ՑԱՎԱԼԻ Է, ՈՐ ՀՀՇ-Ն ԿԱՌԱՎԱՐՎՈՒՄ Է ՀԱԿ-Ի ԿՈՂՄԻՑ

Երեկ ասաց «Ազատ դեմոկրատներ» կուսակցությանն անդամագրված ՀՀՇ վարչության նախկին նախագահ Ալեքսանդր Արզումանյանը:

– Օգոստոսի 19-ին տված հարցազրույցում անդրադառնալով «Ազատ դեմոկրատներ» կուսակցությանը Ձեր հնարավոր անդամակցությանը՝ ասել էիք. «Ես համագործակցում եմ, համակիր եմ, համախոհ եմ, իսկ իմ անդամակցության հարցը կլուծվի, երբ անհրաժեշտ կլինի: Կամ երբ կտեսնեմ, որ դրանով կուսակցությանը ինչ-որ օգուտ կարող եմ բերել, գուցե եւ անդամակցեմ»: Եվ ահա 5 օր անց անդամագրվեցիք այս կուսակցությանը: Ո՞րն էր որոշումը փոխելու կամ որոշման ընդունումն արագացնելու պատճառը:
– Շատ անհասկանալի շահարկումներ եղան, ու շատ էր այդ թեման շահարկվում: Որոշեցինք, որ ավելի լավ կլինի ֆորմալացնել անդամակցությունը: Քանի որ որպես համախոհ, համակիր մասնակցել եմ կուսակցության կայացմանը, ձեւավորմանը, մասնակցում եմ բոլոր աշխատանքներին, ծրագրերի մշակմանը եւ այլն՝ որոշեցինք, որ անդամակցությամբ ավելի շատ օգուտ կտամ կուսակցությանը:
– Շարքայի՞ն անդամ եք, թե՞ կուսակցության ղեկավար մարմնի:
– Անդամագրվել եմ որպես շարքային անդամ: Կուսակցության անվանումն էլ է այդ մասին վկայում՝ մենք այն պատկերացնում ենք իբրեւ նոր տիպի կուսակցություն եւ կիրառելու ենք նորարարական մեթոդներ՝ «Ազատ դեմոկրատները» ղեկավարվելու է կոլեգիալ, կուսակցությունը չունի ընդգծված լիդեր: Մեր բոլորի մոտեցումները՝ թե՛ վարչության անդամների, թե՛ շարքային կուսակցականների, այն է, որ պետք է հնարավորինս շատ մարդկանց հնարավորություն տրվի մասնակցելու որոշումների կայացմանը: Հայաստանյան կուսակցական շինարարության մեր փորձը ցույց է տալիս, որ եթե համախմբվում են մի առաջնորդի շուրջ՝ դա կամ դառնում է որեւէ քաղաքական գործչի, անհատի անձնական հավակնությունները բավարարելու խնդիր, եւ ի վերջո ստանում ենք մարդ-կուսակցություն, ինչը զուտ քաղաքական այս դաշտում սեփական տեղն ապահովելու մեթոդ է: Կամ էլ սկսում են կրկնել նախկին Խորհրդային Միության Կոմունիստական կուսակցության փորձը եւ դառնում դեմոկրատական ցենտրալիզմով կառավարվող, ավտորիտար մի կառույց: Պետք է փորձենք խուսափել դրանից:
Սա լինելու է ազատ մտածող մարդկանց հավաքատեղի, որտեղ կլինեն կարծիքների ազատ փոխանակում, քննարկումներ: Ցանկանում ենք ընդգրկել հասարակության լայն սպեկտորը ներկայացնող կառույցների:
– Որոշում ունե՞ք խորհրդարանական ընտրություններին մասնակցելու վերաբերյալ՝ հաշվի առնելով, որ մեկնարկի համար «Ազատ դեմոկրատներն» ունի բավական քիչ ժամանակ:
