Ապրիլի 9-ին Րաֆֆի Հովհաննիսյանի խոստացած նոր Հայաստանը սկսվե՞ց, թե՞ ավարտվեց: Երեկ տեղի ունեցած իրադարձություններից հետո երևի շատերն են այս հարցը տալիս իրենք իրենց, իրենց կողքիններին: Ազատության հրապարակի երդմնակալությունից հետո տեղի ունեցած զարգացումները այնպիսի խառնաշփոթ առաջացրին հանրային մտապատկերում, հանրային գիտակցության մեջ, որ դժվար է որսալ տեղի ունեցածի որևէ տրամաբանական արմատ:
Ի՞նչ կատարվեց երեկոյան Բաղրամյան փողոցում, ի՞նչ արեց, ի՞նչ էր ուզում անել Րաֆֆի Հովհաննիսյանը: Այս ամենը գոնե առայժմ մնացել է անհասկանալի: Հուսանք, որ Րաֆֆի Հովհաննիսյանը գոնե այս հարցերի պատասխանները առաջիկայում կտա, բայց կտա այնպիսի պատասխաններ` գոնե այս անգամ, որոնք սպառիչ կլինեն և հասարակության համար կլինեն առավել հասկանալի, քան այն գործողությունները, որ արեց Հովհաննիսյանը ապրիլի 9-ին: Իրադարձությունների հաջորդականությունը եղել է երևի թե բոլորի ուշադրության կենտրոնում, եղել է տեղեկատվության անսպառ հոսք, և երևի թե կարիք չկա շարադրել այն, ինչ տեղի ունեցավ երեկ: Ընդհանրապես լավ կլիներ, որ տեղի ունեցածը որևէ տեղ չշարադրվեր, որովհետև այդ ամենը կարելի է հանգիստ կերպով գրանցել քաղաքականության պատմության, և հատկապես Հայաստանի նորանկախ հանրապետության քաղաքական պատմության ամենաանհեթեթ, խայտառակության և զավեշտի խառնածին հանդիսացող իրավիճակների շարքը:
Բարեբախտաբար, այդ ամենին չավելացավ նաև ողբերգականությունը, քանի որ իրավիճակը շատ լարվել էր, և կայծ էր պակասում, կրակ բռնկվելու համար: Սակայն արդեն այնպիսի տպավորություն է, որ ընդամենը պատահականության արդյունքում է հաջողվել խուսափել զավեշտին, անհեթեթությանն ու խայտառակությանը ողբերգություն ավելացնելուց: Մարտի 1 տեսած հասարակության համար սա, իհարկե, մեծ մխիթարություն է, նոր զոհերի պակասը:
Սակայն, մյուս կողմից, ապրիլի 9-ին, ամենայն հավանականությամբ, եղան քաղաքական զոհեր, մասնավորապես` ի դեմս Րաֆֆի Հովհաննիսյանի: Համենայնդեպս, նրա իսկ գործողությունների, նրա իսկ որոշումների կամ անորոշության արդյունքում ստացված վնասվածքները բավական լուրջ են և դժվար է պատկերացնել, թե արդյո՞ք Հովհաննիսյանը կգտնի բավարար ուժեր վերականգնվելու` և՛ նախագահական ընտրություններից հետո սաղմնավորած նոր շարժումը, և՛ ապրիլի 9-ի կեսօրին հռչակած, բայց երեկոյան արդեն լուրջ վտանգի տակ դրած նոր Հայաստանի հեռանկարը կենսունակ պահելու համար: Այլապես, խիստ ցավալի կլինի, եթե Ազատության հրապարակում հռչակված նոր Հայաստանը թիթեռի կյանք ունենա:
Մուսա Միքայելյան
«Ժամանակ»
