«Մայիսի 6-ին ես ոչ ցույց եմ անելու, ոչ էլ հացադուլ»,- երեկ ինձ խոստացավ հայտնի քաղաքական գործիչներից մեկը: Զրույցը մասնավոր էր, եւ այդ պատճառով չեմ կարող հրապարակել նրա անունը: Իսկ մայիսի 6-ին, եթե ամեն ինչ տեղի ունենա այնպես, ինչպես շատերս կանխատեսում ենք, հավանաբար, հնարավորություն կլինի «գաղտնազերծել» նրա անունը եւ հետն էլ արձանագրել՝ արդյոք նա իր խոսքի տերը եղա՞վ, թե՞ ոչ:
Իհարկե, իդեալական կլիներ, եթե մեր իշխանությունները ինչ-որ «ինսայթ» ապրեին եւ հրաժարվեին արդեն 18 տարի կիրառվող՝ ընտրություններում «հաղթելու» տրորված ճանապարհից: Բացի ամեն ինչից՝ Երեւանում ոչ հանրապետական քաղաքապետ ունենալը հիմք կդներ իշխանության եւ ընդդիմության ոչ միայն առողջ մրցակցության, այլեւ քաղաքակիրթ համագործակցության: Այո, համագործակցության, որովհետեւ Երեւանի քաղաքապետարանը եւ կառավարությունը դատապարտված են որոշակի հարցեր միասին լուծելու:
Բայց հրաշքներ, ավաղ, չեն լինում՝ ամեն ինչից դատելով՝ իշխանությունը գործում է «ստանդարտի մեջ», եւ ՀՀԿ-ն հավաքելու է «40+» տոկոս՝ ընտրակաշառքի, Թոխմախի Մհերի նման մարդկանց «հեղինակությամբ», ինչպես նաեւ «տուրբոյատիպ պերսոնաժների» անձնուրաց ջանքերով: Նրանք, ովքեր նախագահ կամ պատգամավոր են դարձել այդ ճանապարհով, իսկ հիմա ընդդիմություն են կամ այլընտրանք, չպիտի զարմանան, որ ուրիշներն այդպես են վարվում: Ոչ երեկ, ոչ այսօր, ոչ վաղը, ոչ էլ 2017 կամ 2018 թվականներին հնարավոր չէ հույսը դնել «իշխանության ինսայթի» վրա: Ընդ որում, դա վերաբերում է ոչ միայն Հայաստանին՝ ոչ մի երկրում մինչեւ իշխանությանը չստիպես անել, նա որեւէ լավ բան չի անի:
Հարցն այն է, հետեւաբար, թե ինչպես ստիպել: Եվ այստեղ պետք է արձանագրել, որ ընդդիմության վարքը նույնպես «ստանդարտի մեջ» է: Մեջբերում անեմ հրապարակախոս Արծրուն Պեպանյանի գրառումից. «Մայիսի 6-ին հանրապետության առանձին շրջաններում, իսկ մայրաքաղաքում՝ հատկապես, սպասվում են կարճատեւ ցույցեր հետեւյալ թեմայով. «Մենք արդար ենք, ազնիվ, բայց նրանք հերթական անգամ մեզ թույլ չտվեցին ոչնչացնենք իրենց»:
Կարդացեք նաև
Ցույցերը կտեւեն մի քանի օր, ապա ցուցարարները կգնան նախապատրաստվելու ԱԺ ընտրություններին: Կատարվածի վերաբերյալ խորհրդածումներ, իրականությունը փոխելու այլ մեթոդների որոնումներ չեն սպասվում»:
Իրոք որ, նախընտրական եւ հետընտրական պրոցեսների նմանությունը, ընդդիմության 20 տարվա հռետորաբանության միօրինակությունը պարզապես ապշեցուցիչ են: Եթե հաշվեմ, թե քանի անգամ եմ ես լսել կամ կարդացել «թալան» եւ «արտագաղթ» բառերը (որոնք, իհարկե, ճիշտ են բնութագրում մեր 20 տարվա վիճակը), ինչպես նաեւ «վարչակարգը խուճապի մեջ է», «ռեժիմը հոգեվարքի մեջ է» ձեւակերպումները, ապա կրկնությունների թիվը կհասնի, առանց չափազանցության, մի քանի հազարի:
Մայիսի 6-ին այս ցիկլը որ վերջանա, ոչ միայն ընդդիմությունը, այլեւ ամբողջ հասարակությունը պետք է մտածի գործողությունների, եթե կուզեք՝ պայքարի (չնայած այդ բառը չեմ սիրում) նոր, ոչ ստանդարտ ձեւերի մասին: Գուցե հենց դա՞ էր ակնարկում վերը նշված քաղաքական գործիչը:
ԱՐԱՄ ԱԲՐԱՀԱՄՅԱՆ
Իշխանությունն էլ, ընդդիմությունն էլ հիմնականում գործում են ստանդարտների մեջ ու 30 տարի առաջվա քայլերով, որովհետև մեր հասարակությունը շատ դանդաղ է փոխվում: Որպեսզի լինեն ոչ ստանդարտ, նոր քայլեր քաղաքականության, տնտեսության, մշակույթի ու այլ ոլորտներում, ու ամենակարևորը, այդ քայլերը հասկացվեն ու ընդունվեն հասարակության կողմից, պետք է փոխվի հասարակությունը: Վերջին տարիներին շնորհիվ կապի ոլորտի ապամոնոպոլիզացիայի, ինտերնետը դարձել է հասանելի ու դրա շնորհիվ հասարակության մեջ որոշակի փոփոխություններ կարծում եմ, նկատելի են, բայց հասարուկությունը աշխարհին համապատասխանեցնելու համակարգված ձևը կրթությունն է: Մեր կրթության համակարգը մնացել է նույն սովետականը, որը եթե նույնիսկ համարենք որ իր ժամանակին իդեալական էր (շատ կասկածելի պնդում), հիմա արդեն կարծում եմ, միանգամայն հնացած է: Եթե նայենք թե ինչ դասագրքերով ու ծրագրերով են անցնում դպրոցներում ու բուհերում, պարզ կդառնա որ կրթական համակարգը փորձում է պատրաստել մարդիկ, որոնք պետք է լավագույն դեպքում մտածեն ու գործեն ստանդարտ քայլեր, իսկ ավելի հաճախ ոչ մտածեն ու ոչ էլ գործեն: Մտքերս գրավոր ձևակերպելը ինձ համար դժվար է, սովոր չեմ, դրա համար կիսատ-պռատ եմ հիմնավորում մտքերս, բայց շատ կուզեի, որ ինձ հետ համաձայնեք 🙂
Շատ լավ էլ ձևակերպել եք: Կեցցե~ք
Շնորհակալություն : Գրել չեմ սիրում, ուղղակի շատ կուզեմ որ հասարակության մեջ սկսեն լուրջ քննարկումներ կրթության որակի ու բովանդակության մասին, ոչ թե սահմանափակվեն վերջին զանգի փողերը հավաքել-չհավաքելու և ընդունելության քննությունների հարցերով: Կարծում եմ, որ դա կարևորագույն հարցն է ու մնացած հարցերը դրա հետևանք:
Արամ,առաջարկեք,խնդրեմ՝ մեկ ուրիշ՝ ոչ ,,ստանդարտ,, լուծում:Հաճույքով կկարդանք ու կքննարկենք…Իսկ հիմա քննարկելու բան էլ չկա…
Շնորհավոր Ձեր բոլորի տոնը:
Պարոն Աբրահամյան ես այս տեքստում կարդում եմ անծանոթ բառ “ինսայթ”, միթե՞ այդ բառի հայերեն տարբերակը չկա որ դուք օգտագործում եք անգլերենից վերցրած բառը, եթե ես անգլերեն չգիտեմ, ուրեմն չեմ՞ կարող կարդալ և հասկանալ։ Դե հիմա պարզաբարեք թե այդ բառերից, incite, insight թե insite որն՞ է համապատասխանում ձեր նշածին։ Ինչ՞ եք ուզում ապացուցեք,որ դուք շատ ավելին գիտեք քան ցանկացած ընթերցողը։ Ավելի լավ չի որ գրեք հասկանալի մեծամասնության համար։
Եթե հայերեն հոմանիշը իմանայի, հայերեն կգրեի: Insight` մոտավորապես озарение. Եթե գիտեք, ասեք՝ անմիջապես կփոխեմ:
«Insight»-ը Արքիմեդի «էվրիկա»-ն է
Այսինքն՝ երեւույթի ճշմարիտ էությունը մի պահում հասկանալն է, հատկապես ինտուիտիվ ընկալման միջոցով
համաձայն եմ նկատողության հետ և անհասկանալի կամ տարընթերցումների տեղիք տվող բառերի կիրառումը համահունչ չի ընթերցողի շահին. Ես այդ եզրի փոխարեն սովորաբար օգտագործում եմ ՛՛պայծառացում՛՛ բառը – կարծում եմ այն բավական համարժեք է.
Այո, մոտավորապես դա է: Մտածել եմ այդ բառի մասին: Բայց տեսեք ինչ է ստացվում՝ «Եթե իշխանությունը պայծառացում ունենա…»: Լա՞վ է: Մի տեսակ ականջիս չի նստում:
միգուցե ՛՛պայծառացում _ապրի_՛՛… ի միջի այլոց, չգիտես ինչու ինձ շարունակաբար թվում է, որ ավելի ճշգրիտ բառ կար հայերենում.. ինչևէ, բառարանների ընթերցումը օգտակար շքեղություն կլիներ այս դեպքում :Ճ
Տվյալ կոնտեքստում «ինսայթ»-ի օգտագործումը ավելի ճիշտ է, բայց թարգմանելու դեպքում, կարծում եմ, կարելի ասել. «Եթե իշխանության միտքը հանկարծ պայծառանա»:
Հարգանքներս:
Ինսայթ» բառը, որը նյարդայնացրել է վերևի մեկնբանողին, աշխարհում տարածված գիտական տերմին է և չի թարգմանվում; եթե իհարկե հերթակն ծիծաղելի համարժեքը չմոգոնեն
«Բայց հրաշքներ, ավաղ, չեն լինում՝ ամեն ինչից դատելով՝ ….»
Մնացածը նույնիսկ կարևոր էլ չէ, կարևորը՝ գլխավոր message-ը հասցվեց ընթերցողին, այն է. ՛՛Ընտրվողն ընտրվել ա՛՛ սերիալից պրծում չկա, կամ սսկվիր՝ տեղդ վեր ընկիր կամ էլ գնա սփյուռքի կյանքը աշխուժացնելու, քանի որ գործողների մոտ insight-ի նշույլներ անգամ չեն երևում, հակառակ դեպքում գլխավոր ատկատչիկը կոչ չէր անի պայքարել ատկատի դեմ /կամ միգուցե մինչև 500 մլն. դր. ատկատները հաշիվ չեն/, քաղաքապետը չէր մեծարվի որպես օրենքի տառին ու ոգուն համահունչ հաջողակ ձեռնարկատեր, քարոզարշավում չէին խոստանա ՛՛Երևանի խնդիրների զարգացում՛՛, ոստիկանությունը բիզոններին ու դոգերին քսի չէր անմեղ մարդկանց վրա և ղասաբների պաշտոնեական առաջխաղացման առաջ կանաչ լույս չէր վառի, ԱԱԾ-ն ու հարկայինը աչք ծակող ատկատները թողած մեկ տարի շարունակ անկապ տեղը և ապարդյուն չէր չոքի Սիվիլիտասի բկին և այլն:
Եթե մեր հարգարժան խմբագրապետը լիներ ավելի անաչառ, քան է, ապա ըստ իս՝ պիտի ասեր.
