«Կարծում եմ այսօրվա մեր հավաքը եւ վաղվա համար նախատեսված աշխատանքները, հնարավորություն են մեկ անգամ եւս փորձել Սյունիքը, բացի լեռնահումքային իր այս բրենդից մի քիչ ավելի լայն ներկայացնել մեր գործընկերներին: Այստեղ կան մեծ հնարավորություններ զարգացնելու գյուղատնտեսությունը, գյուղատնտեսության հետ կապված ճյուղերը…: Բավականին մեծ են նաեւ տուրիզմի զարգացման հնարավորությունները: Մենք մեծ ուշադրություն ենք դարձնելու այս բոլոր ոլորտներին», – Սյունիքի մարզի ներդրումային համաժողովի բացման ժամանակ նոյեմբերի 11-ին նշեց Կապան ժամանած ՀՀ փոխվարչապետ Արմեն Գեւորգյանը:
Խոսելով տուրիզմի զարգացման մասին՝ տարածքային կառավարման նախարարը նկատեց, որ Սյունիքի հարավը լուրջ կարիք ունի նորմալ հյուրանոցային համալիրների, կարեւոր է նաեւ Կապանի օդանավակայանի գործարկման անհրաժեշտությունը, որը հնարավորություն կտա ինչպես այցելուներին, այնպես էլ տեղացիներին մայրաքաղաքից Կապան այցելել ավելի կարճ ճանապարհով: Նման ձեւաչափով համաժողով առաջին անգամ է անցկացվում եւ համաժողովի մասնակիցները հույս հայտնեցին, որ դրական արդյունքներ արձանագրելու դեպքում՝ փորձը կտարածվի նաեւ Հայաստանի մյուս մարզերում:
Կարդացեք նաև
Սյունիքի մարզպետ Վահե Հակոբյանը համաժողովի մասնակիցներին տեղեկացրեց, որ չնայած վերջին տարիներին գրանցված արդյունաբերական արտադրանքի ցուցանիշների կայուն աճին՝ Սյունիքում սոցիալական վիճակի բարելավումը գոհացուցիչ չէ, քանի որ տվյալ ճյուղի ձեռնարկություններն աշխատատեղերի ստեղծման առումով ունեն սահմանափակ հնարավորություններ: «Մեզ համար այսօր հրատապ է տնտեսության դիվերսիֆիկացմամբ ապահովել նոր աշխատատեղեր եւ լրացուցիչ եկամուտներ: Մենք ուսումնասիրում ու գնահատում ենք մարզի եկամտաբեր ներդրումային միջավայրը: Սյունիքի մարզի 2014-2017թթ. սոցիալ-տնտեսական զարգացման ծրագրում, որը դեռ քննարկման փուլում է գտնվում գործադիրում, արդեն ներգրավել ենք տնտեսության դիվերսիֆիկացման հատված, որը մշակել ենք ԵԱՀԿ-ի Սյունիքի մարզային կառույցի աջակցությամբ: Այն պիլոտային ծրագրերի առաջարկ է, ներառում է զարգացման ավելի մեծ ու տարողունակ ծրագրեր, որոնք կարող են ստեղծել նոր աշխատատեղեր եւ նոր հնարավորություններ», -հավելեց մարզպետը:
ԵԱՀԿ երևանյան գրասենյակի ղեկավար դեսպան Անդրեյ Սորոկինը կարեւորեց այն հանգամանքը, որ դիվերսիֆիկացման ծրագիրը հնարավորություն կտա մարզին քիչ կախվածություն ունենալ հանքարդյունաբերական ոլորտից:
«ԵԱՀԿ-ն հանձն է առել օգնել Հայաստանի կառավարությանը դիվերսիֆիկացնել տնտեսական զարգացման հնարավորությունները Սյունիքի մարզում և նվազագույնի հասցնել տնտեսական անվտանգության ռիսկերը: Առաջին ներդրումային համաժողովը և տնտեսական դիվերսիֆիկացիայի ծրագիրը, որի մշակմանը մենք աջակցել ենք անցյալ տարի, ինչպես նաև աջակցությունը, որ մենք խթանում ենք մեր գործընկեր կազմակերպությունների միջոցով, կօգնի լուծել այս կարեւոր խնդիրը», – ասաց ԵԱՀԿ երևանյան գրասենյակի ղեկավար դեսպան Անդրեյ Սորոկինը:
Սյունիքի մարզպետարանի ֆինանսական եւ սոցիալ տնտեսական զարգացման վարչության պետի պաշտոնակատար Թադեւոս Ղազարյանը տեղեկացրեց, որ տնտեսության դիվերսիֆիկացիայի ծագրի շրջանակներում ներառված բոլոր ծրագրերի բարեհաջող իրականացման դեպքում՝ ակնկալվում է 7-12 մլրդ դրամի համախառն հասույթի ավելացում, 1-2 մլրդ դրամի չափով պետական բյուջե վճարվող հարկեր եւ ավելի քան 2500 նոր աշխատատեղեր:
«Մարզի դիվերսիֆիկացիայի ծրագրում առաջարկվող ենթածրագրերն են՝
գյուղատնտեսական տեխնիկայի վարձակալման կենտրոնների հիմնադրում, սառնարանային տնտեսությունների, գյուղմթերքների եւ մրգերի մթերման տեսակավորման ու սորտավորման կենտրոնների հիմնադրում, չրերի արտադրության համար նախատեսված հատուկ չորանոցների հիմնադրում, ոչխարաբուծական ֆերմաների հիմնադրում եւ այլն»,-ասաց նա:
Միացյալ Թագավորությունից ժամանած ԵԱՀԿ փորձագետ Ֆելիքս Քյումի-Ամպոֆոնը ներկայացրեց տնտեսական զարգացման մոդելավորումը՝ որպես ներդրումային խթանման գործիք, որը եզակի է իր բնույթով, քանի որ առաջին անգամ է իրականացվելու Հայաստանում: Փորձագետը կօգնի տեղի մասնագետներին մշակել այդ մոդելը Սյունիքի մարզի համար: Համաժողովը մարզում կշարունակվի մինչեւ նոյեմբերի 13-ը:
Մերի ՍՈՂՈՄՈՆՅԱՆ
Այսօր Սյունիքում ԱՐԴԵՆ գործում է մոտ 40 հանք. շատը՝ բաց եղանակով: 34 նոր հանքի լիցենզիա է տրված,որից 14-ը Մեղրու շրջանում (տարածքը՝ ընդամենը 664 ք.կմ.):
Ագարակի պղնձա-մոլիբդենային կոմբինատին պատկանող «Հովիտ 1» և «Հովիտ 2» պոչամբարները թունավորել-կործանել են «Կարճևան» գետը,որն,իր հերթին, թափվում է «Մեղրի» գետը,իսկ սա՝ «Արաքս» գետը: Լիճք գյուղում պիտի շահագործվի նոր հանք՝«Մեղրի» գետի ակունքում:
Պոչամբարների թիվը Սյունիքում հասնում է 14: (Աշխարհում) ամենամեծը Կապանի շրջանի Արծվանիկի պոչամբարն է.այն հիմա լիքն է՝ 300 մլն. մ3 թափոն պարունակությամբ:Կառուցված է «Արծվանիկ» գետի հունում, որտեղ թափվում են Քաջարանի կոմբինատի /ԶՊՄԿ-ի թունավոր պոչանքները :
Նույն ձևի թունավորված է նաև Կապանի «Ողջի» գետ թափվող «Կավարտ» գետակը: “Dundee precious metals Kapan”-ին պատկանող ու Կապան քաղաքից կես կմ. հեռու գտնվող Գեղանուշի պոչամբարը 30 հա է և գտնվում է «Գեղանուշ» գետի հենքի վրա:
Նույն ձևի՝Սիսիանի շրջանի Դաստակերտի պոչամբարը թունավորում է Տոլորսի ջրամբարը և «Որոտան» գետը:
Սյունիքի ԲՈԼՈՐ պոչամբարները կառուցված են ՕՐԵՆՔԻ կոպիտ ԽԱԽՏՈՒՄՆԵՐՈՎ.այն է՝ա) հատակները բետոնե-էլաստիկ նյութերով չի մեկուսացված, բ) պատվարները երկաթ-բետոնից չէ,այլ հողից: Ուստի պոչամբարներից թունավոր պոչանքները ներծծվում են հողի շերտեր ու անձրևաջրերի հետ տարածվում ամենուր:
Ու ԱՄԵՆԱՍԱՐՍԱՓԵԼԻՆ՝ ոչ ոք չի պատժվում սրա համար: