Ըստ բանավոր պատմությունների, Կոմիտասին աքսորից փրկել է թուրք հայտնի գրող, ֆեմինիստական շարժման առաջնորդ և Թուրքիայի ազգային հերոս Հալիդե Էդիփ Ադըվարը: Գրում է «Հուրիեթ» թերթը:
Այս պատմությունը հիշելու առիթ է դարձել «Կալան Մուզիք» ձայնագրման ընկերության թողարկած «Երգարան» ձայնասկավառակը, որը պարունակում է Կոմիտասի հայերեն, թուրքերեն և քրդերեն երգերը, ինչպես նաև երգահանի ստեղծագործությունների նոտաներով ու նրա կենսագրությամբ մի գիրք:
1915թ. Ապրիլին հարյուրավոր հայ մտավորականների հետ Կոմիտասին նույնպես ձերբակալել և աքսորել էին Չանղըրը քաղաք: Ինչպես գրում է «Հուրիեթ»-ի թղթակիցը, Հալիդե Էդիփի ջանքերի շնորհիվ է, որ նրան ազատում են և ուղարկում հետ՝ Ստամբուլ:
Հալիդե Էդիփը նաև զբաղվել է հազարավոր հայ որբերի դաստիարակությամբ: Իր հիշողություններում նա գրել է, թե ինչպես էին հայ երեխաներին մահմեդականացնում:
Կարդացեք նաև
Այս տարի նրա մահվան 50-րդ տարին է և լրագրողը հույս է հայտնում, որ այդ առիթով ավելի խորը կուսումնասիրվի Կոմիտաս Վարդապետի և Հալիդե Էդիփին առնչվող պատմությունը:
Պատրաստեց Հովհաննես ԻՇԽԱՆՅԱՆԸ
Հերիք է հալած իւղի պէս եւ առանց ստուգումի տեղեկութիւններ փոխանցել։ Այդ թրքուհին
որբերով զբաղած է զանոնք… թրքացնելու համար։