«ԵՐԿԽՈՍՈՒԹՅՈՒՆԸ՝ ՔԱՂԱՔԱԿԱՆ ՊԱՅՔԱՐԻ ՏԱՐՐ»

Ըստ ԱԺ պետաիրավական հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ, ՀԱԿ-կոալիցիա երկխոսության աշխատանքային խմբի ղեկավար
Դավիթ Հարությունյանի, ՀԱԿ-ը հենց այսպես է վարվում երկխոսության հետ:

– ՀԱԿ-ը, դադարեցնելով նստացույցերը եւ հանրահավաքները՝ մինչեւ այս ամսվա վերջ, ընդունեց մի բանաձեւ, որի կետերից մեկն էլ այն մասին է, որ իր նստացուցային ակցիայի շնորհիվ ՀԱԿ-ին հաջողվեց վերացնել մարտի 1-ից հետո տարածված վախի մթնոլորտը, համաձա՞յն եք:
– Ես չեմ կիսում այդ պնդումը եւ կարծում եմ, որ յուրաքանչյուր նստացույցի արդյունքում փորձ է արվելու ներկայացնել ինչ-որ մի նոր հաջողություն, եւ դա թերեւս լավագույն եղանակն է՝ տեսնելու, թե ինչ կա հասարակությունում, եւ փորձելու առկա փաստը ներկայացնել որպես ընդդիմության անհաշտ պայքարի արդյունք:
– Երկխոսության թեման մի տեսակ ջրալի դարձավ, նախ՝ իրենք եւ դուք ուզեցիք երկխոսել, երկխոսեցիք, հետո իրենք դադարեցրին, հետո եղավ առաջարկ իրենց կողմից, դուք ինչ-որ պահանջներ դրեցիք, հիմա իրենք են պահանջներ դնում, ասելով, թե արդեն երկխոսությունն անգամ առաջնային չէ՝ այլ խնդիրներ են կարեւոր: Որպես աշխատանքային խմբի ղեկավար՝ ո՞րն է այս հարցում Ձեր դիրքորոշումը:
– Իմ դիրքորոշումը հետեւյալն է. երկխոսությունը կարող է հաջողությամբ պսակվել եւ տալ արդյունքը, որն անհրաժեշտ է երկրին, ոչ թե քաղաքական ուժերին, երբ երկու կողմերը քաջ գիտակցում են դրա կարեւորությունը: Ցավոք, ինձ մոտ այն տպավորությունն է, որ այս պահին ՀԱԿ-ը երկխոսությունն օգտագործում է զուտ որպես քաղաքական պայքարի տարր եւ ոչ ավելին: Դա, իհարկե, չի կարող ապահովել արդյունավետ երկխոսություն: Հենց այն պահին, երբ քաղաքական ուժերը, այս պարագայում՝ ավելի շատ ՀԱԿ-ը, սկսեն ավելի շատ մտածել երկրի մասին, այդ պահից երկխոսությունը տեղի կունենա եւ կլինի արդյունավետ:
– Կոալիցիայի աշխատանքային խմբի այլ անդամներ միանշանակ պնդում են, որ կոալիցիան կողմ է երկխոսությանը՝ որպես քաղաքակիրթ մշակույթ քաղաքականության մեջ, որպես հարցերը լուծելու առավել ճիշտ ուղի, բայց ճիշտ չե՞ք գտնում, որ հենց կոալիցիան քայլ անի՝ վերսկսելու երկխոսությունը, ամեն դեպքում այն առկախվեց այն պահին, երբ քննարկվում էին հենց կոալիցիայի ներկայացրած հակափաստարկները:
– Մենք նշել ենք, որ ցանկացած պահի պատրաստ ենք վերսկսելու երկխոսությունը, բայց դեմ ենք, երբ դա ձեւակերպվում է՝ «եթե մեզ խնդրեք, մենք կքննարկենք» բանաձեւով: Այս բանաձեւը ընդունելի չէ: Ի վերջո երկխոսությունը կասեցրել է Հայ ազգային կոնգրեսը, եւ ցանկացած պահի, երբ կասի, որ իրենք պատրաստ են շարունակել այն, մենք դա կքննարկենք, մենք պատրաստ ենք դարձյալ նստել այդ սեղանի շուրջ: Այլ բանաձեւ ընդունելի չէ:
