Ուրախ եմ ողջունելու Հայաստանում ԵԱՀԿ գործող նախագահ, Իռլանդիայի փոխվարչապետ, արտաքին գործերի նախարար Էյմոն Գիլմորին:
Չնայած մեր երկու երկրները աշխարհագրորեն մոտ չեն գտնվում, բայց դարերից եկող խորը կապեր են հաստատված եղել մեր ժողովուրդների միջև:
Հայաստանը կարևորում է հարաբերությունների զարգացումը, ամրապնդումը և ընդլայնումը Իռլանդիայի հետ:
Մենք պարոն Գիլմորի հետ բավական արդյունավետ հանդիպում էինք ունեցել անցյալ տարի Դուբլինում և այս այցելության ժամանակ մենք օգտագործեցինք հնարավորությունը քննարկելու համար երկկողմ հարաբերությունների, տարածաշրջանային հարցերի, միջազգային խնդիրների լայն շրջանակ:
Հայաստանը աջակցել է Իռլանդիային որպես ԵԱՀԿ-ի նախագահող ընտրությանը և ես վերահաստատեցի, որ Հայաստանը նպաստելու է բոլոր այն քայլերին, որոնք ձեռնարկվելու է իռլանդական նախագահությունը՝ ուղղված ԵԱՀԿ-ի առավել արդյունավետ և կենսունակ կազմակերպություն դարձնելուն:
Մենք քննարկեցինք Հայաստանի և ԵԱՀԿ-ի միջև համագործակցությունը կազմակերպության գործունեության երեք հարթություններում:
Անդրադարձանք նաև Լեռնային Ղարաբաղի հիմնախնդրին, իսկ Իռլանդիայի նախագահության կարևոր առաջնահերթություններից է կայունության ու խաղաղության ամրապնդումը Հարավային Կովկասում, ինչը կարևոր է նաև մեր երկրի համար:
Ես տեղեկացրեցի պարոն Գիլմորին Լեռնային Ղարաբաղի հիմնախնդրի կարգավորման բանակցային գործընթացի վերջին զարգացումներին: Մենք համամիտ ենք, որ Լեռնային Ղարաբաղի հիմնախնդրի խաղաղ կարգավորմանը այլընտրանք գոյություն չունի:
Այս առումով Հայաստանի մոտեցումները համահունչ են միջազգային հանրության դիրքորոշմանը, որոնք արտահայտվել են եռանախագահող երկրների նախագահների մակարդակով l՛Աքվիլայում, Մուսկոկայում, Դովիլում:
Մենք դեռ այսօր հնարավորություն ենք ունենալու շարունակել քննարկումները այլ հարցերի շուրջ:
Սիրով փոխանցում եմ խոսքը պարոն Գիլմորին:
Արմնյուզ հեռուստաընկերություն: Պարոն Նալբանդյան, վերջերս Թուրքիայի արտգործնախարարը հայտարարություն արեց, որում իր մտահոգությունը հայտնեց ադրբեջանցի զինվորների մահվան կապակցությամբ և ասաց, որ չնայած ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի ձեռնարկած ջանքերին հայկական կողմը չի արձագանքում: Ինչպե՞ս կմեկնաբանեիք այս հայտարարությունը: Շնորհակալություն:
Է. Նալբանդյան: Թուրքիայի արտաքին գործերի նախարարի այդ հայտարարությունից, թե ինքը մտահոգված է վերջին միջադեպերի արդյունքում միայն ադրբեջանցի զինվորների կորստից, ռասիստական հոտ է գալիս:
Երբևէ չենք լսել իրենից, որ ինքը մտահոգված լինի ադրբեջանցիների սադրանքների արդյունքում հայ զինծառայողների սպանություններով:
Այն ժամանակ, երբ միջազգային հանրությունը խստորեն դատապարտում է այս արյունալի միջադեպերը, եւ ակնհայտ է, թե ով է դրանք կազմակերպել, կոչ է անում կողմերին զերծ մնալ ուժի կիրառումից, թուրքական կողմից այս կարգի հայտարարությունները, փաստորեն, խրախուսում են Ադրբեջանի նոր սադրանքները:
Այն ժամանակ, երբ Ադրբեջանը ոչ միայն չի արձագանքում, այլ նաև մերժում է ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի եռանախագահների դիպուկահարների դուրս բերման, հրադադարի ամրապնդման, միջադեպերի հետաքննության մեխանիզմի ստեղծման առաջարկները, թուրքական կողմը փորձում է Ադրբեջանի պատասխանատվությունը բարդել այլոց վրա և ձևացնում է, թե իբրև տեղյակ չէ, թե ում պատճառով հնարավոր չեղավ առաջընթաց արձանագրել Կազանում՝ հիմնարար սկզբունքների վերաբերյալ համաձայնության գալու հարցում:
20 տարի առաջ, երբ Հայաստանը դեմ չեղավ Մինսկի խմբում Թուրքիայի ներգրավմանը որպես անդամ, որոշ երկրներ ակնկալում էին, որ Թուրքիան անաչառ կլինի և կնպաստի Լեռնային Ղարաբաղի հիմնախնդրի կարգավորմանը: Բայց ինչպես 20 տարիները ցույց տվեցին, Թուրքիան ոչ միայն անաչառ չէ, ոչ միայն չեզոք չէ, այլ նաև իր դիրքորոշմամբ վնաս է հասցնում Լեռնային Ղարաբաղի կարգավորման գործընթացին:
Հարց է առաջանում. արդյոք համատեղելի է Թուրքիայի նմանատիպ կեցվածքը Մինսկի խմբի անդամ լինելու հետ:
Արմենպրես գործակալություն, հարցս ուղղված է պարոն Գիլմորին: Պարոն Գիլմոր, շփման գծում և Հայաստան-Ադրբեջան սահմանին միջադեպերը հատկապես ակտիվացան այն բանից հետո, երբ Ադրբեջանը գրեթե շանտաժի գնով հասավ նրան, որ շփման գծում միջադեպերի հետաքննության մեխանիզմը չկայացավ: Արդյո՞ք հանձնառություն ստանձնում է Իռլանդիան ԵԱՀԿ-ում նախագահության ընթացքում անել ամեն ինչ, որպեսզի այդ միջադեպերի հետաքննության մեխանիզմը կայանա:
Արդյո՞ք պատրաստ է գնալ մինչև վերջ այս հարցում, չնայած Ադրբեջանի շանտաժին:
Է. Նալբանդյան: Ես կցանկանայի հավելել, որ Հայաստանը կողմ է եղել և մնում այս մեխանիզմի ստեղծմանը և ի տարբերություն Ադրբեջանի, երբ որ մենք ինչ-որ բանի մասին պայմանավորվում ենք, հաջորդ օրը մենք հետ չենք կանգնում:
Ես հիշեցնեմ, որ մեխանիզմի ստեղծման վերաբերյալ համապատասխան դրույթներ են պարունակվում համապատասխան հայտարարությունների մեջ, որոնք արվել են Հայաստանի, Ռուսաստանի և Ադրբեջանի նախագահների հայտարարություններում, որոնք արվել էին Սոչիում թե 2011թ. մարտին և թե 2012թ. հունվարին: Մենք հարգում ենք այդ պայմանավորվածությունները և կողմ ենք մեխանիզմի ստեղծմանը: