Լուսանկարը` Ֆոտոլուրի
Ամերիկահայ բարերարներ Ջորջ և Քերոլայն Նաջարյանների նկատմամբ խարդախության համար դատապարտված Գ. Իգիթյանը որոշակի նախադրյալների, ցուցմունքների հիման վրա իրավապահների (և ոչ միայն) կողմից կասկածվում էր ու միգուցե հիմա էլ կասկածվում է փոխոստիկանապետ Գ. Մհերյանի սպանությունը կատարելու մեջ:
«Արա, էդ դու ընչի՞ ինձ ասեցիր էդ Մհերյանի սպանության մասին»
Իր հայտարարությունում Գրիգոր Իգիթյանը պատմում է, որ իր, կալանավորներից ինչ-որ Մարիկյանի և Արթուր Մարդանյանի զբոսանքի ընթացքում վերջինս, իրեն անհայտ պատճառով, հանկարծ սկսել է գոռալ` «Արա, էդ դու ընչի՞ ինձ ասեցիր էդ Մհերյանի սպանության մասին, արա, ուզում ես իմացող թաքցնող ըլնե՞մ, արա ընչի՞ ասեցիր քո կարմիր «Մերսեդեսի» մասին, արա ընչի՞ ասեցիր, որ դու իրա հարևանից կախում ունես»:
«Երկու–երեք հոգի եկել են այստեղ, վզիցս բռնել են, մի հատ տեքստ են դեմ տվել»
Գ. Իգիթյանի տեղեկացմամբ, դրանից հետո Ա. Մարդանյանը մատը դրել է բերանին, ասել` սուս, տես այնտեղ կամերա է դրած, այնտեղ սա է դրած: Երբ ներս են եկել, ինքն ասել է` լսի, դու աննորմա՞լ ես, այս ի՞նչ ես ասում, բայց Մարդանյանը մատը դրել է բերանին` սուս, սուս, բան չասես: Գ. Իգիթյանի տեղեկացմամբ, ինքը շատ է զարմացել, գնացել, կատարվածի մասին տեղյակ է պահել պետի տեղակալին, իսկ որոշ ժամանակ անց Ա. Մարդանյանն իրեն ասել է` «Երկու-երեք հոգի եկել են այստեղ, վզիցս բռնել են, մի հատ տեքստ են դեմ տվել, ասել են` էս տեքստը կկարդաս, անգիր կանես, կգնաս կամերում կգոռաս, որ հետո հարցնող լինի, կասես կինոյի սցենար էի պատմում, որովհետև ոնց որ էտի չի եղել»:
– 2009 թվականի օգոստոսի 5-ին թե 6-ին, էլի իմ մոտ գրված է ճշգրիտ օրը, գալիս են ու ինձ ասում են` հագնվի, դուրս ես գնում: Ինձ նստեցնում են հատուկ մեքենա և տանում են ուղիղ ոստիկանության 6-րդ վարչություն,- պատմում է Գ. Իգիթյանը:
Նրա տեղեկացմամբ, այստեղ 3-4 ժամ սպասելուց հետո, ժամը 2-3-ի կողմ իրեն մտցնում են 6-րդ վարչության պետի տեղակալ Կարեն Բաբակեխյանի (այժմ` ՀՀ ոստիկանության Շիրակի մարզի վարչության պետ) աշխատասենյակ, այստեղ են լինում նաև փաստաբանը և մի մարդ, որը ներկայացել է որպես Հատուկ քննչական ծառայության պաշտոնյա, Հեկտոր Սարդարյան անուն ազգանվամբ: Դարձյալ ըստ Իգիթյանի, Բաբակեխյանն իրեն ասել է` «Դու գիտես, որ երկու ախպերներիցդ մեկն եք սպանել Գևորգ Մհերյանին»: Ինքը հարցրել է, թե Բաբակեխյանն ինչի՞ց է դա ենթադրում:
– Ասում է գնա,- իր հայտարարությունում շարունակում է Իգիթյանը,- ախպերդ կողքի սենյակն է, ախպերդ քեզ ասելու բան ունի:
«Ախպորդ հանդիպել է ոստիկանապետը, ինքը քեզ ասելու բան ունի»
Ըստ նախկին ամբաստանյալի, ինքը գնացել է մի քանի սենյակ այն կողմ, մտցրել են մի սենյակ, և չնայած խոստացած առանձին հանդիպմանը, եղբոր հետ իր զրույցին ներկա են եղել փաստաբան Սեյրան Գրիգորյանը և Հեկտոր Սարդարյանը:
– Ես տեսնում եմ Խորենին (դրանից որոշ ժամանակ անց ապօրինի կերպով զենք, ռազմամթերք ձեռք բերելու, պահելու համար դատապարտված, մինչ այդ ՀՀ ոստիկանության ակադեմիայի հրաձգության ավագ դասախոս (փոխգնդապետի կոչումով) Խորեն Իգիթյանին.- Ա. Հ.) այլայլված վիճակում, ահավոր վիճակում, հա, մինչ էդ ինձ Կարեն Բաբակեխյանն ասում է, որ ախպորդ հանդիպել է ոստիկանապետը, ինքը քեզ ասելու բան ունի,- պատմում է Գ. Իգիթյանը:
Վերջինիս տեղեկացմամբ, եղբայրը` Խորեն Իգիթյանը, իրեն ասել է.
