Տեղեկատվական անվտանգության մասնագետ Տիգրան Քոչարյանի գնահատմամբ՝ ՀԱԿ ակտիվիստների դատավճիռը երկնքից ընկած նվեր էր ՀԱԿ-ի համար, որի միջոցով Կոնգրեսը կկարողանա կանխել իր շարքերի նոսրացումը: Իսկ քաղաքագետ Սուրեն Սուրենյանցն էլ կարծում է, որ ՀԱԿ-ի քայքայման գործընթացը որեւէ կերպ հնարավոր չէ կասեցնել: Ստորեւ ներկայացնում ենք երկու քաղաքագետների «Դեմ առ դեմ» բանավեճի որոշ հատվածներ:
Սուրեն Սուրենյանց– Դեռեւս մեկ տարի առաջ ես ասել եմ, որ տղաներին քաղկալանավոր չեմ համարում, որովհետեւ նրանք՝ կոնկրետ Տիգրան Առաքելյանը, իրենց քաղաքական գործունեության հետեւանքով չեն հայտնվել մեղադրյալի աթոռին: Բայց դատարանն այնպիսի անհեթեթ եւ ոչ ադեկվատ որոշում կայացրեց, որ քաղաքական շարժառիթ ման չգալը ուղղակի կլինի անհեթեթություն: Ծայրահեղ դեպքում պետք է պայմանական բոլորին ազատ արձակեին դատարանի դահլիճից: Այստեղ հստակ երեւաց, որ դատավորը կատարում է քաղաքական պատվեր: Հիմա ես չեմ կարող պնդել՝ դա նախագահի պատվերն էր, թե մեկ այլ՝ ավելի բարձր ատյանի: Բայց որ տղաները հանիրավի ազատազրկվեցին ու, ընդ որում՝ ամենախիստ ձեւով, սա ինձ համար ակնհայտ է:
«Առավոտ»– Պարոն Սուրենյանց, Դուք պնդում եք, որ ՀԱԿ ակտիվիստների ձերբակալությունն ի սկզբանե քաղաքական բնույթ չէր կրում, սակայն եկեք չմոռանանք, որ հենց այդ ձերբակալության պատճառով էր, որ ընդհատվեց ՀԱԿ-իշխանություն երկխոսությունը: Արդյոք հնարավո՞ր է, որ այդ շրջադարձային փուլում նման ձերբակալությունը պատահական լիներ:
Կարդացեք նաև
Ս. Սուրենյանց– Սերժ Սարգսյանի եւ Լեւոն Տեր-Պետրոսյանի անհանդուրժողականությունը դարձավ երկխոսության դադարեցման պատճառ: ՀԱԿ ակտիվիստների հարցը ուղղակի առիթ էր: Մեծ հաշվով, այս տղաները ուղղակի դարձել են Լեւոնի ու Սերժի անհանդուրժողականության պատանդը:
Տիգրան Քոչարյան- Ես այդտեղ քաղաքական հետապնդում չեմ տեսնում: Նաեւ համաձայն չեմ, որ պատիժը անհամաչափ է: Այն համաչափ է՝ քրեական օրենսգրքով: Ուղղակի հարցն այստեղ այն է, որ ավելի վատ գործողությունների համար, մենք բոլորս գիտենք՝ նույն «ախրաննիկների» եւ այլ դեպքերում, մարդիկ չեն պատժվում այնքան, ինչքան պետք է պատժվեն: Սակայն ամեն դեպքում, եթե մենք ձգտում ենք ժողովրդավարական երկիր դառնալ, ապա նույն ԱՄՆ-ում, Ֆրանսիայում կամ Մեծ Բրիտանիայում մարդը, որը վիրավորում, անպատվում կամ հարվածում է ոստիկանին, այնտեղ ամենամեծ պատիժներն են նման բանի համար:
Ս. Սուրենյանց– Եթե ոստիկանն իրեն ոստիկանի նման է պահում:
Տ. Քոչարյան- Եթե աբստրակտ վերցնենք, ապա դատավճիռը համապատասխանում է օրենքի տառին: Բայց քանի որ անհամաչափ պատիժներ են կիրառվում այլ՝ նմանատիպ կամ ավելի վատ գործողությունների դեպքում՝ անգամ ծեծուջարդի ու սպանության համար, ապա այստեղ արդեն հարց է առաջանում՝ ի՞նչն է պատճառը:
«Առավոտ»– Եթե Դուք պնդում եք, որ սա քաղաքական հետապնդում չէ, այդ դեպքում ի՞նչն է պատճառը:
Տ. Քոչարյան- Սա ՀԱԿ-ի համար նվեր էր: Որովհետեւ ՀԱԿ-ն այսօր դժվար շրջան է ապրում, ՀԱԿ-ից մարդիկ են հեռանում, ընդ որում, «թոփ» մարդիկ՝ Արամ Սարգսյանն ու Դավիթ Շահնազարյանը, նաեւ շատերը, ովքեր չեն հասկանում ՀԱԿ-ի վերջին խաղերը ԲՀԿ-ի հետ: Եվ ՀԱԿ-ն այսօր իր անդամներին պահելու երկու միջոց ունի. առաջինը՝ ամեն գնացողի հետեւից ինչքան վատ բան կա ասել՝ կանխարգելելու համար, որպեսզի հաջորդը չգնա: Քանի որ նա կմտածի՝ ես էլ դուրս գամ, իմ հետեւից էլ նույնը կանեն՝ չորս հատ թերթով վերջին բառերով պիտակավորումներ կտան, հետեւաբար ավելի լավ է մնամ: Եվ մյուս տարբերակը՝ համախմբելն է: Տեսեք՝ մարդիկ դուրս են գալիս ՀԱԿ-ից, ներսում անհասկանալի վիճակ է, եւ այստեղ մեկ էլ երկնքից ընկնում է 5 հատ խնձոր՝ 5 հատ դատավճիռ, եւ ՀԱԿ-ում ասում են՝ ըհը, մերոնց նեղում են էլի այս իշխանությունները, էլի այս վարչակարգը, նայեք՝ ինչ են անում:
«Առավոտ»- Այսինքն՝ Ձեր խոսքերից դուրս է գալիս, որ իշխանությունները շահագրգի՞ռ են, որպեսզի Կոնգրեսը չթուլանա:
Տ. Քոչարյան- Այո: Իշխանությունները շահագրգիռ են դրանում: Կարելի է տեսնել, որ վերջին 4-5 տարիներին առնվազն բանակցությունների մակարդակով ՀԱԿ-ի եւ իշխանությունների միջեւ բազմաթիվ հանդիպումներ են եղել եւ հետաքրքիր որոշումներ են կայացվել: Իշխանություններին հիմա պետք է կոնսոլիդացնել ՀԱԿ-ը, որովհետեւ նախորդ ընտրություններին ՀԱԿ-ը շատ լավ «բոբոյի» դեր է կատարել, ինչը եւ լավագույնս կարող է անել առաջիկայում:
Ս. Սուրենյանց– Ես համամիտ չեմ: ՀԱԿ-ը ռեստավրացնելու որեւէ տարբերակ գոյություն չունի: Այն գնում է քայքայման ճանապարհով, եւ այդ գործընթացը ոչ ոք չի կարող կանգնեցնել:
Տ. Քոչարյան– Այս դատավճիռը որոշակիորեն կանգնեցնում է քայքայման գործընթացը:
Ս. Սուրենյանց- Ոչ: Ցավոք սրտի, տղաների ձերբակալության եւ դատավճռի շուրջ ես ոչ հասարակական, ոչ քաղաքական մեծ կոնսոլիդացիա չեմ տեսնում: Նախ՝ խորհրդարանական ընտրություններից հետո մթնոլորտը հիմա բարենպաստ չէ, բացի այդ՝ շատ քաղաքական գործիչների համար տեղի ունեցածը միանշանակ չէ՝ գնահատականի առումով: Ես չեմ ընդունում այն մեթոդները, որով պայքարում են տղաների ազատության համար: Այն տպավորությունն է, որ ոչ թե տղաների համար են պայքարում, այլ փորձում են իրենց քաղաքական դեմքը փրկել: Ամեն դեպքում, ես կարծում եմ, որ իշխանությունները պատուհան թողել են, եւ հաջորդ դատական ատյանում նույնիսկ Տիգրան Առաքելյանը ազատ է արձակվելու: Համարյա վստահ եմ դրանում:
Տ. Քոչարյան- Երեք դատական ատյաններում կարելի է ինչ-որ մի բան կորզել: Եվ փաստորեն, ՀԱԿ-ն ընկել է իշխանությունների թակարդի մեջ՝ կախված այն բանից, թե ՀԱԿ-ն ինչպես իրեն կպահի, այդպիսին էլ կլինի դատավճիռը: Գուցե մի քիչ ցինիկ բան եմ ասում, բայց երկու կողմին էլ ձեռնտու է այդ դատավճիռը:
Բանավեճը վարեց ԱՐԵՎԻԿ ՍԱՀԱԿՅԱՆԸ
Նախագիծն իրականացվում է «Բաց հասարակության հիմնադրամներ-Հայաստան» ծրագրի շրջանակներում:
Երկու քաղաքագետների «Դեմ առ դեմ» բանավեճն ամբողջությամբ
