«Պաշտպանե՞լ, թե՞ պաշտպանվել»

Ես՝ Սերգեյ Գեորգիի Զախարյանս, կարդալով «Առավոտ» օրաթերթում տպագրված «Ապագա գիտությունների թեկնածուն արտագրե՞լ է ապագա դոկտորից» հոդվածը, հայտնաբերեցի անճշտություններ, հակասություններ, խեղաթյուրումներ, իմ անձին վերաբերող անհիմն մեղադրանքներ: Զարուհի Հայրյանը իրեն ներկայացնում է որպես տուժող եւ մի շարք անհիմն մեղադրանքներով փորձում է ԶԼՄ-ի ուշադրությունը գրավել դեպի իր կողմը: Ես՝ Սերգեյ Զախարյանս, բնակվում եմ Վանաձորում, ավելի քան 15 տարի աշխատում եմ ՎՊՄԻ-ում՝ որպես ռուս գրականության դասախոս: Մասնակցել եմ 10 միջազգային կոնֆերանսների Մոսկվայում եւ Կալուգայում, հեղինակ եմ մի շարք գիտական եւ գիտապատմական հոդվածների, որոնք տպագրվել են տարբեր ամսագրերում:

2009թ.-ից ակտիվորեն զբաղվում եմ բանասիրական գիտությամբ, նույն տարվա հոկտեմբեր ամսից ձեւակերպվել եմ ք. Երեւանի Մ. Աբեղյանի անվան գրականության ինսիտուտի վճարովի համակարգում՝ որպես հայցորդ, հետեւյալ թեզով՝ «Բ. Պաստերնակը եւ հայ գրականությունը», որտեղ կարեւորել եմ հայ-ռուսական գրական – մշակութային կապերը: Ավելի քան 4 տարուց ավել է նախապատրաստել եմ թեզը պաշտպանության, ունեմ մի շարք ձեռագիր-սեւագրեր: 2009–2013թթ. ընդգրկված եմ եղել Մ. Աբեղյանի անվան գրականության ինսիտուտուտի վճարովի համակարգում, որի տարեկան վարձը կազմում է 220.000 ՀՀ դրամ: 2013թ. մայիսին հանձնել եմ թեզը եւ գտնվում եմ նախապաշտպանության շեմին: Այդ ընթացքում բաժնի կողմից թեզը բազմիցս վերադարձրել են ինձ՝ լրացումներ կատարելու եւ ձեւափոխելու նպատակով: Կատարել եմ մի շարք փոփոխություններ եւ լրացումներ իմ աշխատանքում, վերջին քննարկմանը միացել է բաժնի աշխատակցուհի Զ. Հայրյանը: Հ. Էդոյանը հանձնարարում է նրան վերջնական կարծիք տալ իմ աշխատանքի վերաբերյալ: Ես ինքս չէի ճանաչում Զ. Հայրյանին, հանդիպել էի նրան առաջին անգամ Աբեղյանի անվան գրականության ինստիտուտում: Նա ինձ վրա լավ տպավորություն թողեց առաջին անգամ եւ ասաց ինձ, որ իմ աշխատանքը լավ է գրված եւ ավելացրեց, որ կարելի է ուժեղացնել Չարենցի վերլուծական հատվածը: Աշխատանքը, որը ներկայացրել էի գովաբանելի էր, քանի որ ավելի քան 4 տարուց ավելի ուժ ու եռանդ չէի խնայել, որպեսզի կատարելագործեի իմ մտքերը: Գրականության բաժնի անձնակազմը նշեց, որ Ձեր աշխատանքը գովելի է եւ նմանատիպ աշխատանք շատ քիչ է հանդիպել մեզ: Ես վերցնելով աշխատանքս սկսեցի աշխատել Չարենցի հատվածի վրա եւ 3 օր անց ավարտելով այն հանձնեցի գրականության ինսիտուտի փոխտնօրեն Վ. Դեւրիկյանին, որն էլ փոխանցեց Զ. Հայրյանին:

Ես շատ շնորհակալ եմ իմ ղեկավարից՝ Մ. Ամիրխանյանից, տնօրինությունից՝ Ա. Իսահակյանից, Հ. Էդոյանից, որոնք ճիշտ ուղղություն են ցույց տվել ինձ աշխատանքս գրելիս եւ հետագայում նաեւ փոփոխությունների ենթարկելիս:

Որոշ ժամանակ անց ինձ զանգահարեց Զ. Հայրյանը, զայրացած եւ ասաց, որ իմ աշխատանքի 7 տողը օգտագործվել է իր հոդվածից: Ես պատասխանեցի նրան, որ իմ աշխատանքի Չարենցի 7 տողը վերցված է www.moluch.ru կայքից՝ առանց հղումի:
Այնուհտեւ նա ասաց, որ ես խախտել եմ նրա հեղինակային իրավունքները եւ պարտավոր եմ փոխհատուցել գումարով: Կատարվածի վերաբերյալ տեղյակ եմ պահել գրականության ինստիտուտի տնօրինությանը եւ փոխանցել եմ իմ կողմից օգտագործված կայքի նյութը:
Ես չհամաձայնվեցի Զ. Հայրյանի ներկայացրած պահանջին եւ հաջորդ օրը անմիջապես հանեցի այդ 7 տողը իմ աշխատանքից եւ լրացրեցի դրա փոխարեն իմ մտքերը ու նոր վիճակով հանձնեցի Զ. Հայրյանին ազգային ակադեմիայում, որտեղ նա քննության էր:

