Հարգելի «Բանակն իրականում»,
Ես ՀՀ զինված ուժերի բարեփոխումները դիտարկում եմ որպես երկրում սահմանադրական կարգի վերականգնման եւ երկրի արմատական բարեփոխումների կարեւոր մաս: Ուստի իշխանափոխությունից հետո կկազմեմ փորձագիտական խումբ՝ քաղաքացիական հանրության ներկայացուցիչների ներգրավմամբ եւ կմշակեմ ու կիրականացնեմ ՀՀ զինված ուժերի բարեփոխումների արմատական ծրագիր, որը կնպաստի բանակի մարտունակության բարձրացմանը եւ զինծառայողների իրավունքների պաշտպանությանը:
«Բանակն իրականում» խմբի առաջադրած հարցերին մեր պատասխանները հետեւյալն են.
1. Ինչպիսի սկզբունքով պետք է համալրվի Զինված ուժերի շարքային կազմը` ա/զորակոչային, բ/պայմանագրային, դ/ միլիցիոնային-աշխարհազորային, գ/խառը:
Կարդացեք նաև
Զինված ուժերի բացառիկ գործառույթը պետք է լինի Հայրենիքի պաշտպանությունը: Հայրենիքի պաշտպանությունը չի կարող իրականացվել անվճար: Զինված ուժերի շարքային կազմը պետք է ձեւավորվի պայմանագրային սկզբունքով, իսկ մինչեւ դրան անցնելը՝ երեք տարվա ընթացքում, այն պետք է լինի խառը: Զինծառայությունը պետք է պարտադիր լինի արական սեռի բնակչության համար, բայց պետք է ստեղծել նաև պայմանագրային կանացի զորամասեր։ Բոլո՛ր զինծառայողները պետք ստանան միջինից ոչ պակաս աշխատավարձ: Ավելին, կարծում եմ, որ նրանց վարձատրությունը մի 20%-ով բարձր պետք է լինի ՀՀ-ում միջին աշխատավարձից։
Ռազմական կրթարանները պետք է արմատական բարեփոխման ենթարկվեն: Սպայական կադրերը պետք է կրթվեն ըստ օրենքների եւ սահմանադրության: Զինված ուժերում ծառայության ընթացքում զինծառայողները պետք է ունենան [լրացուցիչ] մասնագիտություն ստանալու հնարավորություն:
Պահեստզորում գտնվող անձինք պետք է պարբերական ուսումնական ծրագրերի մասնակցեն, որի ընթացքում պետք է պահպանեն իրենց աշխատատեղը եւ աշխատավարձը, որի երաշխիքները պետք է ստեղծի պետությունը: Ակտիվ պահեստազորը պետք է լինի բարձր վճարովի, կամավոր, երկսեռ, անսահմանափակ ժամկետով. միակ սահմանափակումը զինծառայողի տարիքն է: 2. Ինչպիսի կառուցվածք և կազմ պետք է ունենան Զինված ուժերը:
Ներկա պահին մենք տեսնում ենք զինված ուժերը՝ կազմավորված կորպուսներում, որոնք ներառում են բոլոր զորատեսակները: Միաժամանակ հեռանկարում հնարավոր ենք համարում դեսանտապարտիզանական բանակին բնորոշ լավ զինված եւ պատրաստված մոբիլ զորամիավորումներ կազմավորումը:
ՀՀ պաշտպանության նախարարությունը պետք է զբաղվի պաշտպանական ոլորտի քաղաքականությամբ, իսկ ՀՀ ԶՈՒ Գլխավոր շտաբը՝ զինված ուժերի կառավարմամբ: Պաշտպանության նախարարությունը պետք է ստանձնի զինծառայողի իրավական եւ սոցիալական ապահովման խնդիրները՝ հանդերձավորումից մինչեւ կրթություն, իսկ գլխավոր շտաբը՝ զորքերի կառավարումը մարտական եւ ոչ մարտական իրավիճակներում:
Զինվորական ծառայությունը պետք է լինի պայմանագրային (վճարովի) պարտադիր ժամկետային ծառայության և պայմանագրային կամավոր՝ անժամկետ ծառայության համար։
3. Ինչ կազմակերպաիրավական երաշխիքներ պետք է սահմանվեն Զինված ուժերում
մարդու իրավունքների պաշտպանության համար:
Զինված ուժերում զինծառայողների իրավունքների պաշտպանությունը պետք է իրականացվի ճիշտ այնպես, ինչպես մյուս բոլոր քաղաքացիներինը։ Նախ, բանակ զորակոչվելուց հետո զինվորը պետք է մնա քաղաքացի եւ իր մոտ պահի անձնագիրը։ Նրա իրավական պաշտպանությունը պետք է լինի այն քաղաքացիական-իրավական հարթության մեջ՝ ինչպես բոլորինը։ Բոլոր տեսակի զինվորական գերատեսչական քննչական, ոստիկանական ու դատախազական մարմինները պետք է լուծարվեն։
Զորակոչվածի բուժզննումը պետք է կատարվի քաղաքացիական բուժհաստատություններում:
Զինծառայողները պետք է լիարժեք օգտվեն իրավունքների պաշտպանության այն բոլոր մեխանիզմներից, որոնք ամրագրված են ՀՀ Սահմանադրությամբ ՀՀ քաղաքացիների
համար։
4. Ինչպիսին պետք է լինի Զինված ուժերի նկատմամբ ժողովրդավարական վերահսկողության համակարգը /սկզբունքներ, ինստիտուտներ, գործառույթներ,
մեխանիզմներ, լծակներ/:
Ընդհանուր առմամբ, զինված ուժերի նկատմամաբ իրավական վերահսկողությունը պետք է լինի ինչպես բոլոր քաղաքացիների համար։ Բանակը պետք է մոտեցնել ու նույնացնել քաղաքացիական ինստիտուտներին։
Պաշտպանության նախարարը պետք է հաշվետու լինի խորհրդարանի առաջ եւ հանդես գա պարբերական հաշվետվությամբ՝ զինված ուժերում առկա վիճակի մասին:
Զինծառայողը պետք է մշտական կապ ունենա իր ընտանիքի հետ:
Իրավապաշտպան կազմակերպությունները պետք է հնարավորություն ունենան մշտական դիտարկման ենթարկելու մարդու իրավունքների վիճակը զինված ուժերում:
5. Ինչպիսին պետք է լինի պաշտպանական բյուջեի ձևավորման, կատարման, հսկողության և վերահսկողության համակարգը, այդ թվում` թափանցիկության ապահովման տեսակետից /սկզբունքներ, ինստիտուտներ, գործառույթներ, մեխանիզմներ,
լծակներ/:
Բացարձակապես նույնը՝ ինչը մնացած բոլոր բյուջետային կառույցներինը։
6. Որոնք են Զինված ուժերի գործունեության գաղտնիության ապահովման
պարամետրները:
Գաղտնիության ենթակա են միայն ԶՈՒ տեղաբաշխումը, կառուցվածքը, տեղեկությունները զենքերի քանակի ու որակի մասին։
7. Ինչպե՞ս պետք է վերակազմակերպվեն զինված ուժերին առնչվող իրավապահ մարմինները՝ ՊՆ Ռազմական ոստիկանությունը, ՊՆ քննչական ծառայությունը,
Զինվորական դատախազությունը:
Այս երեք մարմիններն էլ պիտի վերանան։
Հարգելի «Բանակն իրականում»,
վերեւում շարադրված են իմ որպես ՀՀ Նախագահի թեկնածուի հիմնական մոտեցումները ձեր առաջադրած հարցերին: Իշխանական լծակներ ստանալով՝ ես պատրաստ եմ դիմել փորձագիտական աջակցության եւ հանրային շահագրգիռ քննարկման, եւ արդյունքում մշակել զինված ուժերի բարեփոխման առավել պրոֆեսիոնալ եւ արդյունավետ ծրագիր:
Հարգանքով՝
Հրանտ Բագրատյան
