Թուրքագետ, ԳԱԱ արեւելագիտության ինստիտուտի ավագ գիտաշխատող Անուշ Հովհաննիսյանը այսօր «Դեբատ» ակումբում ներկայացրեց այն դրդապատճառները, որոնք դրդեցին Ֆրանսիային՝ օրենք ընդունել ցեղասպանության ժխտումը քրեականացնելու մասին: «Ինչո՞ւ Ֆրանսիան գնաց այդ քայլին: Պետք է ընդունենք, որ սա մեր պետության նախաձեռնությունը չէր: Այո, մենք հետամուտ ենք Ցեղասպանության ճանաչման, դատապարտման եւ այլ խնդիրներին, բայց այնուամենայնիվ, սա ոչ թե մեր, այլ Ֆրանսիայի նախաձեռնությունն էր, եւ պետք է հասկանանք, թե ինչո՞ւ դա տեղի ունեցավ, ինչո՞ւ հենց հիմա եւ ի՞նչ է լինելու հետագայում: Քաղաքականությունը շահերի համընկնում է, տվյալ պարագայում Ֆրանսիայի քաղաքական շահերը եւ մեր՝ հայերիս, քաղաքական շահերը համընկան, բայց չպետք է նաեւ մոռանանք, որ հերթական անգամ հայկական հարցը օգտագործվում է որպես գործիք: Հիմա դա մեր օգտին է, ողջունում ենք, ուրախանում ենք եւ այլն: Իսկ թե ինչո՞ւ դա եղավ, կան որոշակի վարկածներ: Դա, ինչպես թուրքերն են անվանում՝ Մերկոզիի՝ Սարկոզի եւ Մերկել տանդեմի, մերկոզիզմի քաղաքականությունն է, այսինքն՝ հարվածելով Թուրքիային բոլոր ճակատներից, թույլ չտալ, որ Թուրքիան մտնի այդ Եվրոպական ակումբը (Եվրոմիություն): Մեկ այլ տարբերակ է՝ մրցակցությունը Ֆրանսիայի եւ Թուրքիայի միջեւ՝ Մերձավոր Արեւելքում, Հյուսիսային Աֆրիկայում, Միջերկրական ծովի տարածաշրջանի երկրներում ազդեցության համար: Ապա՝ արձագանք, որը Եվրոպայի հզոր ուժերն ունեցան Թուրքիայի պահվածքին, երբ Թուրքիան նախ սարսափելի վիրավորվեց ԵՄ՝ Թուրքիայի փոքրամասնություններին վերաբերվող զեկույցից, արձագանք՝ նրա վերջնագրային տեսք ունեցող հայտարարություններին՝ Կիպրոսի նախագահության հետ կապված, երբ վերջնագրի տեսքով ասեց՝ եթե Կիպրոսը նախագահի, ես ընդհանրապես գործ չեմ ունենա… այսինքն՝ Թուրքիայի՝ տարածաշրջանում դերակատարության հավակնությունների կրճատման համար էլի բերվեց որպես գործիք հայոց ցեղասպանության մահակը»:
Տիկին Հովհաննիսյանն այնուհետեւ անդրադարձավ մեկ այլ խնդրի.«Հետապնդելով Հայոց Ցեղասպանության ճանաչումը, մենք պետք է հասկանանք, որ երեք խնդիր կա՝ ճանաչում, դատապարտում, հետեւանքների վերացում: Կարծում եմ, որ ճանաչման փուլը մենք ինչ-որ չափով հաղթահարել ենք: Այն իմաստով, որ որեւէ տեղ, որտեղ քննարկվում է հայկական հարցը, որեւէ մեկը չի ժխտում փաստը, որ այն եղել է: Այսինքն՝ միջազգային ասպարեզում ճանաչման փուլը կարծես հաղթահարվել է: Այս օրինագիծը արդեն երկորդ փուլն է՝ դատապարտումը: Որին պետք է հետեւի երրրոդ՝ հետեւանքների վերացման փուլը, որը իրավական գործընթացների հետ է կապված: Մենք չպետք է էյֆորիաների մեջ ընկնենք, պետք է տեսնենք, որտե՞ղ ենք մենք հաղթել, որտե՞ղ՝ պարտվել: Ես համարում եմ, որ այն, որ այս օրենքի բոլոր ընդդիմախոսները ասում են, թե դա պատմական վեճ է, օրենքը կոչում են memorial low, սա թուրքական պրոպագանդայի արդյունքն է, որովհետեւ խնդիրը, որը վերաբերում է պատմական իրադարձություններին, բայց ունի իրավաքաղաքական ենթատեքստ, տեղափոխել պատմական դաշտ՝ դա Թուրքիայի շատ նպատակասլաց աշխատանքի արդյունքն է, եւ ուզում են լղոզեն ցեղասպանություն եզրի իրավաքաղաքական նշանակությունը՝ բոլոր հետեւանքներով: Ես համարում եմ, որ սա մեր քաղաքականության բացթողումն է»:
Նա նաեւ մատնանշեց մեկ այլ խնդիր, որը նույնպես, ըստ իրեն, դուրս է մնացել մեր ուշադրությունից.«Մյուս խնդիրը՝ Թուրքիա-Ադրբեջան տանդեմն է: Հիմա փետրվար ամիսն է, եւ սկսվել է Խոջալուի դեպքերը որպես ցեղասպանություն ներկայացնելու արշավը: Այսօր իմացա,որ փետրվարին մեծ ցույց է լինելու Թուրքիայում՝ «մենք բոլորս ադրբեջանցիներ ենք», «ճանաչենք Խոջալուի ցեղասպանությունը» կոչերով: Մենք չպետք է բաց թողնենք այն, ինչ տեղի է ունենում այսօր, որպեսզի վաղը փաստի առաջ չկանգնենք»:
Կարդացեք նաև
