Սերժ Սարգսյանը հրամանագիր է ստորագրել` նախագահին առընթեր սահմանադրական բարեփոխումների մասնագիտական հանձնաժողով ստեղծելու մասին:
Թե ինչ կտա այդ հանձնաժողովը եւ ինչ նպատակով է իշխանությունը հիմա որոշել նման հանձնաժողով ստեղծել՝ զրուցեցինք ԱԺ պատգամավոր Ալեքսանդր Արզումանյանի հետ:
Նրա մեկնաբանությամբ՝ «Սկզբից եղան մի քանի հայտարարություններ, որ իշխանությունները քննարկում են սահմանադրական լուրջ ռեֆորմ՝ ընդհուպ մինչեւ խորհրդարանական կառավարման համակարգին անցնելը: Եթե այդ տրամաբանության մեջ նայենք՝ նորմալ է: Աննորմալ է, որ ամբողջը իշխանական է: Նման լայնածավալ սահմանադրական փոփոխության համար երեւի թե ճիշտ կլինի խորհրդարանական մի մեծ հանձնաժողով ստեղծել, որը կընդգրկի բոլորին՝ ե՛ւ ընդդիմադիր կուսակցություններին, ե՛ւ իշխանական, ե՛ւ նաեւ արտախորհրդարանական կուսակցությունների ներկայացուցիչներին: Պետք է կարողանանք կոնսենսուսով գտնել նոր Սահմանադրության հիմնադրույթները, որոնց վրա նոր հետո կարողանա այդ պրոֆեսիոնալ հանձնաժողովն աշխատել»:
Մեր հարցին, ժամանակին, երբ ՀՅԴ-ն, «Ժառանգությունը», ԲՀԿ-ն պնդում էին, որ պետք է անցնել խորհրդարանական կառավարման համակարգին, իշխանությունն այսպես ասած «տոն» չէր տալիս, հիմա ինչո՞ւ է նախաձեռնում անցում կատարել խորհրդարանական կառավարման համակարգի՝ Ալեքսանդր Արզումանյանը պատասխանեց. «Դա իշխանության պրոբլեմն է: Ես ինքս էլ եմ կողմնակից խորհրդարանական կառավարման համակարգին: Կլինի քննարկում, կնայենք, կտեսնենք: Ակնհայտ է ինչու որոշեց, բայց դա այլ հարց է»:
Կարդացեք նաև
Մեր դիտարկմանը, որ ՀԱԿ-ը երբեք չի պահանջել անցում անել խորհրդարանական կառավարման համակարգի՝ գտնելով, որ երկրի այս քաղաքական եւ տնտեսական խնդիրների պատճառը կապված չէ կառավարման տեսակի հետ, Ալեքսանդր Արզումանյանն արձագանքեց. «Ես Կոնգրեսին չեմ մեկնաբանում: Համակարգային փոփոխությունների մասին ես խոսում եմ ողջ իմ գիտակցական կյանքի ընթացքում եւ գտնում եմ, որ նախագահական համակարգից անցումը կառավարման խորհրդարանական համակարգի, դա ռեալ փոփոխություն է: Համակարգային փոփոխությունը ենթադրում է մի շարք տասնյակ, հարյուրավոր այլ քայլեր, օրենքների փոփոխություն: Այդ փոփոխությունը մենք ենք բերելու՝ մարդիկ, թղթի կտորը չի բերելու: Ուղղակի փորձը ցույց է տվել, որ հետխորհրդային երկրներում տենդենց է առաջանում՝ նախագահների այդ ավտորիտար նկրտումներն ավելի շատ են աշխատում: Դա ավելի բարդ է խորհրդարանական հանրապետություններում: Օրինակ, նայեք Մոլդովայի վիճակը: Այդ առումով հնարավորություն է տալիս մի քիչ ավելի զերծ մնալ մի մարդու անձնական նկրտումներից»:
ՍԴՀԿ ատենապետ Լյուդմիլա Սարգսյանը մտահոգություն էր հայտնել, որ մեր նման պատերազմական երկրներում նախագահականից խորհրդարանական համակարգին անցումը մեր երկրին ոչ մի բան չի կարող տալ. «Մենք պատերազմի վտանգի առջեւ կանգնած երկիր ենք, եւ կիսանախագահական կառավարման համակարգը մեր երկրի նախագահին հնարավորություն է տալիս վտանգի պահին արագ որոշումներ կայացնել եւ իրավիճակը վերահսկելի դարձնել»:
Այս առնչությամբ Ալեքսանդր Արզումանյանը չհամաձայնեց. «Այսինքն կարծում եք, որ Մեծ Բրիտանիան, որը խորհրդարանական կառավարման համակարգի է, այնքան խոցելի է, որ եթե հանկարծ որոշում կայացնելու պահը գա, չե՞ն կարողանա հասցնել, հա՞: Պետություն կա, պետությունն ունի կառավարման համակարգ: Պետության ղեկավարը կարող է գրիպով հիվանդ լինի, որոշում չկայացնի՝ ուզում է պրեզիդենտ լինի, սուլթան լինի, թե ուրիշ բան: Համակարգն է աշխատում, համակարգն է որոշում կայացնում: Մարդը կարող է մեռնել՝ նախագահ լինի, թե ինչ: Դա չի նշանակում երկիրը պիտի փակես, թողես գնաս: Համակարգային փոփոխությունը դա է նշանակում, որ պետք է ինստիտուցիոնալ լուծումներ տալ բոլոր հարցերին: ԱՄՆ-ում էական չի ով է նախագահը՝ այդ ինստիտուտը գործում է: Որեւէ բան չէր փոխվի, թե Օբամայի փոխարեն լիներ մեկ ուրիշ դեմոկրատ: Հանրապետականի պարագայում որոշ բաներ կփոխվեր, բայց ինստիտուտն ամբողջությամբ աշխատում է վերից վար իր տրամաբանության մեջ եւ անկախ անձերից»:
Հռիփսիմե ՋԵԲԵՋՅԱՆ