«Ինձ բռնել են, գիտես, Կարինեին (Խ. Իգիթյանի կնոջը.- Ա. Հ.) բռնել են, ձերբակալել են, Համիկին (ընկերոջը) ձերբակալել են, հեսա երկուսին էլ նստեցնելու են, ասել են, որ քո վրա ամեն ինչ անելու են, անընդհատ մի գործ են սարքելու, որ դու ընդհանրապես… Հա, սրոկդ երկարացնելու են, հեսա սրան էլ են բռնելու, նրան էլ են բռնելու… Ըսենց է վիճակը, ասում է` էդ բանը (համ խոսում է, համ նշաններով է ցույց տալիս) ասել են, որ դու քո վրա վերցնես, մատով էլ ցույց է տալիս (իսկ հետաքրքիր է` մատով ի՞նչ է ցույց տվել, Մհերյանի պատկերը հո այնտեղ փակցված չէ՞ր.- Ա. Հ.), ասում եմ` ե՞ս, ասում է` հա, ասում եմ` բայց ո՞նց, ես ընդհանրապես կապ չունեմ, ասեմ` ես, բայց ո՞նց, ասում եմ` բա զե՞նքը… Ասում է, դե, ցույց է տալիս, ասում է` զենքը, կասես, շպրտել եմ: Ասում եմ` լավ»:
Ըստ Գ. Իգիթյանի, իր նկատմամբ պարզ սպառնալիք է եղել, Կարեն Բաբակեխյանն ասել է` երկու ախպերներիցդ մեկը պետք է նստի, մտածի, արի ինձ ասա` երկու ախպերներիցդ ո՞րն եք:
– Ասում եմ` բայց ինչի՞ համար,- իր հայտարարությունում շարունակում է Գ. Իգիթյանը:- Ասում է` ըտենց ա, դուք պատճառ ունեիք իրան սպանելու, ինքը ձեզ քցել ա, երկու ախպերներիցդ մեկը պետք է նստի, թե չէ հեսա կնոջդ էլ ենք բռնելու, ինքը բիզնես ունի, չենք թողնելու բիզնես անի, Խորենին բռնել ենք, հեսա ախպերդ է գալիս Մոսկվայից (ախպերս պետք է գար, չեկավ), ախպորդ էլ ենք բռնելու, երեխեքին տարել ենք որբանոց, հորդ, մորդ էլ… Ընդհանրապես, դու էլ, քո վրա անընդհատ սրոկ ենք ավելացնելու, բանտից չես դուրս գա, պտի վեկալես քո վրա: Ասի` բայց ո՞նց: Ասաց` գնա մտածի, վաղը կգաս, պատասխան կտաս, ախպերդ էլ գրել է, որ դու ես: Ասի` չեմ հավատում, որ իմ եղբայրը ըտենց բան արած լինի: Ասաց` լավ, մտածի, գնա, վաղը կգաս կասես:
«Հլա պատմի ո՞նց ա եղել, զենքը բա ո՞ւր ա…»
Հայտարարության հեղինակի տեղեկացմամբ, հաջորդ օրն իրեն դարձյալ 6-րդ վարչություն, Կարեն Բաբակեխյանի սենյակ են տանում, հետո բերում են Խորենին, բայց մինչ նրան ներս բերելը, ցույց են տալիս Խորենի ցուցմունքը, որտեղ Խորենն ասել է, որ, հնարավոր է, եղբայրս լինի:
«Ասում եմ` չեմ հավատում,- իր հայտարարությունում շարունակում է Գ. Իգիթյանը,- սա եղբորս ձեռագիրը չէ, չի կարող պատահի եղբայրս ըսենց բան ասած ըլնի, ինչ վիճակի մեջ պետք է գցած լինեն, որ եղբայրս ըսենց գրի, հենա, ես տեսա, թե ինչ վիճակի մեջ է նա: Նա ասում է` կամ դու պտի քո վրա վերցնես չարած սպանությունը (փաստորեն դա է ստացվում), կամ ամբողջ գերդաստանդ կորելու է: Ասում եմ, որ ըտենց է, ես եմ, ես եմ, էս ախպերս էլ որ ասում է, գրել ա, ես եմ: Միանգամից Կարեն Բաբակեխյանը ցույց է տալիս ըսենց մի հատ արդեն տպագրած մեղայական մեծ էջի վրա, թե գլխավոր դատախազության դիմում, մեղայական է, արդեն ստորագրի: Ասում է` հենց սա ստորագրեցիր, շենքերդ, որ քեզնից խլել են, վերադարձնելու են, Խորենին հեսա բաց ենք թողնելու, կնոջդ բաց ենք թողնում, սաղ պրծնելու ա, սա մենակ ստորագրի: Ասում եմ` տու ստորագրեմ:
Էդ ժամանակ Հեկտոր Սարդարյանն ասում է` հլա պատմի ո՞նց ա եղել, զենքը բա ո՞ւր ա: Ասում եմ` ես ի՞նչ իմանամ զենքը ուր ա, երևի շպրտել եմ, ասում է` «երևի»-ով չի լինի, բա ինչո՞վ ես գնացել այնտեղ, ավտոդ կանգնած է: Ասում եմ` երևի տաքսիով: Ասում է` չի լինի, այնտեղ տաքսի չի հայտնաբերվել, ի՞նչ տաքսի, ասում եմ` «06», ասում է` այնտեղ այդպիսի մեքենա չի հայտնաբերվել, ըտենց չի լինի: Էդ ժամանակ Հեկտոր Սարդարյանը երևի հասկանում է, որ իրեն էլ են թյուրիմացության մեջ դրել… Ու Հեկտոր Սարդարյանն էդ թուղթը հետ ա քաշում, ասում է` ես գնամ, էսի, ասենք, ստորագրեցիր, ես ո՞նց ապացուցեմ, գլխավոր դատախազին ի՞նչ ասեմ, հա, մեղայական է, բայց էս մարդը բանից բեխաբար է, տեղյակ չի»:
Ի՞նչ նպատակ է ունեցել հոգեբանական ճնշումը
Ըստ Գ. Իգիթյանի, դրանից կարճ ժամանակ անց Խորենը սկսել է ցուցմունք գրել, կարծես սթափվել է, գործը գնացել է հակառակ ընթացքով…
– Խորենը,- շարունակում է Գ. Իգիթյանը,- ոնց որ ասած, սթափվում ա, հասկանում ա` ինչ են անում եղբորը, հասկանում ա, որ ինչ ա կատարվել, ինչ են իրա գլխին սարքում:
Եթե ԿՀԴՊ գլխավոր վարչության պետի տեղակալի կողմից իսկապես կասկած է եղել (իսկ կասկածելու հիմքեր իրոք կային ու, թերևս, հիմա էլ կան), որ Գ. Մհերյանին սպանողը Գ. Իգիթյանը կամ Խ. Իգիթյանն է, ապա հանցագործության բացահայտման նպատակով նրանց նկատմամբ հոգեբանական ճնշումը միանգամայն բնական է, հո չէ՞ր ասելու` կասկածյալ ջան, արի խոստովանի, որ դու ես արել: Բայց հոգեբանական ճնշումը ճշմարտությունը բացահայտելու նպատա՞կ է ունեցել արդյոք, թե՞ նպատակն ուղղակի եղել է այն, որ Գ. Իգիթյանը Մհերյանի սպանությունն իր վրա վերցնի ու գործը դրանով փակվի: Սա խնդիր է, որ պետք է իրավապահները պարզեն: Այս առումով, կարծում ենք, ուշագրավ է Գ. Իգիթյանի հայտարարության մեկ այլ դրվագ.
