Թեզետա բառը եթովպերեն նշանակում է կարոտ, հիշողություն կամ ձգտում: Այն նաև եթովպական երաժշտական տեսակներից մեկի անունն է: Իսկ վերջերս ամերիկահայ ռեժիսոր Արամազդ Քալաջյանն այդ բառն օգտագործեց իր «Թեզետա [եթովպահայերը]» ֆիլմի վերնագրի համար: Գրում է «Արմենիան միրոր- սփեքթաթոր» թերթը:
Ֆիլմը եթովպացիների և հայերի պատմական կապերի մասին է, որտեղ երաժշտությունը համայնքների միջև գլխավոր կամուրջն է: Ֆիլմը նկարահանողները հույս ունեն այսպիսով պահպանել ոչ այնքան հայտնի Եթովպիայի հայ համայնքի մշակութային ժառանությունը:
Քալաջյանը պատմել է, որ 1924թ. կայսր Հայլե Սըլասին Հայոց ցեղասպանությունից փրկված 40 հայ որբերի է որդեգրել, որոնք հետագայում ձևավորել են Եթովպիայի առաջին կայսերական նվագախումբը:
Ըստ Քալաջյանի, շատերն են տեղյակ 40 հայ որբերի պատմության և նրանց խմբի ղեկավարի՝ Գևորգ Նալբանդյանի մասին, որը գրել է Եթովպիայի առաջին հիմնը. «Ինչից մարդիկ տեղյակ չեն», – ասել է Քալաջյանը, – «Մյուս մարդիկ են, որոնք աշխատել են Եթովպիայի երաժշտության մակարդակը բարձրացնելու համար: Սոնա Ստորդիոն, որը դաշնամուրի դասեր է տվել բազմաթիվ եթովպացիների: Աշխեն Ավագյան, որն աշխատել է Եթովպիայի երաժշտական համալսարանում: Հայկ Մանուկյան, որը 10 տարի եղել է ոստիկանական ակադեմիայի նվագախմբի ղեկավարը և 6 տարի ծախսել է եթովպական հոգևոր երաժշտությունը Սուրբ Յարեդ ավանդական ձևից եվրոպականի փոխարկելու համար»:
Քալաջյանը նշել է, որ եթովպահայերի և եթովպացիների արձագանքը ֆիլմին ապշեցուցիչ է եղել:
Պատրաստեց Հովհաննես ԻՇԽԱՆՅԱՆԸ
Հայկ Մանուկյան– գուցե, Հակոբ Մանուկյան… խնդրում եմ ճշտել…