«Բարեբախտաբար չար հրաշքներ ևս չեն լինում, և ամեն ինչից դատելով՝ ՔՅԱՌԹԱԳԵՆԻ վերարտադրության հարահոսը լուրջ խնդիրների առջև է կանգնած…»
Պարոն Աբրահամյան եթե դուք ցանկություն ոնենայիք,ապա կբացեյիք բառարանը և կիմանայիք,որ insight-ը նշանակում է խորաթափանցություն, կամ բացում եք Google insight-իբացատրությունը կա, կամ էլ in-ը ներսւմ, sight-ը տեսնելը։Ինձ չի նյարթայնացնում, լավ չի որ հայերենը դուրս է մղվում և տեղը հայերեն տառերով անգլերեն բառ է գրվում։
Հարգելի ,,թունդ լեզվագետ,,նյարդայնացնում,այլ ոչ թե՝ ,,նյարթայնացնում,,…
Սկբունքորեն ճիշտ ոք, բայց «խորաթափանցությունը», ինձ թվում է, այն բառը չէ:
Ես զարմանքով կարդում եմ -“Մեր կրթության համակարգը մնացել է նույն սովետականը…”:
Կարող եմ ամենայն պատասխանատվությամբ և վստահորեն ասել,որ տողերի հեղինակը ոչ թե թյուրիմացության մեջ է,այլ քողարկված և ճկուն ապակողմնորոշող (դեզինֆորմատոր):
Այսօրվա կրթության համակարգը անվերջանալի “բարեփոխումների ” (րեֆորմների) մի խճճված քաոսաին համակարգ է,որի իրական պատվիրողները նստած են արեվմութքում և մեր երկրի կրթության ու գիտության նախաարության բորենիները կատարում են նրանց հանձնարարականները:
Դեռ 70-ականներին արեվմութքում ստիպված էին խորհրդային միության կրթության համակարգը ճանաչելել լավագույնը երբեվե եղածներից:Փնովել այն կարող է միայն այն մարդը,որի չի սովորել այդ համակարգում,կամ առնվազն այս րեժիմի “դիպլոմավորներից” է:
Ինչ մնում է ընտրություններին,ապա նույնիսկ երեխային էլ հայտնի է,քանի դեռ չկա միասնություն ընդիմության շարքերում և չկա նրանց կողմից առաչադրված մեկ ընդհանուր թեկնածու,ապա բոլոր տեսակի ամպագոռգոռ բացականչությունները “դատարկ կրակոցներ են”:
Ես սովորել եմ սովետական միությունում: Խոսքը կրթության բովանդակության մասին է, որը մնացել է նույնը ինչ որ ես եմ անցել բազում տարիներ առաջ սովետական միությունում: Արևմուտքում չգիտեմ ով է ճանաչել սովետական համակարգը լավագույնը, բայց եթե նույնիսկ 70 թվին ինչ-որ մեկը ճանաչել է, որին ես խիստ կասկածում եմ, դա դեռ չի նշանակում որ 2010 թվին էլ պետք է նույնը լինի կրթության բովանդակությունը: Ձեր կողմից ինձ անիմաստ պիտակներ կպցնելը հենց մի անգամ էլ ապացուցում է, որ այդ կրթությունը բազում թերություններ է ունեցել:
——Դեռ 70-ականներին արեվմութքում ստիպված էին խորհրդային միության կրթության համակարգը ճանաչելել լավագույնը երբեվե եղածներից——
Հարգելի Սարգիս, կարո՞ղ եք այդ տեղեկության արևմտյան աղբյուրը նշել…, թե չէ՝ շատերն ինչ որ կասկածելի փաստարկներին պատկառանք հաղորդելու նպատակով ասում են. ՛՛գիտնականները պարզել են, որ…՛՛, ՛՛անհերքելի փաստ է, որ…՛՛ և այլն:
Ինչ վերաբերում է ՛՛նախարարության մեր բորենիներին՛՛, ապա նրանց համար, ըստ իս՝ արևմուտքին ինտեգրվելու պնդումները բխում են ոչ թե կրթական խնդիրները լուծելու նրանց նպատակներից և մտահոգություններից, այլ պատկանում են գործունեության այն տեսակին, որի մասին պոետը ժամանակին ասել է.
