոր է թարգմանություն ապահովել, պարոն Դավթյանն արձագանքեց. «Եթե հարցը միջազգային բեռնափոխադրումներին է վերաբերում, ապա այդտեղ այժմ էլ հայերենը չի գործածվում: Թարգմանություն կարող ես ապահովել, եթե ՀՀ-ն սահմանակետ ունի, իսկ եթե չունի, ո՞նց ես ապահովում: Ասենք վրացիներին, Չինաստանից ապրանք ստանալու դեպքում ղազախ սահմանապահին ասենք, որ իրենք հայերեն սովորեն: Մենք մեզ համար հսկայական խնդիրներ ենք ստեղծում ու հետո կսկսենք դրանք հերոսաբար հաղթահարել»:
Արտակ Դավթյանը ոչ միայն ինքնիշխանության կորստի վտանգ չի տեսնում, այլև պնդում է. «ՀՀ-ում և սահմանադրությամբ, և օրենքներով ասվում է` որն է ՀՀ պետական լեզուն: Իսկ եթե մենք մեր ինքնիշխանությունը ՌԴ-ում կամ ասենք Բրեստում պիտի պաշտպանենք, ապա դրանք իրարամերժ հասկացություններ են: Ինքնիշխանությունը ենթադրում է, որ ավելի բարձր իշխանություն գոյություն չունի: Կարծում եմ, որ պիտի Բրեստում էլ ավելի բարձր իշխանություն գոյություն չունենա, քան Բելառուսի իշխանությունները»:
Տաթև ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆՅԱՆ
«Ոնց որ թե գույները շատ խստացրիք … ………………………………………Մաքսային միության տարածքներում պետք է իմանան ռուսերենը»:
«Ինչ ճարպիկ եմ ու խելացի, է՜, այսպիսի սահուն անցում էլ ո՞ր մի քաղաքական գործիչը կարող էր անել, գոնե ՀՀԿ-ում իմ նմանը չկա՝ առանց ձեռքերս օգտագործելու ինքս իմ քեֆն եմ բերում, ա՜խ:»
Չզարմացնեն իրենց լեզվով, պրիմիտիվ լեզու է:Էս բարդ ազգի բարդ լեզուն իմացողի համար բացի ճապոներենից բոլոր լեզուներն են մի բաժակ ջուր:Իմանալն ուրիշ բան է, քոնը համարելն ուրիշ: