«Ցեղակրոն» կուսակցության նախագահ Շանթ Հարությունյանը վստահ է, որ իրավական դաշտում հայկական կողմը Հունգարիային որեւէ պահանջ ներկայացնել չի կարող, քանի որ այդ երկիրը իրացրել է իր՝ որոշում կայացնելու իրավասությունը: Իսկ ՀՅԴ Բյուրոյի Հայ դատի եւ քաղաքական հարցերի գրասենյակի տնօրեն Կիրո Մանոյանն էլ հիշեցնում է, որ Հունգարիան ուներ նաեւ հակառակ որոշումը կայացնելու իրավասություն:
«Առավոտ»– Քաղաքական որոշ կուսակցություններ եւ փորձագետներ պնդում են, որ Սաֆարովի հետ կապված այս գործընթացից հետո Հայաստանը պետք է ճանաչի ԼՂՀ անկախությունը: Կիսո՞ւմ եք այդ տեսակետը:
Շանթ Հարությունյան- Նախ՝ դրանք իրար հետ կապ չունեցող բաներ են: Ինչո՞ւ պետք է Սաֆարովի հետ կապել: Եթե, օրինակ, «Նեֆթչին» կրի «Արարատին», այ, էդ ժամանակ կարելի՞ է ճանաչել: Այ, էդպիսի հարց է: Դա ինչ կապ ունի: Եթե ուզում ենք Ղարաբաղի անկախությունը ճանաչել, եւ դրա համար կան բարենպաստ նախադրյալներ, ուրեմն չպիտի ճանաչենք, սպասենք՝ թե երբ պիտի մի հատ ադրբեջանցի հայի սպանի, նո՞ր: Այս հարցում մեր ժողովուրդը լրիվ լոգիկայից դուրս ժողովուրդ է:
Կարդացեք նաև
Կիրո Մանոյան- Նախ՝ կարծում եմ, ճիշտ չէ ասել, որ Հայաստանը Ղարաբաղի անկախությունը չի ճանաչել, ճիշտ չէ նաեւ ասել, որ ամբողջությամբ ճանաչել է: Ճանաչման տարբեր աստիճաններ, մակարդակներ կան: Եվ Հայաստանը փաստացի ճանաչումից էլ ավելի արդեն ճանաչել է: Մնացել է մի տեղ, այն էլ՝ արդեն ասելու բան է: Այսինքն՝ էլ չկա մի տեղ, որից ավելի լուրջ քայլ պետք է ձեռնարկվի, բացի այն, որ այլեւս բանակցություններին Հայաստանի մասնակցությունը կարող է արդեն այնքան էլ տրամաբանական չլինել: Այսինքն՝ բանակցել ինչի՞ մասին, եթե ինքը արդեն ճանաչի Ղարաբաղի անկախությունն ամբողջությամբ: Բայց սա չի նշանակում, որ այս առիթը չի կարելի օգտագործել ԼՂՀ ինքնորոշման իրավունքի եւ անկախության ճանաչման ուղղությամբ այլ պետությունների հետ աշխատանք տանելու համար: Եվ ոչ թե՝ որ սպանություն է եղել, այլ որ այդ սպանության նկատմամբ տվյալ երկրի՝ Ադրբեջանի նախագահը մեկ հայտարարում է, որ աշխարհի բոլոր հայերը իրենց թշնամիներն են, վերջն էլ տեսնում ենք, որ ինքը ներում եւ պարգեւատրում է քնած հային սպանած Սաֆարովին՝ հակառակ իր երկրի ստանձնած այն հանձնառության, որ հանցագործը առնվազն 25 տարի պետք է բանտում լինի: Ուրեմն, այս պետության կազմում լինելու հարց Արցախի ժողովուրդը այլեւս չի կարող ունենալ: Այդ պատճառով էլ անհրաժեշտ է ճանաչել Արցախի ժողովրդի ինքնորոշման իրավունքը: Եվ եթե այսօր դեպի միացում տանող ճանապարհը անկախության ճանաչումն է, ուրեմն՝ անկախությունը ճանաչել: Բայց հիմնականը միջազգային հանրության կողմից ինքնորոշման իրավունքի ճանաչումն է: Եվ այս ուղղությամբ եթե մենք ճիշտ աշխատանք չտանենք, դա արդեն մեզ համար լուրջ կորուստ կլինի:
Շ. Հ.– Այսինքն՝ ո՞նց, հիմա եթե սա սպանել ա, մենք սա չօգտագործենք ու հասնենք Ղարաբաղի անկախության ճանաչմանը, ուրեմն մենք կորստի մե՞ջ ենք:
Կ. Մ.- Ոչ թե՝ որ սպանել է, այլ՝ արդեն ասացի:
Շ. Հ.– Չէ, կներեք, գիտեք ինչի համար եմ ասում, մեր ժողովրդի, լիդերների մեջ մի հատ ուրիշ պրոբլեմ էլ կա…
Կ. Մ.- Մեկ-մեկ էլ մտածեք, որ կարող է պրոբլեմը Ձեր մեջ է, բայց ամեն դեպքում:
Շ. Հ.– Դա լոգիկայով դատելու հարց է:
Կ. Մ.– Ձեր լոգիկայով: Բայց դուք ամբողջ ժողովրդի անունից…
Շ. Հ. – Չէ, կա ընդհանուր լոգիկա: Ասենք, հիմա եթե ՀՀ դատախազը հանդիպում է Հունգարիայի դատախազի հետ, խոսակցությունը պետք ա գնա իրավական շրջանակներում, չէ՞: Հիմա եթե Դուք իրեն ասում եք՝ ինչու եք Սաֆարվին էքստրադիցիա արել, եթե ինքը պատասխանի, որ նորմերին համապատասխան պահել է, ամեն ինչ օրենքների շրջանակներում է, Դուք ինչ պետք է ասեք՝ թուրքերը մեր թշնամիներն են, Ալիեւը սրիկա՞ էր:
Կ. Մ.- Հունգարիան արդեն պատասխանել է՝ ասելով, որ ունեմ նամակ, որով Ադրբեջանը հանձն է առել, որ ներում կարող է շնորհվել առնվազն 25 տարի նստելուց հետո: Հունգարացին ասում է՝ ես սրա հիման վրա ազատ արձակեցի: Ես էլ որպես ՀՀ դատախազ պիտի ասեի՝ ընկեր ջան, դու կամ էշ ես ձեւանում, կամ փորձում ես ինձ էշի տեղ դնել: Դու պիտի հասկանայիր, որ այդ հանցագործին եթե թողնում ես, իրենք ազատ են արձակելու:
Շ. Հ.– Չէ, օրենքը ո՞րն է:
Կ. Մ.- Օրենքը չի ասում Հունգարիային, որ նա ստիպված էր հանձնել Սաֆարովին:
Շ. Հ.- Բայց օրենքը թո՞ւյլ է տալիս, որ հանձնի:
Կ. Մ.– Անշուշտ, թույլ է տալիս, բայց պետք է այդ պատիժը նա կրի:
Շ. Հ.– Այդ դեպքում պետք է մեր ժողովրդին չխաբել:
Կ. Մ.- Բայց ո՞վ է խաբում:
Շ. Հ.- Բա ասում են՝ սրանք սրիկայություն արեցին, հայ ժողովրդին խաբեցին, գործարքի գնացին: Հունգարիան գործել է իր օրենքի շրջանակներում, իրեն տրված է, չէ՞, ինքնուրույն որոշում կայացնելու իրավասություն:
Կ. Մ.– Բայց հակառակ որոշում կայացնելու իրավասությունն էլ ուներ Հունգարիան, այնպես չէ, որ ստիպված էր արտահանձնել:
Շ. Հ.- Բայց իրեն էր, չէ՞, տրված այդ իրավասությունը: Ես ուզում եմ ասել, որ եթե դուք գնաք միջպետական հարաբերությունների, եւ իրանք Ձեր առաջ դա դնեն, Դուք դրանից դուրս սկսելու եք նաեւ բարոյական ճնշում գործադրել, ինչին էլ նա կարող է պատասխանել իրավականորեն եւ պրոբլեմի տակ չընկնել: Ուստի մեր ժողովրդին պետք է իրականությունը լրիվ ներկայացնել: Դուք իրանց հետ որ խոսաք, հո չե՞ք ասելու՝ ինքը քնած ժամանակ եկավ խփեց:
Կ. Մ.- Անշուշտ, պետք է ասենք: Եթե ճակատ-ճակատի երկու զինվոր իրար խփած լինեին, դա լրիվ այլ էր: Շատ կարեւոր է, թե ինչ պայմաններում է եղել սպանությունը:
Շ. Հ.– Այսինքն՝ եթե քնած ժամանակ չի, ավելի մեղմացուցի՞չ է: Քնածն ի՞նչ կապ ունի, եթե նա խփել է խաղաղ բնակչին:
Կ. Մ.- Բոլոր տեսակի մարդասպանությունները նո՞ւյնն են:
Շ. Հ.– Հանցագործությունը մնում է հանցագործություն ու միանշանակ դատապարտելի է՝ քնած լինի, թե արթուն: Հիմա ես բարկանում եմ նրանից, որ մեր ժողովրդի առաջ խոսելիս անընդհատ ասում են՝ քնած մարդուն խփեց, քնած մարդուն խփեց, բա քնած մարդուն էլ են խփում, փոքր երեխային էլ են խփում: Այսինքն՝ դա մենք չենք կարող նրանց հետ բանակցությունների ընթացքում որպես կոզր օգտագործել, որովհետեւ դա կլինի հիմարություն: Հիմա մեր ժողովրդի մոտ այնպիսի տպավորություն է առաջացել, որ եթե նա քնած էր, այդ ամբողջ պրոցեսը չպիտի լիներ:
Կ. Մ.- Մեր ասածն այն է, որ եթե Ձեր հերոսը սա է՝ ով քնած մարդուն է սպանել, նշանակում է…
Շ. Մ.– Ասենք՝ լավ, բաղնիքում լողանալուց լիներ, մեղմանո՞ւմ էր վիճակը: Եթե Սաֆարովը բաղնիքում լողանալուց սպաներ՝ կարող ա մի քիչ հերոս լիներ, բայց հիմա քիչ ա, հա՞:
Բանավեճը վարեց ԱՐԵՎԻԿ ՍԱՀԱԿՅԱՆԸ
Նախագիծն իրականացվում է «Բաց հասարակության հիմնադրամներ-Հայաստան» ծրագրի շրջանակներում:
Երկու գործիչների «Դեմ առ դեմ» բանավեճն ամբողջությամբ