Այնուհետեւ բանավոր հայտնել եմ տնօրինությանը՝ Ա. Իսահակյանին եւ Վ. Դեւրիկյանին, որ աշխատանքի մեջ փոփոխություն եմ կատարել ու հանձնել եմ Զ. Հայրյանին: Ավելի քան 5 ամիս Զ. Հայրյանը իր մոտ է պահում իմ աշխատանքը անհիմն պատճառներով, ես դիմեցի գրականության ինստիտուտի տնօրինությանը՝ փորձելով պարզել, թե ինչն է պատճառը, որ իմ նորացված աշխատանքը մինչեւ օրս էլ նա իր մոտ է պահում, նրանք ի պատասխան ինձ ասացին, որ Զ. Հայրյանը նույնիսկ չի ներկայացրել իրենց իմ նոր աշխատանքը, որը ես արդեն փոփոխության էի ենթարկել մինչեւ Զ. Հայրյանին հանձնելը: Այնուհետեւ Ա. Իսահակյանը ավելացրեց, որ Զ. Հայրյանը ուզում է հանդիպել եւ խոսել ինձ հետ:

Ես փորձեցի խոսել նրա հետ հեռախսով, բայց Զ. Հայրյանը պնդեց, որ պետք է այն օգտված 7 տողի համար վճարեմ, որը արդեն հանված էր իմ աշխատանքից եւ տպագրված չէր ոչ մի տեղ: Ինձ չի հետաքրքրում, – ասաց նա,- ինձ մոտ է առաջին աշխատանքը՝ չփոխված, իսկ երկրոդը՝ չեմ վերադարձնի, կմնա ինձ մոտ, երբ կտաք գումարը այն ժամանակ էլ կվերադարձնեմ քեզ: Մի քանի օր անց ինձ զանգահարեցին եւ կանչեցին Երեւանի 6-րդ վարչություն, աշխատակիցները հայտնեցին, որ նյութեր են ստացել Զ. Հայրյանից Երեւանի գրականության ինստիտուտում կազմակերպված հանցագործության փաստ է տեղի ունեցել եւ նա բողոք է ներկայացրել իմ դեմ, թե իբր իր դոկտորական աշխատանքի նյութից եմ օգտվել, որը իբր թե ինձ փոխանցել է բաժնի աշխատակցուհի Քրիստինե Բեժանյանը: Ես հերքեցի եւ ներկայացրեցի այդ ինտերնետային կայքը, որից օգտվել եմ: Երեւանի 6-րդ վարչության աշխատակիցները ստուգելով 2 աշխատանքներն իրենց մասնագետի հետ՝ եկան այն եզրակացության, որ ոչ մի գրագողության փաստ տեղի չի ունեցել այլ ուղակի 7 տող է օգտագործվել: Հետո ինձ ասացին, որ անհարմար է, երկու գրագետ մարդիկ եք ու չեք կարողանում խնդիրը լուծել Ձեր միջեւ:

19.08.2013թ. ինձ զանգահարեց Երեւանի կենտրոնական քննչական բաժնից Վ. Ասատրյանը եւ ասաց, որ ներկայանամ քննչական բաժին, որքան հնարավոր է շուտ, քանի որ ձեր վրա քաղաքացիական բողոք է ներկայացվել Զ. Հայրյանի կողմից: Հաջորդ օրը ես անմիջապես ներկայացա Երեւանի կենտրոնական քննչական բաժին, որտեղ հրավիրվեց նաեւ Զ. Հայրյանը իր ամուսնու հետ: Քննիչը զրուցելուց հետո մեզ խնդրեց, որ առանձնանանք մյուս սենյակ եւ համաձայնության գանք, ասաց, որ այդպիսի հարցերը դուրս չեն գալիս կրթության բնագավառից, անհարմար է, ավելի լավ է համաձայնության գաք: Զարուհի Հայրյանը պահանջեց 150.000 դրամ գումար պարտավորագրով: Երկու կողմս էլ ստորագրեցին այդ պարտավորագիրը: Ես արդեն հոգնել էի այդ քաշքշուկներից եւ ստորագրեցի պարտավորագիրը, որպեսզի ինձ հանգիստ թողնեն, սակայն չէի պատկերացնում, որ իմ դիսերտացիայի համար բացի պետական մուծումները պետք է վճարեմ նաեւ անհատին իր ծախսերի դիմաց:

Պարտավորագիրը չեմ կատարել ժամանակին, քանի որ հայտնվեցի ծանր ֆինանսական վիճակում: Ընտանիքում 6 անձ ենք, միակ աշխատողն եմ՝ ստանում եմ 70.000 ՀՀ դրամ աշխատավարձ: Չնայած իմ հեռախոսային առաջարկներին գումարը մաս-մաս վճարելու՝ Հայրյանը ոչ մի կերպ չէր համաձայնվում եւ ինչպես հայտնի ռուս դասական Իլֆի եւ Պետրովի վեպի մեջ «առավոտյան՝ փողը, կեսօրին՝ աթոռները», այնպես էլ նա էր իրեն պահում. սկզբից փողը՝ նոր թեզը:

Գումարը հայթայթված էր, սակայն Զ. Հայրյանը չսպասելով դիմել է Վանաձորի առաջին ատյանի դատարան՝ պահանջելով իր գումարը:

Վերջապես ես չգիտեմ՝ ինձ թույլ կտան թեզս պաշտպանել, թե՝ ոչ:

Ինձ մնում է դիմել Ձեր թերթի օգնությանը՝ վերջնական պահանջով, որպեսզի վերադարձնեն իմ թեզը, որի համար մտավախություն ունեմ, քանի որ ոտնահարվում է իմ հեղինակային իրավունքը:

ՍԵՐԳԵՅ ԶԱԽԱՐՅԱՆ,
ՎՊՄԻ գրականության
ամբիոնի դասախոս

«Առավոտ» օրաթերթ