Պատճառն, ըստ կուսակցության նախագահ Արամ Կարապետյանի, ֆինանսական եւ մարդկային ռեսուրսը չէ
–«Նոր ժամանակներ» կուսակցությունը չի՞ մասնակցելու առաջիկա խորհրդարանական ընտրություններին: Կարծես չեք շտապում հայտարարություններ անել:
– Դեկտեմբեր ամսից սկսած՝ իրավիճակն այնպիսի փոփոխություններ է կրել, որ ես, որպես քաղաքական գործիչ եւ կուսակցության լիդեր, մտածում եմ՝ ընդհանրապես պե՞տք է մասնակցել այդ ընտրություններին, թե՞ ոչ:
– Ի՞նչն է փոխվել:
Կարդացեք նաև
– Ես անձնական կարծիքս կարտահայտեմ, որովհետեւ ձեւավորված կուսակցական կարծիք դեռեւս չկա: Կարծում եմ, որ իրավիճակը, որը պետք է ընտրություններից առաջ ստեղծվեր Հայաստանում, պետք է բարվոք դառնար գաղափարական պայքար տանելու համար: Այնինչ, իշխանությունն, ինչպես տեսնում ենք, ոչինչ փոխել չի ցանկանում: Ընդհանրապես: Ամեն ինչ գնում է հին ձեւով. նույն օլիգարխների մասնակցությունը, նույն քաղաքական իմիտացիաները, կոալիցիայի մեջ նույն տարաձայնությունները: Իրականում ոչինչ էլ չկա, այսինքն՝ որեւէ նոր իրավիճակ, որի պարագայում կարելի էր գնալ ընտրությունների՝ ոչ մանդատի համար, այլ իրավիճակը փոխելու՝ չկա: Նույնիսկ նոյեմբեր-դեկտեմբեր ամիսներին ավելի շոշափելի կարծիք կար, որ կարող է այդպես լինել: Հիմա՝ ընդհակառակը: Ռուբեն Հայրապետյանը եւ մյուսները, ովքեր այն ժամանակ չէին ուզում, հիմա, կարծես, ստիպում են, որ մասնակցեն ընտրություններին:
Իրավիճակը, որը հիմա Հայաստանում ստեղծվել է, թույլ չի տալու գաղափարական պայքար տանել եւ խորհրդարանական ընտրություններն իսկապես դարձնել համակարգային փոփոխության ձեւ, գործիք, փուլ:
– Իսկ Դուք ի՞նչ եք առաջարկում՝ «ձեռքերը ծալած նստելով» որեւէ բան կփոխվի՞:
– «Ձեռքերը ծալած նստելու» մասին չէ խոսքը: Իշխանության մասին խոսել չեմ ցանկանում, որովհետեւ Սերժ Սարգսյանը նորից ասելու է, որ ամեն ինչ լավ է ու բավարարելով նաեւ արտաքին խաղացողներին՝ «քռքաշ» հասնի պաշտոնավարման երկրորդ շրջանին, մի կերպ անցկացնի: Ընդդիմությունը երկու տարբերակ ունի. առաջինը՝ բոլորն ասում են՝ հեսա կմասնակցենք, հեսա կտեսնեք եւ այլն: Այդ ճանապարհը բոլորն էլ լավ գիտեն: Լավագույն դեպքում ամեն ինչ վերջանում է Երեւանի ավագանու ընտրություններով. անցնում են նրանք, ովքեր անցնում են, ընդդիմությունն էլ բոյկոտում է աշխատանքները: Այդ պարագայում ընդդիմությունն ուղղակի լեգիտիմացնում է իշխանությանը: Հետո է, որ այդ մասին ասում ես՝ հազար բացատրություն են գտնում:
Հիմա Հայաստանում բոլորին՝ ինձ, որպես վերլուծաբանի, քաղաքագետի, ոչ թե կուսակցության առաջնորդի, հասկանալի է, որ իշխանությունն ընտրությունն անցկացնելու է նույն ձեւով: Դրա վառ օրինակն էլ Ռուսաստանի Դաշնությունում կայացած ընտրություններն են, որոնք միշտ ազդեցություն են ունեցել Հայաստանում՝ անկախ նրանից, թե ով ինչ է ասում: Նույն ձեւով՝ ոչ կոպիտ, ոչ ծեծ ու ջարդով, պայմանավորվելու են, մեծամասնություն են լինելու, մասնակցող ընդդիմությունն էլ գոռալու է, ճվալու է, ասելու է՝ վերջում լեգիտիմացնելու է իշխանությանը:
– Երկրորդ տարբերակը չասացիք, թե որն է:
– Չմասնակցել ընտրություններին, փորձել գտնել նոր պայքարի ձեւեր: Իրավիճակն ընտրություններից հետո դառնալու է նոր, հին պայքարի ձեւերն էլ չեն գործում: Նոր դաշինքներ, նոր գաղափարախոսություն, նոր ծրագիր է պետք: Արամ Կարապետյանը կարող է նույնիսկ մեծամասնականով, երեւի կբավարարի… բայց դա փոփոխությունների ձեւ չէ: Իմիջիայլոց, մեր դեպքը շատ յուրօրինակ է լինելու՝ եթե չմասնակցենք, որովհետեւ մենք դրա համար ամեն ինչ ունենք՝ թե ֆինանսական ռեսուրսներ, թե քաղաքական թիմ, թե կուսակցական կառույցներ: Մեր որոշումը լինելու է զուտ քաղաքական:
– Բայց Ձեր քաղաքական թիմն էլ նախորդ ընտրությունների շրջանի հետ համեմատած՝ նոսրացել է: Արդյոք նաեւ դա պատճառ չէ՞ չմասնակցելու համար:
– Ոչ, ես նույնիսկ մեծամասնականով էլ չեմ մասնակցելու:
– Կարծում եք՝ թիմով կամ անհատապես Ձեր կողմից ընտրություններից հրաժարվելը որեւէ ազդեցություն կթողնի՞ քաղաքական զարգացումների վրա:
– Իսկ մեզ չի հետաքրքրում: Մեզ հետաքրքրում է միայն հետեւյալը՝ հնարավո՞ր է, արդյոք, հետագայում ստեղծել մի այնպիսի թիմ, իրավիճակ, գործողությունների ծրագիր եւ այլն, որը թույլ կտա Հայաստանում բան փոխել: Թե չէ՝ վերցնել մանդատ եւ գնալ նստել մարդկանց հետ, որոնց մի մասը քվեարկում է մյուսների փոխարեն, մի մասն ընդհանրապես չի քվեարկում՝ հայհոյում է, մյուսն ասում է՝ ականջները լվացած են, թե չէ եւ այլն… նմանատիպ մանդատի համար ես պայքարի չեմ գնա՝ ոչ մի ձեւով:
Եկեք մեկ անգամ ճշմարիտ լինենք. այսօր եթե կարող ենք իրավիճակը փոխել ընտրությունների ճանապարհով՝ գնանք մասնակցենք, եթե չենք կարող փոխել՝ ուրեմն լեգիտիմացնելու ենք իշխանությանը: Եկեք սա ընդունենք, ընկալենք եւ ճշմարիտ ասենք: Բացատրությունները երկրորդ-երրորդական են. թիմը նոսրացել է, մեր թիմն ավելացել է, սրա ձայնն ավելացել է, նրանը պակասել է, էս ենք արել, էն ենք արել… բոլորի թիմն էլ նոսրացել է՝ ժողովուրդը երկրից գնացել է, եւ շարունակում են գնալ: Ոչ մեկի թիմն էլ այնպիսի հրաշալի թիմ չէ, որ ասենք՝ չգիտեմ ինչ են: Իշխանության մեջ եղածները ուզում են իշխանության մեջ լինել էլի, իշխանության մեջ չեղածները ուզում են իշխանության մեջ լինել: Էդ ո՞ր թիմն է, որ համաշխարհային տնտեսագետներին ու փիլիսոփաներին բերել են, օրենքից հասկացող մարդկանց բերել են, որ մենք էլ ասենք՝ հա: Նույն Հանրապետականի տղերքն ու աղջկերքը չե՞ն: Նույն ԲՀԿ-ի ժողովուրդը չի՞:
– Անցած տարիներին «Ժառանգությունը» ցույց տվեց, որ փոքր թիմով էլ կարելի է մի բան անել, արդյունքներ գրանցել:
– Ի՞նչ ռեալ արդյունք գրանցեցին:
– Թեեւ իրավապաշտպան, բայց գործունեություն ծավալեցին:
– Իրավապաշտպան գործունեություն ծավալելու համար պատգամավոր լինել պետք չէ: Կարելի է դառնալ համաշխարհային իրավապաշտպան կազմակերպության մաս: Շատ հրաշալի եւ մեծ աշխատանք է: Մարդասիրական գործունեությամբ Հայաստանում իրավիճակ չի փոխվում:
– Ամենամեծ ընդդիմադիր ուժը՝ ՀԱԿ-ը, գնում է խորհրդարանական ընտրությունների այն ակնկալիքով, որ դրանք լինելու են նախագահական ընտրությունների առաջին փուլը: Դուք մեղադրում եք ՀԱԿ-ին Սերժ Սարգսյանին լեգիտիմացնելու մե՞ջ:
– Եթե ավարտվեց այնպես, ինչպես ավարտվեց Երեւանի ավագանու ընտրությունները, իսկ ես դրանում կասկած չունեմ, այո՝ ՀԱԿ-ը լեգիտիմացնելու է իշխանությանը:
– Իսկ ՆԺԿ-ն ի՞նչ է անելու:
– Մենք շարունակելու ենք պայքարի ձեւեր փնտրել, եւ ասեմ, դրա որոշակի սաղմերն արդեն կան:
– Որո՞նք են:
– Ես հիմա այդ մասին չեմ խոսի, որովհետեւ դեռ սաղմեր են, բայց մի բան խոստանալ կարող եմ՝ եթե չմասնակցենք ընտրություններին՝ ձեռքներս ծալած չենք նստելու: Ես գոհ եմ այն ընթացքից, որ չերեւացող, բայց հստակ գնում է: Շատ հետաքրքիր զարգացում է տեղի ունենում, շատ հետաքրքիր մարդիկ են հրաժարվում: Մարգարյան Գառնիկը հրաժարվեց, Վաղարշակ Հարությունյանը, Սամվել Հարությունյանը, համարյա ամբողջությամբ «Հանրապետություն» կուսակցությունը, Պարույր Հայրիկյանն է հրաժարվել… կարծում եմ՝ էլի մարդիկ ու ուժեր կտեսնենք: Տեսեք՝ ի՜նչ մեծ թիմ է դառնում, ինչքա՜ն հայտնի գործիչներով: Կարո՞ղ է Սմբատ Այվազյանը կամ Սուրեն Աբրահամյանը պատգամավորի բան չէին, որ նրանց փոխարեն չգիտեմ որ մեկի փեսան կամ ինչ-որ անհասկանալի օլիգարխ, որ չորս բառից ավելի իրար հետ չի կարողանում կապել, կտանեն խորհրդարան: Սերժ Սարգսյանը փող ունի, հնարավորություն ունի՝ թող բերի, մի հատ էլ խայտառակ լինի, հետո ինքն իր գլուխը բռնի ու նստի:
– Իսկ ե՞րբ տեսանելի կլինի Ձեր նշած ընթացքը:
– Կարծում եմ՝ ընտրություններից հետո: Ընտրություններից հետո, այսպես թե այնպես, պայքարը սկսվելու է: «Արդարություն» դաշինքի նախադեպը կա. մարդիկ գնացին խորհրդարան ու չգնացին՝ բոյկոտեցին: Ես չէի ցանկանա, որ ընդդիմադիր ուժերը նույն ճանապարհով անցնեին: Խելոք մարդը նույն ճանապարհը երկու անգամ չի կտրում: Եթե հստակ երեւում է, թե ինչ է լինելու, խելոք մարդը ճանապարհի կեսին կամ սկզբում կանգնում է եւ որոշում է՝ ի՞նչ անել: Պատճառաբանությունները հետաքրքիր չեն: Մի բան հստակ է՝ այս իրավիճակով, այսօրվա Հայաստանում ընդդիմությունը որեւէ կարդինալ փոխել չի կարող դեռ:
ՆԵԼԼԻ ԳՐԻԳՈՐՅԱՆ
«Առավոտ» օրաթերթ
