Այս պահին Հայաստանի Ամերիկյան համալսարանում (ՀԱՀ), Երևանը գրքի համաշխարհային մայրաքաղաք հռչակվելու ծրագրի շրջանակում, ընթանում է «Գուտենբերգից մինչև ինտերնետ.անավարտ պատմություն գրադարանների համար» նշանաբանով միջազգային գիտաժողով՝ նվիրված գրադարանագիտության արդի խնդիրներին: Գիտաժողովին մասնակցում է 60 հյուր, այդ թվում՝ 13 առաջատար հրատարակիչ:
Մշակույթի նախարար Հասմիկ Պողոսյանը լրագրողների հետ զրույցում ասաց, որ ներկայումս արդիականացվում է գրադարնային ցանցը եւ վերապատրաստվում են գրադարանավարները. «Ինֆորմացիոն ռեսուրսների մատչելության համար պետք է ունենալ արդի մոտեցումներ եւ ճանաչողություն, իսկ գիտաժողովը կնպաստի դրան: Գրադարանային ցանցի ընդլայնմանը նպաստում է նաեւ վերջերս ընդունված գրադարանների մասին օրենքը, որը պետական երաշխիք է հանդիսանում գրադարանների համար»: Նախարարի խոսքով՝ հաճախ տեղեկացված չենք այժմյան թվային գրադարանների մասին. «Թվայնացումն արվում է, բայց որպես քաղաքակիրթ երկիր, մենք չենք կարող շրջանցել, օրինակ, հեղինակային իրավունքի հետ կապված խնդիրները: Տեղական թվային ռեսուրսների ցանկին մանրամասն ծանոթանալու դեպքում կհամոզվենք, որ այն ընդգրկուն է: Օրինակ, Հանրային գրադարանում հասանելի են օգտագործողի համար մատչելի մի շարք միջազգային տեղեկատվական ռեսուրսներ»: Նշենք, որ հայկական կողմից զեկուցումներով հանդես է գալու միայն Հայաստանի Ազգային գրադարանի տնօրենը. «Նա գրադարանային ոլորտի գլխավոր մարդն է, իսկ մյուս գրադարանների ներկայացուցիչները մասնակցելու են քննարկմանը, քանի որ զեկուցումներով հանդես գալ բոլորը չեն կարող»,-ասաց Հասմիկ Պողոսյանը:
Ազգային գրադարանի տնօրեն Տիգրան Զարգարյանը փաստեց, որ էլեկտրոնային ամսագրերի բաժանորդագրությունը թանկ է. «Թղթայինից էլեկտրոնայինի անցման հոգեբանական խնդիր ունենք եւ թվայնացված գիտական ամսագրերի պակաս: Բացի այդ, անհրաժեշտ է ուսումնական գրականության տեղադրել բաց մատչելության հանգույցներում: Այս գիտաժողովն առավելապես կնպաստի փորձի փոխանակմանը»:
«Էլեկտրոնային տեղեկատվություն գրադարանների համար» միջազգային կոնսորցիումի նախագահ Գինտարե Տաուտկեվիչինեն կարեւորեց հանրային գրադարանների թվայնացումը եւ արդիականացումը՝ հույս հայտնելով, որ խնդրով կզբաղվեն նաեւ քաղաքական կառույցները:
Կարդացեք նաև
Վաշինգտոնի Ամերիկյան համալսարանի իրավունքի քոլեջի պրոֆեսոր Միքայել Կերոլլը նկատեց, որ նախկինում ինֆորմացիայի թվայնացումը երազանք էր մարդկության համար, իսկ այժմ այդ գործընթացը մեծ ծավալներ է ընդգրկում. «Սովորաբար, ընթերցողները բաժանվում են երեք հիմնական խմբի՝ Google-ում որոնող եւ տարբեր հաստատությունների ու միջազգային լսարանների պատկանող ընթերցող: Ի տարբերություն, ասենք, վտանգների մասին բարձրաձայնող բնապահպանական շարժումների, ինֆորմացիայի թվայնացման շարժումը հիմնված է հասանելիության բարձրացման վրա»:
Եռօրյա աշխատանքային քննարկումների ընթացքում գիտաժողովի մասնակիցները կանդրադառնան զարգացող երկրներում մտավոր սեփականության եւ հեղինակային իրավունքի, ինչպես նաեւ՝ «Բաց մատչելիության» սկզբունքի հիման վրա գիտական ամսագրերի հրատարակման խնդիրներին:
Լուիզա ՍՈՒՔԻԱՍՅԱՆ