– ՀԱԿ հայտարարություններում ասվում է, որ այս պահին իրենք շատ ավելի օրակարգային են համարում արտահերթ խորհրդարանական եւ նախագահական ընտրությունները, քան երկխոսությունը: Ըստ Ձեզ՝ սա ե՞ւս քաղաքական հնարք է, թե՞ իրոք ՀԱԿ-ը հավատում է արտահերթ զարգացումներին:
– Բնականաբար, դա ընդամենը քաղաքական հնարք է, որով փորձ է արվում կոնսոլիդացնել ընտրազանգվածը, ձեւավորել նոր ընտրազանգված, ընդլայնել այն: Սա քաղաքական հնարք է, կարծում եմ, երկխոսությանը լուրջ վերաբերող ցանկացած քաղաքական կողմ պետք է հասկանա, որ երկխոսությունը շատ ավելի խորը բովանդակություն ունի, եւ երկխոսության ընթացքում կարելի է քննարկել շատ ավելի լուրջ հարցեր, քան ընդամենը քաղաքական կոնյունկտուրայից ելնելով՝ այս կամ այն կարգախոսը:
– Հիմա որոշ վերլուծաբաններ ասում են, թե ՀԱԿ-ն ու կոալիցիան այսօր շատ ավելի են միակարծիք, քան կոալիցիայի ներսում գտնվող որեւէ այլ քաղաքական ուժ, դա հումորի՞ ժանրից է, թե՞ նման մի բան իրոք կա:
– Ես չգիտեմ, թե ինչ նկատի ունեն նման վերլուծություններ անողները: Ընդհանրապես միակարծություն չի լինում բոլոր հարցերում: Իհարկե, կարող են լինել հարցեր, որոնցում ՀԱԿ-ը եւ իշխանությունը կարող են լինել միակարծիք, բայց դա չի նշանակում, թե պետք է ասել, որ ՀԱԿ-ն ու իշխանությունը միակարծիք են: Կոալիցիայի ներսում էլ կան տարբեր կուսակցություններ, որոնք տարբեր հարցերի շուրջ ունեն տարբեր դիրքորոշում, բայց դա չի նշանակում, որ հիմնական հարցերի շուրջ մենք չունենք միասնական կարծիք: Ի վերջո, տարբեր դիրքորոշումների բախումն է, որ հանգեցնում է ճշմարտության:
– ՀԱԿ-ի ութօրյա նստացույցերում եւ հանրահավաքներում հնչում էր կարծիք, որ մենք այսօր չունենք կայացած քաղաքացիական հասարակություն, եթե լիներ դա, հրապարակում ավելի շատ մարդ կլիներ: Իրո՞ք չունենք քաղաքացիական հասարակություն, թե՞ պարզապես մարդիկ սկսել են չսիրել քաղաքականությունը:
– Ես կարծում եմ՝ մենք քաղաքացիական հասարակություն, իհարկե, ունենք, սակայն քաղաքացիական հասարակության համար ինչ-որ մի ֆիքսված պահ չկա ասելու՝ այս պահից ունենք, իսկ այս պահից՝ ոչ: Քաղաքացիական հասարակությունը ձեւավորման փուլում է գտնվում յուրաքանչյուր երկրում, այդ թվում եւ Հայաստանում: Այլ խնդիր է, թե ինչքանով է ակտիվ մեր քաղաքացիական հասարակությունը: Ես կարծում եմ՝ եթե ուսումնասիրենք, կտեսնենք, որ մեր քաղաքացիական հասարակության ակտիվությունն աճում է: