«Առավոտի» հետ զրույցում վստահեցնում է «Հայնավթամթերք»-ի նախկին ղեկավար Վահագն Գրիգորյանը
– Հայտնի է, որ Դուք ամենաանմիջական կապեր եք ունեցել եւ կարծեմ այսօր էլ ունեք վրաց-աբխազական վերնախավի հետ, ինչո՞ւ երբեք այդ մասին չեք խոսում։
– Ճիշտն ասած՝ միայն ձեզնից չէ, որ լսում եմ այդ հարցադրումը, այս ընթացքում լրագրողներ եւ Հայաստանի Հանրապետության մի շարք քաղաքացիներ ինձ են դիմում նույն հարցով եւ նաեւ հարցնում են, թե ինչո՞ւ եմ լռում եւ ինչո՞ւ չեմ խոսում այն ամենի մասին, ինչ արվել է իմ կողմից, երբ որոշ մարդիկ փորձում են իրենց վերագրել: Ասեմ մի բան. ես 1993-ից եմ սկսել (այդ ժամանակ սկսեցի ղեկավարել «Հայնավթամթերք»-ը) իմ գործունեությունը, թեպետ մինչ այդ էլ իմ անձնական կապերը Վրաստանի հետ եղել են շատ լավ եւ ամենաբարձր մակարդակի, իսկ դա նշանակում է շփվել պետական կառույցների, դրանց ղեկավարների եւ պաշտոնյաների հետ։ Անկախ նրանից՝ ես կլինեի, թե մեկ ուրիշը, այդ հարաբերությունները պետք է հաստատվեին հարեւան երկրի հետ, որովհետեւ դա հարկավոր էր մեզ եւ հարկավոր էր իրենց: Ուղղակի այդ պահին ես եմ եղել տվյալ պաշտոնում եւ իմ ու իմ աշխատակիցների կողմից են կատարվել այդ գործողությունները: Իմ աշխատողները ամսվա կեսից ավելին Վրաստանում եւ ՌԴ-ում էին՝ փորձելով ապահովել նավթամթերքի մատակարարումը: Չեմ ուզում ասել, որ ես եմ այն միակը, որը կկարողանար անել այդ ամենը։ Չէ, միակը չէի, բայց աշխատանքի բերումով ինձ են վստահել, եւ ես էլ կատարել եմ այդ աշխատանքը։ Եվ այդ տարիներին այն, ինչ կատարվում էր, կատարվում էր ի հաշիվ լավ հարաբերությունների հարեւան պետության ղեկավարության հետ։
Կարդացեք նաև
Այդ՝ դեռեւս անկառավարելի երկրում, բացի պետական կառույցներից, գործում էին տարբեր տեսակի խմբավորումներ, որոնք երբեմն գրեթե նույնքան ուժեղ էին, քան պետական կառույցները։ Դրանք գործում էին նաեւ Բաթումում, Փոթիում, իշխում էին երկաթգծի բոլոր ճանապարհներին։ Դրանք բավականին լուրջ ուժեր էին։ Ըստ էության, միայն պետական կառույցների հետ պայմանավորվելով՝ չէինք կարող մեր երկիր եկող բեռները տեղափոխել Բաթումից կամ Փոթիից դեպի մեր երկրի սահմանը։ Պիտի ունենայիր բոլոր հարաբերությունները ինչպես պետական, այնպես էլ այդ խմբավորումների հետ։ Այդ մասին ես հարմար չեմ գտնում ինքս խոսել, գնացեք եւ հարցրեք այն մարդկանց, ովքեր այդ տարիներին աշխատել են մեր երկրի պետական համապատասխան կառույցներում, հարցրեք այն մարդկանց, ովքեր ամսվա կեսից ավելին գտնվում էին Վրաստանի սահմանում՝ գյուղնախարարը, հացամթերումների, տրանսպորտի, պետական նախարարները, բոլորը ամսվա մեծ մասը գտնվում էին Վրաստանի սահմանում, առանց նրանց անմիջական ներկայության այդ հարցերը չէին լուծվում։
– Մեր տեղեկություններով՝ Դուք բավականին լավ հարաբերություններ եք ունեցել Ասլան Աբաշիձեի հետ։
– Անձնական կապեր ունենալը տվյալ երկրի ղեկավարի հետ, երբ դու չես աշխատում պետական կառույցում, այլ քո անձնական բիզնեսն ունես, մի բան է, բայց եթե դու պետական կառույցում ես աշխատում եւ հարաբերություններ ունես տվյալ երկրի ղեկավարի հետ, դա արդեն բոլորովին այլ բան է։ Իսկ կոնկրետ Ասլան Աբաշիձեի դեպքում, եթե նա ի շահ մեր երկրի քայլեր էր կատարում, դա պայմանավորված էր միայն մեկ հանգամանքով՝ նա հարգում էր մեր երկիրը եւ ժողովրդին։ Այո, ես անձնական շատ մոտ հարաբերություններ եմ ունեցել տվյալ ղեկավարի հետ, սակայն եթե չլիներ երկրի հանդեպ նրա հարգալից վերաբերմունքը, չէր կատարվի այն, ինչ կատարվում էր այդ ժամանակներում երկրի եւ այդ գործչի կողմից։ Զգացել եմ, թե ինչպես էր ուրախանում մեր յուրաքանչյուր հաջողության համար։ Եվ դա է պատճառը, որ օրուգիշեր զբաղվում էր մեր խնդիրներով եւ օգնում էր, որ այն, ինչ պետք է տեղափոխվեր Հայաստան, անմիջապես տեղափոխվեր։