«Մհերյան Գևորգը ըսենց է արել, քանդել ա ոստիկանությունը»
«Դրանից հետո գալիս է բանտ (ես օրը, ժամը կարամ ասեմ, հիմա չեմ ասում, պատճառներ ունեմ), գալիս է ինձ մոտ այցելության նույն Մարգարյան Արթուրը, ասում է` գիտես ինչ, ախպերդ ասել ա, որ դու ուրիշ ավտո ես ունեցել, զենք ես ունեցել` «Մակարով», և ուրիշ հեռախոս: Ասում եմ` ախպերս ըտենց բան չի կարա ասած լինի, որովհետև դու էլ գիտես գոնե, որ ես ուրիշ ավտո չեմ ունեցել, ես վերջին անգամ 28 տարեկան ժամանակ եմ զենքի ձեռք տվել, երբ որ սպորտով էի զբաղվում, և ես ուրիշ հեռախոս չեմ ունեցել:
Ասում է` ամեն դեպքում, դու քո վրա պտի վերցնես, որովհետև Մհերյան Գևորգը ըսենց է արել, քանդել ա ոստիկանությունը, Մհերյան Գևորգն ինքն ա քեզ գցողը, դու կդառնաս ազգային հերոս, եթե քո վրա վերցնես, ամեն դեպքում, մտածի, 5 օրից կգամ պատասխանի հետևից: Ես ասում եմ` լսի, դրա հետ, դու էլ գիտես, ես էլ գիտեմ, որ կապ չունեմ, դու հո ինձ զանգել ես էդ օրը, տեսել ես Խորենը տունն է, Խորենն էլ ինձ ա զանգել, ես էլ տունն եմ: Բացի դրանից, դու ինքդ էլ շատ լավ գիտես, որ ինձ էդ գործը սարքելու մեջ… Չէ՞որ էն ժամանակ մենք քեզ պատմում էինք, թե ովքեր կարան ըլնեն: Մհերյան Գևորգը, հենա, հայտնվել ա տեսադաշտում 2003 թե 2004 թվականի սկզբներին, երբ որ ինքը վերահսկում էր, դրանից հետո Մհերյան Գևորգի անունը չեմ լսել:
Դրանից հետո ուրիշ մարդկանց` Ջհանգիրյան Գագոյի անունը լսել եմ, Ժորայի մասին լսել եմ` դատավոր, Հովսեփ Սարգսյանը, որ գլխիս սարքում էր, ինքը իրա բերանով չի ասել ուղղակի, բայց, գիտես ինչ ա, անմեղ մարդուն բերդ ուղարկելը գիտես հե՞շտ ա, ձեռները դողում էր, երբ որ ինձ մեղադրանք էր առա… Բայց ի՞նչ կապ ունի ըստե Մհերյան Գևորգը, բացի դրանից, ընչի՞ պտի սպանեի, հենա` Նաջարյանին կսպանեի, կսպանեի Շահբազյան Լեռնիկին (դատախազ` արդեն նախկին.- Ա. Հ.), կսպանեի Աշոտ Պողոսյանին… Մի խոսքով, 5 օր հետո նորից ինքը գալիս ա, նորից ինձ համոզում ա, ոչինչ չի ստացվում, բնականաբար»:
Եթե պարզվի, որ Արթուր Մարգարյանն իսկապես այցելել է…
Կհաջողվի՞ իրավապահներին պարզել` նախկին ոստիկանապետ Ալիկ Սարգսյանի մտերիմ, այն ժամանակ ՀՀ ճանապարհային ոստիկանության ստորաբաժանումներից մեկի ղեկավար, բարձրաստիճան սպա Արթուր Մարգարյանն իսկապե՞ս այցելել է կալանավայրում գտնվող Գրիգոր Իգիթյանին: Եթե պարզվի, որ, իրոք, եղել է այդպիսի այցելություն, ապա, կարծում ենք, լուրջ ու հեռուն գնացող հարցեր առաջ կգան:
Այնուամենայնիվ, Գ. Իգիթյանի փորձը` տպավորություն ստեղծել, թե ինքը Գ. Մհերյանի հետ խնդիր կամ նրան սպանելու պատճառ չուներ, եթե սպանելու լիներ, իր հանդեպ քայլեր կատարած, իր սեփականության նկատմամբ ոտնձգած այլոց կսպաներ, կարծում ենք, անհաջող է ու չստացված (նա ինչո՞ւ է փորձում թյուր տպավորություն ստեղծել): Որքան տեղյակ ենք, հենց Մհերյանի կողմից Նաջարյաններ-Իգիթյան գույքային վեճի հետ կապված (գույքի արժեքը մի քանի մլն դոլարի է հասնում) խնդիրն ուշադրության կենտրոնում պահելու արդյունքում է, որ քրեական, դատավարական գործընթացները շուռ են եկել ի վնաս Գ. Իգիթյանի: Այսինքն` վերջինս առավել մեծ պատճառ ուներ ոչ թե այլոց, այլ հենց նրան սպանելու: Սա, իհարկե, չի բացառում, որ փոխոստիկանապետին սպանողը կամ սպանության պատվիրատուն հրաշալի իմանալով վերոնշյալի մասին, չի օգտվել հենց այդ առիթից` հաշվարկելով, որ գրեթե բոլորի կասկածներն Իգիթյանի ուղղությամբ են լինելու: Այս առումով ճշմարտությունը պարզելն իրավապահների առաքելությունն է:
Արթուր ՀՈՎՀԱՆՆԻՍՅԱՆ
«Հայացք»
