Վրաստան այցելած Լեհաստանի արտգործնախարար Ռադոսլավ Սիկորսկին հարեւան երկրի վարչապետի հետ համատեղ ասուլիսի ժամանակ նախ դրվատեց Իվանիշվիլիին՝ իր պաշտոնից հրաժարական տալու պատրաստակամության համար, եւ հետո խոսեց այն մասին, որ եվրոպական հասարակության մեջ վրեժխնդրության համար չպիտի տեղ լինի, իսկ ընդդիմությունը դեմոկրատական պետական համակարգի անհրաժեշտ մասն է: Ձեւակերպումը բավականին դիվանագիտական է, սակայն իմաստը, որքան հասկանում եմ, հետեւյալն է. նորմալ երկրներում իշխանությունն ու ընդդիմությունը իրար պարբերաբար փոխարինում են՝ պետության տեսանկյունից դրանք անտոգոնիստ չեն՝ հավասարապես ներկայացնում են քաղաքական համակարգը: Իշխանափոխությունից հետո նա, ով եկել է իշխանության, չպիտի վրեժ լուծի նրանից, ով իշխանությունից հեռացել է: Տվյալ դեպքում խոսքն այն մասին է, որ Վրաստանում նախագահական ընտրություններից հետո, որոնք տեղի կունենան եկող կիրակի, պետք չէ «բռնել» Սաակաշվիլիին եւ նրա մերձավոր շրջապատին (այդպիսի լուրեր են պտտվում): Սա է, հավանաբար, ակնարկում Սիկորսկին: Իմ կարծիքով՝ Վրաստանի հետագա բարեհաջող զարգացման գրավականներից մեկն այն է, որ Սաակաշվիլին չհետապնդվի եւ հնարավորություն ունենա գործունեություն ծավալել որպես ընդդիմադիր գործիչ (եթե ցանկանա, իհարկե):
Անկախ Հայաստանում իշխանափոխություն է տեղի ունեցել մի անգամ՝ 1998-ի փետրվարին: Այդ պահին դաշնակցականները, որոնք մինչ այդ հետապնդվում էին, վառվում էին վրեժխնդրության ցանկությունից «նախորդ հանցավոր ռեժիմի» հանդեպ, նույն զգացմունքները, ոչ այդքան վառ արտահայտված, ունեին ՍԻՄ-ն ու ԱԺՄ-ն: Հայաստանի երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանը նույնպես վրեժ լուծելու խնդիր ուներ. Տեր-Պետրոսյանը եւ նրա մերձավոր շրջապատը իրենից բարձր պաշտոններ են ունեցել, գուցե երբեմն Քոչարյանին թարս են նայել կամ թթու խոսք են ասել: Նրա խառնվածքն ունեցող մարդու համար դա բավարար հիմք է վրեժխնդրության համար: Եվ ահա 98-ի փետրվարից սկսվել էին քարոզչական հիստերիան, վհուկների որսը, «ժողովրդի արյունը ծծողներին» ոչնչացնելու կոչերը եւ այլն: Այդ մթնոլորտը տրամաբանորեն հանգեցրեց հոկտեմբերի 27-ին, որի 14 տարին նույնպես լրանում է այս կիրակի: Հուսանք, որ թե՛ մենք եւ թե՛ մեր հարեւանները կկարողանան խուսափել այդ «վրեժխնդրական մթնոլորտից»:
Որտեղից է հրահրվում այդ մթնոլորտը՝ դժվարանում եմ ասել: Ոմանք կարծում են՝ դրսից: Իսկ ես ավելի հակված եմ մտածելու՝ ներսից, ամեն մեկիս ներսից: Հենց այնտեղ՝ «ներսում» է նստած այդ բացիլը: Կամ ինչպես կասեր պոետը՝ Կենտրոնաուղեղասարդը:
ԱՐԱՄ ԱԲՐԱՀԱՄՅԱՆ
Վրեժխնդրությունը ոչ հեռու անցիալում հոմանիշն էր թասիբի. Դրա հար էլ մարդիք իրենց երեխաներին Վրեժ էին անվանում.
եվրոպական հասարակության մեջ վրեժխնդրություն նունպես կա, ուղակի վրեժխնդրության ձեվերն են տարբեր. Ասենք հանկարծ լույս է տենում մի հոդված առջվա ղեկավարի մութ անցիալից եվ դատական գործ է բացվում.
Բայց հասարակությունը եվ հասարակական կազմակերպությունները թոյլ չեն տալիս իրենց որպես թիրախ օգտագործել. Ամեն ինչ կատարվում է դատական մակարդակով.
Անտագոնիստը հայերեն տարբերոկ ունի` անհաշտելի ախոյան, կամ էլ պարզապես ախոյան;
հետո՞ ինչ: եթե դատական համակարգով է կատարվում այդ “վերժը”, ապա ինչ որ բան է փոխվու՞մ: մանրամասն եթե նայես ասենք Բերլուսկոնիի հանդեպ կատարվող “դատ” կոչված խեղկատակությունը, ապա կտեսնես, որ “ուղիղ” վրեժը շատ ավելի տղամարդկային է, քան 3 կնիկ “դատավորների” ձեռքով կատարված “դատական” ակցիան:
ու ընդանրապես, շատ մեծ տեղ եք տվել “օրենքին”: Օրենքը իրենք գրում են, իրենք պեչատում են, իրենք կիրառում են:
ինչ՞ տարբերություն,
տղամարդկության մեջ գոնե թասիբի հարտանիշներ կան, որոնք փոխացվում էին սերդնե- սերունդ:
իսկ միայն օրենքի հույսին եթե մնաս, ապա ժամանակակից “եվրոպա” կդառնաս
“ուղիղ” վրեժը շատ ավելի տղամարդկային է, երբ որ վրեժխնդիր լինողը տիրապետում է ինչ որ զենքի տեսակի սառը կամ տաք եվ չի ցականում մտավոին տեղ տալ կամ ել մտավորից զուրկ է.
Այդ ժամանակ ինքն իր հանդեպ արդարանալու միակ միջոցը իրեն «տղամարդ» զգալն է , այլ ոչ «մտավորից զուրկ»
Այստեղ Բերլուսկոնիի փողոց մաքրել ընտրելը զենքից ել ավելի վատ լուծում էր թասիբից կիլոմետրերով հեռու.
Օրենքները դրանք իավական գործիքներ են, պետք է նաեվ իմանալ դրանք օգտագործել.
Իրավական համակարգը պետք է լինի անկախ .