ԱԺ պատգամավորներ Դավիթ Հարությունյանի եւ Արփինե Հովհաննիսյանի «Պատմության եւ մշակույթի անշարժ հուշարձանների ու պատմական միջավայրի պահպանության եւ օգտագործման մասին» օրենքում առաջարկվող փոփոխությունները երեկ կառավարության նիստին ներկայացրեց մշակույթի նախարար Հասմիկ Պողոսյանը, որոշակի շտկումներով, մի քանի բառեր ավելացնելով կառավարությունը հաստատեց, եւ պետք է նորից հետ ուղարկվի ԱԺ:
Ըստ օրենքում առաջարկվող փոփոխությունների, օրինակ՝ հուշարձանը կարելի է տեղափոխել կամ փոփոխել բացառիկ դեպքերում, եթե դա պահանջում է հուշարձանի նյութական պահպանությունը, հանրապետական եւ տեղական նշանակության հուշարձանների փոփոխումը կարող է կատարվել միայն այն բացառիկ դեպքում, երբ այն սպառել է իր սկզբնական գործառնական կարգավիճակով օգտագործելու հնարավորությունը եւ նրա հետագա պահպանման շահերից ելնելով հասունացել է այն հարմարեցնելու գործառնական մեկ այլ բնույթի օգտագործմանը:
Հուշարձանի փոփոխումը չի կարող զուգորդվել նրա պատմամշակութային արժեք հանդիսացող արտաքին ու ներքին կերպարների, դրանց առանձին տարրերի ու դրվագների անդարձելի խեղմամբ, նսեմացմամբ կամ ոչնչացմամբ:
Aravot.am-ը ճարտարապետ Սաշուր Քալաշյանից հետաքրքրվեց, թե որքանով օրենսդրական այս նախաձեռնությունը կազդի ասենք Ծածկած շուկան պահպանելու, կամ «Աֆրիկյանների տան» տեղափոխումը կանխելու հարցում: Պարոն Քալաշյանը վստահեցրեց, որ Սամվել Ալեքսանյանի կողմից սուպերմարկետի վերածվող Փակ շուկայի վրա օրենքը չի տարածվի, իսկ ինչ վերաբերում է Աֆրիկյանների տանը, ճարտարապետն ասաց, որ եթե դեռ չեն տեղափոխել, ուրեմն այլեւս իրավունք չպիտի ունենան տեղափոխելու:
Կարդացեք նաև
Մեր այն դիտարկմանը, որ Աֆրիկյանների տան տեղափոխելու մասին որոշումն արդեն կա, պարոն Քալաշյանն ասաց. «Դեռ պետք է դատարանի միջոցով պարզել, օրենքը որքանով կազդի Աֆրիկյանների տան վրա: Ուղղակի տարածված իներցիան, որ շենքը քանդում են` էս մայթից տանում են էն մայթ, իբր հուշարձան են պահպանում, դա պահպանել չէ, դա կործանել է»:
Սաշուր Քալաշյանի կարծիքով, օրենքում փոփոխությունն անհրաժեշտ էր անել, քանի որ հուշարձանների տեղափոխման մասին օրենք չկար:
Օրենքի փոփոխությամբ առաջարկվում է, պարոն Քալաշյանի խոսքերով` հուշարձանը տեղափոխել այն դեպքում, եթե ասենք երկրաշարժ է, ջրհեղեղ կամ այնպիսի աղետ, որի հետեւանքով հուշարձանը վտանգվել է. «Հիմա որեւէ մեկի կապրիզով տեղափոխել չի կարելի»:
Aravot.am-ի հարցին` մի քիչ ուշացած նախաձեռնություն չէ՞, քանի որ շատ կարեւոր հուշարձաններ արդեն խեղաթյուրվել են, եւ ինչպես ճարտարապետն էր նշել` օրենքը հետադարձ ուժ չունի, Սաշուր Քալաշյանն ասաց.«Լավ է ուշ, քան երբեք: Եթե 10 բան մնացել է. գոնե դա փրկենք»:
Ճարտարապետին նաեւ հիշեցրինք Աբովյան փողոցի վրա գտնվող ճարտարապետական հուշարձան համարվող ԱՕՔՍ-ի շենքը, որի ճակատագիրը վտանգված էր, եւ բողոքի ակցիաներ են տեղի ունեցել դրա պահպանման համար: «ԱՕՔՍ-ի շենքը կմնա, չնայած, վտանգը միշտ կարա կախվի մեր գլխին: Էս պետությունը օրենք ստեղծում է, բայց օրենքին չի ենթարկվում: Փակ շուկայի դեպքում էլ օրենք կար, բայց պետությունը ինքն էր խախտում օրենքը: Սամվել Ալեքսանյանի անունն ենք տալիս, բայց իմաստ չունի էդ անունը տալ: Ճիշտ է, ինքն էլ էդ օրենքի մարդկանցից մեկն է, ինքը անձ է, էսօր կա, էգուց չկա, բայց պետական մարմինը հո կա»:
Նելլի ԲԱԲԱՅԱՆ
