Ինչպես հայտնի է, հունվարի 1-ից Հայաստանում նախատեսվում է անցում կատարել պարտադիր կուտակային կենսաթոշակային համակարգին։ 40 տարին չլրացած բոլոր քաղաքացիները պետք է պարտադիր ընդգրկվեն այդ համակարգում։ Նրանք ունենալու են հատուկ հաշիվներ, որոնց պետք է փոխանցվեն կենսաթոշակային գումարները։ Այդ գումարների կառավարումն իրականացնելու են մասնավոր ընկերությունները։
Մինչ կուտակային կենսաթոշակային համակարգի ներդրմանը մնացել է ընդամենը մեկուկես ամիս, դեռեւս չկան կենսաթոշակային ֆոնդերը կառավարող ընկերություններ։ Միայն վերջերս է Կենտրոնական բանկը ստացել երկու դիմում պարտադիր կենսաթոշակային ֆոնդերի կառավարման լիցենզիա տրամադրելու վերաբերյալ։
Դրանցից մեկը ներկայացրել է «Ամունդի» ընկերությունը, որն ակնկալում է նման լիցենզիա ստանալ «Ակբա Կրեդիտ Ագրիկոլ բանկի» հետ համատեղ։ Եթե վերջինս հայտնի է Հայաստանի բանկային ոլորտում ծավալած իր գործունեությամբ, ապա առաջինն ընդհանրապես անհայտ է հասարակությանը։
Լիցենզիա ստանալու համար մյուս դիմումը ստացվել է «Ցե-Կվադրատ» ներդրումային եւ «Տալանքս» խմբի անդամ «Տալանքս ասեթ մենեջմենթ» ընկերություններից, որոնք եւս մտադիր են կենսաթոշակային ֆոնդերի կառավարումն իրականացնել համատեղ։ Այս ընկերությունների գործունեության մասին եւս հասարակությանը ոչինչ հայտնի չէ։
Նման պայմաններում դժվար է ասել, թե ինչպես պետք է քաղաքացիները կատարեն կենսաթոշակային ֆոնդերը կառավարող ընկերության ընտրություն եւ նրան վստահեն իրենց գումարները, երբ անտեղյակ են դրանց գործունեությանը։ Թեեւ պետությունը քաղաքացիներին երաշխավորում է գումարների վերադարձը, այնուհանդերձ դրանից շատ բան չի փոխվում։ Սրանք լուրջ խնդիրներ են, որ պետք է հաշվի առնվեն։
Կուտակային կենսաթոշակային բաղադրիչի ներդրմանը քիչ ժամանակ է մնացել։ Իսկ Կենտրոնական բանկը առայժմ կարծես չի շտապում պատասխանել կենսաթոշակային ֆոնդերի կառավարման լիցենզիա ստանալու համար դիմած ընկերություններին։ Այնինչ որքան գործընթացը ձգձգվում է, այնքան ժամանակային առումով մեծանում է նոր համակարգի ներդրման ռիսկայնությունը։ Առավել եւս, որ ինչպես քաղաքացիները, այնպես էլ տնտեսավարողները բավարար իրազեկված չեն կուտակային համակարգին անցնելու մեխանիզմներին։
Ս. ԲԵԳԼԱՐՅԱՆ
Հոդվածն ամբողջությամբ՝ «Հայոց աշխարհ» թերթի այսօրվա համարում