Մոռացիր դու նրանց քարոզները բոլոր:
Քարոզները նրանց կշտացրել են, իսկ քեզ բթացրել:
Մոռացիր դու նրանց բոլոր աղոթքները:
Հավատա ինքդ քեզ…
Հեռու չգնանք,Մայքլ Գոուվ ( Michael Gough) Մեծ Բրիտանիայի կրթության նախարար:Նա ասում է, որպեսզի բարցրացվի կրթության որակը, հարկավոր է խորհրդաին դպրոցի համակարգը ընդունել որպես նմուշ (էտալոն) և այլն:https://ipolitics.ru/
Իմ երեխաներն էլ են սովորել այս համակարգում:Այսօրվա դաագրքերը ծաղր են բառիս բուն իմաստով,ոչ մի զուգահեռ անցիալի հետ:
Սովետական ասենք պատմության կամ հայ գրականության դասագրքերը չէին կարող համապատասխանել իրական աշխարհին ու լինեին ամենալավը, որովհետև դրանք ունեին հստակ գաղափարախոսական նպատակներ: Ու հիմիկվա դասագրքերը թերթելով զարմանում եմ, որ դրանք իրենց գաղափարախոսական ու աշխարհայացքային բովանդակությամբ նույնն են ինչ 30-40 տարի առաջ: Սովետական համակարգ ասելով ես դա նկատի ունեմ և ոչ թե ասենք 10 թե 12 տարի, կամ շաբաթվա 5 թե 6 օրը դասի գնալը: Արևմուտքում էլ եթե շատերը կարծեին, որ սովետական պատմության կամ հայ գրականության դասագրքերը լավագույնն են, վաղուց բրիտանացի երեխաները պատմություն ու հայ գրականություն կսովորեին սովետական դասագրքերով: Բայց այդ հարցերն այս պահին ինձ առանձնապես շատ չեն անհանգստացնում: Ինձ անհանգստացնում է այսօրվա մեր դպրոցների ու բուհերի դասագրքերի բովանդակությունը, ու կուզեմ, որ հասարակության մեջ քննարկվի դրանց հարցը, որպեսզի դպրոց ու բուհ ավարտողների գիտելիքները համապատասխան լինեն այսօրվա աշխարհին, ոչ թե ասենք 2012 թվականին բուհ ավարտած ինժեները աշխարհի մասին դատի 100 տարի առաջվա պատկերացումներով:
Հարգելի Սարգիս, փորձեցի փնտրում կատարել համացանցում Ձեր տված տեղեկություններով, սակայն ապարդյուն: Փնտրումը կատարել եմ երկու ուղղությամբ. առաջինը Minister for Education UK Michael Gough `արդյունքը զրոյական, իսկ երկրորդ https://ipolitics.ru/ հղումից հայտնվում է ռուսալեզու մի հոդված է ՛՛О перспективах закона о лоббировании в России՛՛ վերնագրով: Եթե օգնեք ինձ գտնել այդ վիճահարույց պնդման արևմտյան որևէ սկզբնաղբյուր՝ շնորհակալ կլինեմ:
Սարգիս, 100 տոկոսով համաձայն եմ Ձեզ հետ:Խորհրդային կրթհամակարգը լավագույնն էր աշխարհում:Դա ապացուցված իրողություն է և այդ մասին խոստովանել ու խոստովանում են նույնիսկ կատաղի խորհրդատյացները:
Իսկ այժմեայն կրթհամակարգի վառ ներկայացուցիչն է Երևանի գործող քաղաքապետ՝ Տարոն Մարգարյանի կրթամակարդակը:
Հարգելի Համլետ, այստեղ ոչ մի խոսք չկա նրա մասին, որ այսօրվա համակարգը լավն է: Բոլորս համաձայն ենք, որ լավը չէ: Տարաձայնություններ կան ընդամենը սովետական համակարգի մասին: Ու սովետական կրթահամակարգի բազմաթիվ ներկայացուցիչների անուններ կարող եք հենց դուք գրել, որոնք Տարոն Մարգարյանից վատն են, ու անկախ Հայաստանի կրթահամակարգի էլ բազմաթիվ ներկայացուցիչներ կան, որ ավելի լավն են: Առանձին լավ կամ վատ, խելացի կամ անխելք մարդկանց անուններ թվելը չի, որ ապացուցում է կրթահամակարգի լավ կամ վատ լինելը, այլ հասարակության ընդհանուր վիճակը:
