ՀՀՇ վարչության նախկին անդամ Հովհաննես Իգիթյանը չի քննադատի «տնական ժողովրդավարությամբ» գործող նորաստեղծ ՀԱԿ-ին։
– Պարոն Իգիթյան, շաբաթ օրը Կարեն Դեմիրճյանի անվան մարզահամերգային համալիրում Հայ ազգային կոնգրես կուսակցության հիմնադիր համագումարը կայացավ. նախ՝ կուզենայի իմանալ՝ դուք մասնակցե՞լ եք համագումարին որպես նախկին ՀՀՇ-ական կամ հրավիրվա՞ծ էիք:
– Ես չեմ մասնակցել համագումարին, ինձ զանգահարեցին, ասացին, որ կարող եմ գալ-վերցնել իմ մանդատը, բայց ես բազմիցս հայտարարել եմ, որ ՀԱԿ-ի անդամ չեմ եւ մանդատով որպես պատվիրակ չէի կարող մասնակցել: Եթե հրավիրատոմս լիներ, հրավիրեին, հնարավոր է՝ գնայի։
– Նոր ՀԱԿԿ-ը ղեկավարություն ընտրեց, վարչությունը բաղկացած է 45 անդամից. 22-ը նախկին ՀՀՇ-ից են, 22-ը՝ ՀԱԿ դաշինքի նախաձեռնող խմբից, եւ Լեւոն Տեր-Պետրոսյանը: Այդ երկու 22 հոգանոց ցուցակները, փաստորեն, նախապես կազմված էին, որոնք համագումարը հաստատեց, այլ ոչ թե պատվիրակները առաջարկեցին վարչության անդամների թեկնածուներ եւ փակ գաղտնի քվեարկությամբ ընտրեցին: Պարոն Իգիթյան, ինչպե՞ս եք գնահատում վարչության կազմի ընտրության այս ձեւը, որքանո՞վ է սա համապատասխանում ժողովրդավարության սկզբունքներին:
Կարդացեք նաև
– Ովքեր հիշում են ՀՀՇ համագումարները, ապա գիտեն, որ պատվիրակները ոչ միայն դահլիճից էին առաջարկում վարչության անդամների թեկնածուներ, այլեւ պայքարում էին ՀՀՇ վարչության անդամ դառնալու համար, իսկ պայքարելու ձեւը սեփական տեսակետը ներկայացնելն էր եւ ապացուցելը, թե ինչու ես ցանկանում դառնալ վարչության կազմում, թեկնածուն ներկայացնում էր իր բողոքը նախկին վարչության գործունեության նկատմամբ, հանդիպում էր կուսակիցներին, իր տեսակետը, իր ծրագիրն էր ներկայացնում… Սա էր ՀՀՇ-ն, եւ սա էր ժողովրդավարությունը։ Իսկ երբ արդեն նախապես կազմված ցուցակով պարիտետի սկզբունքով 2-ական 22 հոգանոց ցուցակ է հաստատվում, դա ես չեմ ընդունում:
Բայց ես չէի ուզենա քննադատել, որովհետեւ դա այլ կուսակցության համագումար է՝ իրենց որոշած տնական ժողովրդավարությամբ, այդպես են որոշել, կարծես դահլիճում բոլորը համաձայն էին, դժգոհություն երեւի չկար: Չնայած դրան՝ ես շարունակում եմ ընկերներ ունենալ, որոնց հանդիպել եմ, շփվել եմ, շատերն են դժգոհում, բայց ես նրանց խորհուրդ տվեցի դժգոհությունները չներկայացնել ինձ՝ կամ հնազանդվել, կամ եթե ասելիք ունեին, հնչեցնեին ՀԱԿԿ համագումարում: Ես պատրաստ չեմ այդ բոլոր դժգոհությունների տիրաժավորողը դառնալ: Իմ քաղաքական գործունեությունը չեմ պատրաստվում ուղղել այդ նորաստեղծ ՀԱԿ կուսակցությանը: Գտնում եմ, որ բոլոր դեպքերում դա ընդդիմադիր կուսակցություն է եւ երեւի թե կշարունակի պայքարել անօրինականությունների եւ ոչ լեգիտիմ իշխանությունների դեմ, եւ ես ողջունում եմ նրանց բոլոր դեպքերում։ Իսկ ես, որպես նախկին ՀՀՇ անդամ, որպես լիբերալ-դեմոկրատ, կշարունակեմ եւ կգտնեմ էֆեկտիվ տարբերակ Հայաստանում ժողովրդավարությունը եւ լիբերալիզմը զարգացնելու ուղղությամբ, եւ պարզ է, որ միայնակ չեմ լինելու:
– Այսինքն՝ հնարավո՞ր է, որ ՀԱԿ-ից հեռացած ազատական գաղափարներին հավատարիմ գործիչները եւ դուք նոր կուսակցություն ստեղծեք, միավորվեք:
– Չգիտեմ, ժամանակը ցույց կտա, բայց հստակ կարելի է նշել, որ այսօր լիբերալ-ժողովրդավարական բեւեռը ազատ է, իհարկե՝ կան կուսակցություններ, որոնք այս կամ այն ձեւով դավանում են այդ գաղափարախոսությանը, բայց դա ՀԱԿ-ը չէ:
– Պարոն Իգիթյան, Լ. Տեր-Պետրոսյանը Հայ ազգային կոնգրես կուսակցության խնդիրը հռչակեց «բուրժուա-դեմոկրատական հեղափոխությունը»: 2008-ին «ավազակապետական ռեժիմը կազմաքանդելու» խնդիր էր դրված, այսօր փաստորեն նշվում է դրան հասնելու ճանապարհը՝ «բուրժուա-դեմոկրատական հեղափոխությունը»: Դուք դա հնարավոր համարո՞ւմ եք:
– Կարծում եմ՝ ցանկացած մարդ իրավունք ունի ունենալու իր կարծիքը եւ գտնում եմ, որ ցանկացած մարդ, այդ թվում եւ ես, կարող եմ սխալվել։ Ես մշտապես կասկածանքով եմ վերաբերվում, երբ մարդը երբեք չի մատնանշում իր սխալները, կամ 2000 մարդկանց մեջ չի գտնվում մեկը, որը այլ կարծիք ունենա: Բայց դա մի թեմա էր, որի շուրջ կարող էր քննարկում ծավալվել, բայց այդ քննարկումը ես չնկատեցի ոչ դահլիճում, եւ չեմ կարծում, թե մամուլում լինի նման քննարկում կուսակիցների կողմից: Ցավում եմ, բայց ես վաղուց արտահայտել եմ տեսակետս, որ ՀԱԿ-ը կամաց-կամաց գնում է ավտորիտար, եթե ոչ՝ տոտալիտար ուղղությամբ: Երբ մեկ անձը մեկ բան է ասում, եւ բոլորը ընդունում են դա որպես իրագործելու ցուցումներ՝ ինձ համար դա անընդունելի է: Դա իմ մենթալիտետին բնորոշ չէ, ես ազատական, ժողովրդավարական սկզբունքներին հավատարիմ մարդ եմ: Մարդիկ կան, որոնց համար դա նորմալ է: Ամեն մեկը ընտրում է իր ճանապարհը։
– Տեր-Պետրոսյանը ելույթում տարակուսանք հայտնեց, թե ինչու հայաստանյան քաղաքական շրջանակները «սվիններով» դիմավորեցին օլիգարխներին իշխանություններից պոկելու եւ ԲՀԿ-ի հետ համագործակցելու իրենց պատրաստակամությունը: Նա մատնանշեց Խաչատուր Սուքիասյանի նախադեպը՝ համոզմունք հայտնելով, որ «նույն ճանապարհն այսօր բռնել է Գագիկ Ծառուկյանը»: Նախ՝ որքանո՞վ եք Խ. Սուքիասյանի եւ Գ. Ծառուկյանին համեմատությունը ճիշտ համարում, եւ Ծառուկյանի քայլերը կարո՞ղ եք համարել որպես իշխանությունից պոկվելու քայլեր:
– Նախ՝ որեւէ ոգեւորություն հասարակության մոտ ՀԱԿ-ԲՀԿ այդ բանակցություններից ես չեմ նկատել: Կուսակցության նպատակը եւ գործունեությունը պետք է ուղղված լինեն ժողովրդի հետ հարաբերվելուն, այսինքն՝ կուսակցությունն իր գաղափարներով, իր թեզերով ներկայանում է հասարակությանը, իսկ հասարակությունը որոշում է՝ այդ թեզերն իրեն հոգեհարազա՞տ են, եւ որոշում է՝ պաշտպանե՞լ այդ կուսակցությանը, թե՞ ոչ: Բայց նայեք, թե ինչ ստացվեց. ՀԱԿ-ը՝ այդ ժամանակվա ընդդիմությունը, որը 2007-2008թթ., նույնիսկ 2009թ. ուներ համակիրների, աջակիցների մեծ բանակ, գնալով այդ զանգվածը նվազեց, մաշվեց։ Գուցե դրա պատճառը նաեւ այդ բանակցություննե՞րն էին, համագործակցությո՞ւնը եւ այն, որ ժողովուրդը երկրորդ պլան մղվեց, եւ հիմնական աշխատանքը տարվում էր բուրժուա-դեմոկրատական հեղափոխություն իրականացնելու եւ մարդկանց իշխանական բուրգից պոկելու ուղղությամբ…
Եթե ես այդ նոր կուսակցության անդամ լինեի՝ վարչությունում կամ նույնիսկ համագումարում իմ հակառակ կարծիքը կարտահայտեի, որովհետեւ ամբիոնից միտք հնչեց, թե՝ «ես գիտնական եմ, եւ ինձ համար կարեւորը փաստն է»: Ես էլ եմ գիտնական, ընդ որում՝ ճշգրիտ գիտությունների, եւ ես նույնպես փաստերով եմ առաջնորդվում. եթե հինգ տարվա գործունեության ընթացքում ժողովուրդը հիասթափվել է կամ մի կողմ է քաշվել քաղաքական պայքարից՝ նշանակում է, ինչ-որ բան այն չէ:
Բացի այդ, սկսած 2009-ից՝ նշել եմ, որ ՀՀՇ-ն լուծարվում է ՀԱԿ-ի մեջ, իսկ դա լավ չէ, ինձ նույնիսկ փորձում էին դուրս մղել ՀՀՇ-ից՝ համաձայն չլինելով ինձ հետ: Բայց, փաստորեն, Տեր-Պետրոսյանը պարզ հայտարարեց, որ ՀՀՇ-ն վերջին 5 տարում որպես ինքնուրույն կուսակցություն գոյություն չի ունեցել, իր գործունեությամբ զբաղված է եղել ամբողջությամբ իր ուժերը ներդնելով ՀԱԿ-ի մեջ, ինչը ես ճիշտ չեմ համարում: Ցավոք, բոլոր այն մարդիկ, որոնք ժամանակին հարց են բարձրացրել ՀՀՇ-ի ինքնուրույնության վերաբերյալ՝ հեռացվեցին ՀՀՇ-ից, եւ ՀՀՇ-ում մնացին միայն այն մարդիկ, որոնք կողմ էին ՀՀՇ-ի վերացմանը կամ, եթե կողմ չէին, չէին ցանկանում կամ չէին կարող արտահայտել իրենց տեսակետը:
ԷՄՄԱ ԳԱԲՐԻԵԼՅԱՆ
«Առավոտ» օրաթերթ