– Ինչպե՞ս եք գնահատում հայ-վրացական հարաբերությունները այսօր. եթե զուգահեռ անցկացնեք, այն ժամանա՞կ էր ավելի դժվար, թե՞ հիմա։ Այն հիմքերը, որ դրվեցին այդ դժվարին տարիներին, ինչ-որ չափով պահպանվե՞լ են, թե՞ ոչ։
– Ասեմ մի բան, որ մինչեւ 94-95 թվականները Վրաստանում իրոք անկառավարելի իրավիճակ էր։ Մի մոռացեք, որ Վրաստանը տարածքով շատ մեծ է, եւ այդ տարածքում գործող բազմաթիվ խմբավորումները պետությունը միշտ չէ, որ կարողանում էր հսկել։ Այդ իրավիճակում խմբավորումները երբեմն ավելի ուժեղ էին։ Ես շատ լավ հարաբերություններ եմ ունեցել վարչապետ Օմարիա Փաթաթիայի հետ (մի հրաշք մարդ), բայց էլի եմ ասում, անկախ մեր անձնական հարաբերություններից՝ եթե հարգանքը չլիներ մեր երկրի եւ ժողովրդի նկատմամբ, այդքան չէին անի մեզ համար։ Բացարձակ ասում եմ, մինչեւ գիշեր վարչապետը նստում էր, որ կարգավորի մեր բեռների տեղափոխությունը մեր սահման։ Ես ինքս շատ բարձր եմ գնահատում այդ ամենը։
– Բայց շատերն են դժգոհում, որ այդ տարիներին Վրաստանի սահմանում ամեն ինչ չէ, որ կատարվում էր հայանպաստ։
– Ես նկարագրեցի իրավիճակը, բայց մի մոռացեք, որ նման բաներ եւս կլինեին։ Մեր բոլոր նախարարները աշխատել են օրուգիշեր, ամսվա կեսից ավելին նրանք այնտեղ էին, քնելու տեղ էլ չկար, մեքենաների մեջ էին քնում, բայց գործը արվում էր, բերվում էր ե՛ւ վառելիքը, ե՛ւ մթերքը, եւ էլի շատ բաներ: Հիմա կառավարելի է, եւ եթե ինչ-որ թերություններ էլ լինում են, ապա դա պետականորեն է կատարվում, եւ չկան հատուկ խմբավորումներ, հիմա գործ ունեն միայն պետական կառույցների հետ։ Ես հիմա շատ չեմ շփվում, բայց տեղեկություններ ունեմ եւ պետք է ասեմ, որ այն ժամանակվա եւ այսօրվա իրավիճակն անհամեմատելի է։
– Այսօր վառելիք ներկրողները շատ են, Դուք եւս զբաղվում էիք դրանով նաեւ պետական կառույցում։ Դա օգնո՞ւմ էր Ձեզ, շահեկա՞ն է լինել պետական կառույցում եւ զբաղվել բիզնեսով։
– Լինել պետական կառույցում եւ զբաղվել բիզնեսով, չեմ թաքցնում, օգնում է բիզնեսին, եւ այսօր այդ ամենը շատ ավելի պարզ է երեւում: Այն ժամանակ երկրում պետական կառույցին զուգահեռ՝ կային մի քանի կառույցներ, որոնք նավթամթերք էին ներկրում։ Պետական կառույցը մասնավորին երբեւիցե չի խանգարել ներկրում իրականացնելու, իմ կողմից որեւէ անգամ դժգոհություն չի եղել։ Չնայած, ճիշտն ասած, պետականը կարող էր շատ ավելին ներկրել, բայց անհատներն էլ պիտի անեին, եւ մենք չէինք խանգարում։ Մենաշնորհ չի եղել, եւ կան այն մարդիկ, ովքեր այն ժամանակ էլ էին ներկրում, այսօր էլ կան եւ էլի աշխատում են։ Դուք կարող եք իրենց էլ հարցնել՝ իմ կողմից որեւէ խոչընդոտ եղե՞լ է։ Ճիշտն ասած՝ ունեցել եմ բոլոր հնարավորությունները, բայց ավելի շատ օգնել եմ եւ ոչ թե խանգարել, ով հիշողություն ունի՝ կհիշի, բարձրաձայն չխոստովանի էլ, մտքում ինքը դա լավ գիտի։
– Ուղղակի հետաքրքիր է իմանալ, թե որքա՞ն բենզին էր մտնում Հայաստան Ձեր ժամանակ եւ որքա՞ն է մտնում այսօր:
– Մեր ժամանակ ամեն ամիս 25-30 հազար տոննա բենզին էր մտնում Հայաստան, դա հաստատ է: Բայց այդ ժամանակ դեռ չկային գազալիցքավորման կայաններ: Իսկ թե այսօր ինչքան է մտնում՝ չգիտեմ, դուք կարող եք հարցնել համապատասխան մարմիններին:
Հ. Գ. Հիշեցնենք, որ Վահագն Գրիգորյանը նաեւ «1999 թվականի հոկտեմբերի 27-ի» գործի քննության ընթացքում մեղադրյալների, ինչպես նաեւ ամբաստանյալների պահպանությունն իրականացնող մարմինների գործունեության օրինականությունն ուսումնասիրող ժամանակավոր հանձնաժողովի նախագահն էր: Սակայն նախնական պայմանավորվածության համաձայն՝ այս հարցազրույցի թեման «Հոկտեմբերի 27»-ի գործը չէր:
«Առավոտ» օրաթերթ