Հենց խնդիրն էլ դրանում էր,որ Տարոնի նման կիսագրագետներին ու բանակից խույս տվողներին Խորհրդային ժամանակներում հերթափոխային բրիգադիրից,կամ էլ աշխղեկից բարձր պաշտոններ երբեք չէին վստահի:Ավելին ասեմ՝ հանցագործ ճանապարհով ու պաշտոնեական դիրքը չարաշահելու միջոցով նրա նման ահռելի հարստություն գռփողներին տալիս էին պատժի առավելագույնը՝ գնդակահարություն:Իսկ հիմա նրա ավազակապետն (բնութագրականը՝ Լևոն Տեր-Պետրոսյանինն է ու դեռ պաշտոնապես ոչ մեկի կողմից չի հերքվել) ասում է միայն՝ ,,Տարոն ջան,տեսնու՞մ էս,որ սիրուն չի,,…
Աղասի Այվազյանը գրում էր, որ իրենց թաղի բանակից խուսափած գողականը 80-ականներին դարձել էր ՍՄԿԿ Կենկտկոմի թե Քաղբյուրոյի անդամ, հիմա լավ չեմ հիշում: Ես հակված եմ ավելի հավատալ Աղասի Այվազյանին այս հարցում քան Ձեզ, կներեք: Բայց ամեն դեպքում դա արդեն ոչ թե կրթական համակարգին է վերաբերվում, այլ ընդհանրապես համակարգին:
Քանի որ Դուք հայոց լեզվի անաղարտությամբ այդքան մտահոգ եք, ապա թույլ տվեք մի քանի ուղղում էլ ես անեմ` <> բառում <> տառն ավելորդ է, ոչ թե <>, այլ <>:
Չգիտեմ ինչ տեխնիկական խնդիր ունեք, բայց ամեն անգամ չակերտների մեջ գրածս բառերը չեն երևում:Նախորդ մեկնաբանողին ուզում էի հայտնել որ կբացեյիք բառում յ տառն ավելորդ է, իսկ նյարդայնանալ բառը դ տառով է գրվում, ոչ թե թ-ով:
Ես սովորել եմ սովետական դպրոցում, իմ երեխաները հիմա սովորում են հայկական դպրոցում, համեմատում եմ կրթության (դասագրքերի) բովանդակությունը, ոչ թե տարիների քանակը կամ ուրիշ նմանատիպ փոփոխություններ:
Հարգելի մեկնաբանություններ գրողներ, ես չեմ գրել, որ ես լավ եմ տիրապետում հայերենին, բայց որ գլխավոր խմբագիրը գրում է “ինսայթ” և գիտի թե այդ բառը ինչպես է գրվում անգլերեն, դրա իմաստը գիտի, գիտի նաև ռուսերենի տարբերակը իսկ չգիտի թե հայերեն ինչ է նշանակում, հենց դա է ինձ մտահոգում, չէ որ ոչ բոլորն էն իմանում “ինսայթ”-ի նշանակությունը։ Ես կարող եմ սխալվել, կամ վրիպել, որոշ մարդիկ նշան են բռնում իմ սխալները։
«Insight»-ը Արքիմեդի «էվրիկա»-ն է
Այսինքն՝ երեւույթի ճշմարիտ էությունը մի պահում հասկանալն է, հատկապես ինտուիտիվ ընկալման միջոցով
էլի ընտրություններից եք խոսում պարոնայք 🙂
Դա շատերիդ համար նարդի խաղալու պես մի բան է դարձել:
Եվ անպայման հաստատ գիտեք, որ մասայական խախտումներ են եղել մայիսի 5-ին
Ինչ խելոքն եք, որ դեռ տեղի չեն ունեցել, բայց առդեն քննարկել վեջացնում եք:
Երանի ձեզ դուք ունիկալ զավակներն եք Հայաստանի
Insight – noun – 1. the ability to see and understand the truth about people or situations: a writer of great insight. With a flash of insight, I realized what the dream meant. We gained valuable insight about our relationship.
2. insight into sth – an understanding of what something is like: The book gives us fascinating insights into life in Mexico.
