ICES-ընտրական համակարգի միջազգային դիտորդական կենտրոնն այսօր ամփոփեց մինչ այժմ կատարած ուսումնասիրությունների արդյունքները: Կենտրոնը հիմնադրվել է 2005-ին և ունի 20 անկախ փորձագետներ: Այն ուսումնասիրություններ է անցկացնում ԱՊՀ երկրներում: Իսրայելը ներկայացնող փորձագետ, փորձագիտական խմբի ղեկավար Ալեքսանդր Ցինկերը նշեց, որ իրենց դիտարկումները ցույց են տալիս, որ ՀՀ-ում ընդհանուր առմամբ նախընտրական գործընթացները հանգիստ են ընթանում և հույս կա, որ նույն իրավիճակը կգրանցվի նաև ընտրության օրը ու հետընտրական փուլում:
Դառնալով համամասնական-մեծամասնական ընտրական համակարգերի արդյունավետությանը՝ Ա. Ցինկերը նշեց. «Մենք եկանք այն եզրակացության, որ այս փուլում ՀՀ-ի համար նպատակահարմար է այս երկու համակարգերի կիրառությունը, քանի որ մի կողմից համամասնական ընտրակարգը հնարավորություն է տալիս խոշոր կուսակցութուններին մուտք գործել խորհրդարան, մյուս կողմից մեծամասնականով կարող են խորհրդարան մուտք գործել հասարակության շրջանում հեղինակություն վայելող անհատներ»:
Երկար տարիներ տարածաշրջանում Իսրայելի դեսպան նշանակված Բարուկ Բեն Ներիան էլ, ով 16 տարի առաջ էր եղել ՀՀ-ում, նշեց, որ այն ապշեցուցիչ կերպով փոխվել է, հիշեց, որ 1990-ականներին, երբ Հայաստանում էր, նույնիսկ մոմ չկար, իսկ հիմա տեսնում է լուսավորված Երևանը: Սակայն նա որոշ թերութուններ է նկատել ՀՀ ընտրական օրենսգրքում. «Թերություն է այն, որ ընտրական օրենսգրքում եղած դրույթները թույլ չեն տալիս հարկ եղած դեպքում չեղյալ համարել ընտրությունները: Ընտրության ընթացակարգերի հետ կապված մտահոգություններ էլ ենք արձանագրել, օրինակ տվյալների համակարգչայնացման գործընթացում»:
ԱՄՆ-ի քաղաքական մոնիթորինգի անկախ համալսարանի ղեկավար Լիդիա Լոսոնն էլ խոսեց ընտրացուցակներում իրենց կողմից արձանագրված անճշտությունների մասին և նշեց. «Սա բնական երևույթ է այն երկրների համար, որտեղ կա միգրացիա»:
Կարդացեք նաև
Լեհաստանը ներկայացնող փորձագետ Մատեուս Պիսկորսկին էլ, խոսելով հայաստանյան ԶԼՄ-ների մասին, ասաց. «ՀՀ-ում հիմնականում գործում են քաղաքական կողմնորոշում ունեցող լրատվամիջոցներ: Բավականին փոքր տոկոս են կազմում հանրային և պետական լրատվամիջոցները: Սակայն խոսքի ազատության առումով Հայաստանի հարևան երկրները օրինակ ունեն վերցնելու ՀՀ-ից»: Նա նաև զարմացած էր, թե որքան շատ գումար է ծախսվել նախընտրական քարոզչության վրա: Միևնույն ժամանակ արձանագրեց. «Այցելելով Հայաստան՝ մենք տեսանք, որ իրականում քարոզարշավ չկա: Մենք չտեսանք արտաքին գովազդ, չտեսանք հանրային տրանսպորտ, որը կրում է այս կամ այն կուսակցության կարգախոս և այլն»:
Հանդիպման ավարտին Ա. Ցինկերը շեշտեց, որ, իհարկե, դեմոկրատական զարգացումները կարևոր են, սակայն առավել կարևոր են մարդկային կյանքերը և կարծում է, որ այն, ինչ տեղի ունեցավ 2008-ին, այս ընտրություններից հետո չի կրկնվի:
Տաթև ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆՅԱՆ