Հատված ՀՀ առողջապահության նախարարության գլխավոր մասնագետ, Երեւանի բժշկական համալսարանի պլաստիկ վիրաբուժության եւ միկրովիրաբուժության ամբիոնի վարիչ Արտավազդ Սահակյանի հետ հարցազրույցից:
– Ի՞նչ եք կարծում, չափից շատ միջամտություններով ծայրահեղության չե՞ն հասնում արդյոք:
– Կարծում եմ` այո: Միշտ չէ, որ պետք է հիվանդի քմահաճույքը կատարել, ցանկությունը բավարարել: Պետք է հազար անգամ կշռադատել: Ես այս հասակում ինքս խնդիրներ ունենում եմ: Երբեմն կարիք է լինում մեծ վիրահատությունից հետո փոքր շտկումներ անել, դա ամբողջ աշխարհն է կիրառում: Բայց եթե հիվանդը անզուսպ է եւ անկանխատեսելի վարքի տեր, պետք է հեռու մնալ նման մարդուց եւ չվիրահատել: ԱՄՆ-ի տվյալներով` 30-40 տոկոսն ունեն հոգեբանական, երբեմն` նաեւ հոգեկան խանգարումներ: Դիմում են շիզոֆրենիայով տառապող հիվանդներ, մարդիկ, ովքեր ուզում են ուղղակի վիրահատվել: Կան փսիխոպատներ: Ցանկալի է, որ կասկածելի դեպքերում երիտասարդ վիրաբույժները, անգամ տարեց փորձառուները, դիմեն հոգեբանի, երբեմն նաեւ հոգեբույժի օգնությանը, որովհետեւ շատ ավելի ճիշտ է թեկուզ մի քիչ դաժանորեն հրաժարվել վիրահատելուց, քան վիրահատել ու հիվանդի ձեռքը կրակն ընկնել: Դա շատ տարածված է: Կան նաեւ որոշակի խմբեր, որոնք հատուկ վիրահատվում են` վիրաբույժին ապագայում շանտաժի ենթարկելու համար: Նման դեպքերից պետք է խուսափել: Բացի քթից խնդրից, դիմում են նաեւ ականջների «լոշտակության» խնդրով (որը նույնպես բավականին տարածված է), շուրթերի շտկման, գեղեցկացման, ավելի ցայտուն դարձնելու նպատակով, ինչպես նաեւ` ճաղատության դեպքում, երբ գրաֆթ է կատարվում` առանձին-առանձին մազեր են տեղափոխվում: Այրվածքների դեպքում կարող ենք միանգամից մեծ մաշկալաթ տեղափոխել` այրվածքը ծածկելու համար: Հաջորդ խումբը մարդիկ են, ովքեր մեզ դիմում են մարմնի ընդհանուր կոնտուրը շտկելու նպատակով, կամ` արտահայտված ճարպակալումների դեպքում: Հայ աղջիկների մեջ տարածված է նաեւ Գալիֆեյի համախտանիշը` ազդրերի դրսային մակերեսի ճարպի գերաճը: Կատարվում են վիրահատություններ նաեւ պարանոցի շրջանում` առանց որեւէ կտրվածքի, ստեղծվում է վակուում, որից հետո քայքայված ճարպը հեռացվում է: Տարբեր մեթոդներ կան` թե՛ չոր, թե՛ թաց, գերձայնի կամ ուլտրաձայնի միջոցով: Բացի այս վիրահատություններից, միջին տարիքի մարդիկ դիմում են նաեւ որովայնի կամ կրծքերի շտկման նպատակով: Գաղտնիք չէ, որ երեխա ունենալուց հետո կնոջ որովայնի առաջնային պատը թուլանում է, առաջանում են հղիության ստրիաներ, ինչպես նաեւ` ճարպի տեղաբաշխման ավելացում տարբեր տեղերում` թերեւս, որովայնի առաջնային շրջանում: Վիրահատության միջոցով կատարվում է որովայնի առաջնային պատի պլաստիկա եւ ավելցուկ մաշկի հեռացում: Նույն հարցով դիմում են նաեւ կրծքի համար, երբ գրավիտացիայի ազդեցության տակ կաթնագեղձերն աստիճանաբար ենթարկվում են մաստոպտոզի` ցած են իջնում: Երբեմն լինում է գերաճ, այս դեպքում կատարվում է կրծքագեղձի թե՛ բարձրացում, թե՛ փոքրացում, բացակայության դեպքում ստեղծում ենք նաեւ կրծքագեղձը: Բավականին տարածված են նաեւ որոշակի բնածին արատներ, երբ աղջկա մոտ մեկ կուրծքը կամ ամբողջովին է բացակայում, կամ չափերով զիջում է մյուսին: Այս դեպքում բավականին լուրջ վիրահատություն է կատարվում կա՛մ տրանսպլանտացիայի օգնությամբ, կա՛մ որոշակի իմպլանտների կիրառմամբ: Կրծքի փոքրության դեպքում սովորաբար կիրառում ենք սիլիկոնային իմպլանտներ, բայց նաեւ` սեփական ճարպի տրանսպլանտացիա, որն, իհարկե, շատ ավելի անվտանգ է: Ապացուցված է, որ սիլիկոնային իմպլանտները քաղցկեղի առաջացման հետ կապված որեւէ դերակատարում չունեն: Բացի սրանից, կատարվում է նաեւ առնանդամի վերականգնում, որը բավականին բարդ վիրահատություն է: Սեռափոխության վիրահատություններ Հայաստանում դեռեւս չեն եղել: Ժամանակին արգելված էր: Չեմ կարծում, որ Հայաստանում դա մեծ խնդիր է: Այս տարիների ընթացքում 2-3 հոգի են դիմել: Սովորաբար նրանք վիրահատվում են Մոսկվայում: Բոլոր այն վիրահատությունների համար, որոնք նպատակաուղղված են մաշկի թարմացմանն ու դեմքի երիտասարդացմանը, ավելի շատ դիմում են 40-50 տարեկանից հետո: Առավելապես կանայք են դիմում դեմքի թարմացման, երտասարդացման համար, կոպերի պլաստիկայի նպատակով: Սակայն տղամարդիկ նույնպես դիմում են դեմքի երիտասարդացման համար, դա ամոթ չէ: Ամբողջ աշխարհում այս վիրահատությունները տարածված են:
– Ձեր գործունեության ընթացքում ո՞րն է եղել ամենաանհավանական ցանկությունը:
Կարդացեք նաև
– Ժամանակին մի երեխա ասում էր` ուզում եմ դեմքիս վրա սպիներ լինեն: Իհարկե, չեմ արել:
Գայանե ԼԱԼԱՅԱՆ
«168 ժամ»