Բայց սա ինչ մի հարց է, որ բորբոքվենք կամ ամեն մի չնչին առիթով փորձենք ինքնահաստատվել, մեղադրել, քննադատել, մեզ ավելի խելոք, ավելի չգիտեմ ինչ ցույց տալու ձգտումով… Հանգիստ զրուցենք էլի, փորձենք հասկանալ մեկս մյուսի տեսակետը: Արամ Աբրահամյանը տիրապետում է զրուցելու արվեստին: Անկախ նրա հայացքներից, նրա հետ հաճելի է զրուցել: Մենք էլ հաճելի դարձնենք այն… ոչ թե տպագրական վրիպակը համարենք մարդու ”անտեղյակության” ապացույց… Սա նշանակում է, որ զրուցելով, մենք ոչ թե փորձում ենք ծանոթանալ միմ,յանց կարծիքներին, այլ հերթական անգամ մեր մեջ կուտակվախ չարությունից լիցքաթափվել… Եվ գուգլը և բազմաթիվ բառարաններ ճիշտ չեն ներկայացնում շատ բառերի թարգմանություններ: Անգլերենը բառեր ունի, որոնք չես կարող հայերեն մի բառով ներկայացնել, այլ մի ամբողջ նախադասություն է պետք այդ բառերի ճշգրիտ իմաստը հասկանալու համար: Հայերենը փառահեղ լեզու է, բայց դա չի նշանակում, որ բոլոր բառերը, մանավանդ նեղ մասնագիտական, պետք է թարգմանել Հայերեն:
Հարցը բոլորովին էլ դասագրքերի բովանդակության մասին չէ, այլ այն,որ դպրոցը, բուհը երեխաներին ստիպում է դոգմաներ անգիր անել,այլ ոչ թե մտածել կարողանալ /մտածել ասելով նկատի ունեմ այդ բառի բոլոր հոմանիշները և ուղեղի աշխատանքին վերաբերվող արտահայտությունները` խորհրդածել, վերլուծել, եզրահանգումներ անել,կասկածել,կարծիք ունենալ, վիճաբանել և այլն/: Իսկ մյուս թերությունը այն է որ մեր հասարակության մեջ կիրթ և գրագետ լինելը շատ էլ հարգի չէ և դա առանձնապես չի դրդում երեխաներին սովորել:
Ես բանասեր չեմ:
Համաձայն եմ, բայց դասագրքերի բովանդակության մեջ էլ է հարցը:
Կարծում եմ, որ հենց առաջինը դասագրքերն են տարբեր հարցեր դոգմատիկ ներկայացնում: Օրինակ նույն պատմության դասագիրքը կարող է ներկայացնել պատմական տարբեր դեպքերի հետ կապված տարբեր տեսակետներ, զուգահեռներ անցկացնել դես-դեն ու երեխեքի համար դառնա շատ օգտակար ու հետաքրքիր գիտություն: Կամ ասենք թե որ տարիքում ինչ գրականություն կկարդա մարդը, կարծում եմ, շատ կարևոր է: Ու գրականության դասագրքերը թելադրում են այդ նյութը երեխեքին, ու կարծում եմ շատ սխալ են թելադրում, երեխաները իրենց տարիքներին ոչ հարմար գրականություն են կարդում: Նույնիսկ եթե չեն ել կարդում ու չեն էլ սովորում, դոգմատիկ տոնով անընդհատ կրկնվող անհեթեթությունները մնում են ենթագիտակցության մեջ: Ես էլ բանասեր չեմ, բայց չհասկացա դա ինչ կապ ունի 🙂
Բոլորիդ հետ էլ համաձայն եմ, բայց լավ կլիներ, որ համախմբվեինք ու մեր ուշադրությունը շեղեինք ընտրությունների, կաշառքի, փայ մտնելու, անարդարությունների վրա, իրար կոչեր անենք, պայքարելու դրանց դեմ: Չվախենանք, չհիասթափվենք, պայքարենք ու կատարենք ճիշտ ընտրություններ, որ պայքարի մի մասն է միայն… Արտագաղթված հայերը, աղքատների մեծամասնությունը ամեն լեզվով էլ խոսում են, մի կտոր ցամաք հաց վաստակելու համար….Սոված երեխայի կամ լացը կգա, կամ ծիծաղը, երբ իրեն հետ խոսեք լեզվի մաքրության մասին: Մնացել է մի քանի օր…. Արեք համախմբվենք ու պայքարենք, ժողովուրդ ջան, մենք մեղք ենք, մեր երկիրի ու մեր ժողովուրդի գոյությունը, այդ թվում նաև մեր լեզուն ու մշակույթը ամբողջությամբ սասրսափելի վտանգի մեջ է…..