– Բոլորս էլ նույն պայմաններում ենք. թերեւս տարբերությունն այն է, որ մենք նոր ձեւավորվող կառույց ենք: Բայց մենք արդեն իսկ ունենք մարզային գրասենյակներ, եւ մինչեւ այս ամսվա վերջ հավանաբար արդեն ավարտին կհասցնենք բոլոր մարզերում ներկայացուցչություններ ունենալը:
Հարցը հավանաբար վերաբերում էր հերթական ընտրություններին. չենք կարծում, որ կան արտահերթ գոնե խորհրդարանական ընտրությունների նախադրյալներ: Իսկ հերթական ընտրություններին մասնակցությունը ժամանակը ցույց կտա: Կարծում եմ, որ կուսակցության կարեւորագույն խնդիրներից պետք է լինի ԱԺ-ում ներկայացված լինելը:
– Ինչպե՞ս եք վերաբերվում նրան, որ ՀԱԿ-ում Ձեր նախկին զինակիցները «Ազատ դեմոկրատները» համարում են «իշխանության պրոյեկտ» եւ սոցիալական ցանցերում այն անգամ անվանում «Ազատիչի դեմոկրատներ»:
– Հայաստանում շատ տարածված է տարբեր տեսակի ասեկոսեների եւ բամբասանքների վրա հիմնվելը՝ որեւէ հայտարարություն անելուց առաջ: Ցավոք, մեզանում կան մարդիկ, որոնք սեփական արշինով են չափում՝ իրենք քաղաքական դաշտում իրենց տեղը պայմանավորում են միայն սրա-նրա «պրոյեկտը» լինելով ու փորձում պիտակավորել յուրաքանչյուր նոր, անծանոթ բան: Կարծում եմ, այդ մարդկանց պետք է փորձենք տարհամոզել ոչ թե մեր հայտարարություններով, այլ մեր գործունեությունը ցույց կտա, թե ինչ ծրագրեր ենք առաջադրում: Սա զուտ գաղափարական շարժման հիման վրա ստեղծվող կուսակցություն է, որն ընդգրկում է ազատական տարբեր ուղղություններ ներկայացնող մարդկանց: Եվ կարծում եմ, համագործակցելու ենք ազատական եւ ժողովրդավարական գաղափարներ կրող բոլոր ուժերի հետ:
– Դուք արդեն իսկ հրապարակել եք գնահատական, թե ՀՀՇ-ն նահանջել է ազատական գաղափարախոսությունից: Խնդրեմ մանրամասնեք, թե ինչպե՞ս է դա դրսեւորվում:
– Առաջին հերթին՝ կարեւորագույն հանգամանքներից մեկն այն է, որ ցավոք, ՀՀՇ-ն այլեւս հանդես չի գալիս որպես ինքնուրույն կուսակցություն: ՀՀՇ-ն դարձել է ՀԱԿ-ի օժանդակ կառույց, որը սպասարկում է Կոնգրեսին ու նրա միջոցառումները: ՀՀՇ-ն վերջին տարիների ընթացքում հանդես չի եկել եւ ոչ մի նախաձեռնությամբ. թերեւս միակ բացառությունը Եվրոպական լիբերալ դեմոկրատներին անդամակցությունն էր, որը 10-ամյա գործունեության արդյունք էր:
ՀՀՇ-ն կոլեգիալ որոշումներ ընդունող կառույց էր, բայց վերջին տարիներին այլեւս այդպես չէ՝ ՀՀՇ-ն կառավարվում է ՀԱԿ-ի կողմից, եւ դա ցավալի իրողություն է: Սա ոչ թե ՀԱԿ-ի նկատմամբ որեւէ բացասական իմաստով եմ ասում, այլ նկատի ունեմ, որ կուսակցությունը կաշկանդված է ինքնուրույն գործելու հարցում, քանի որ ստիպված սպասարկում է ավելի լայն կառույցի շահերը: Լրիվ հասկանալի է՝ այդ լայն կառույցը ձեւավորվեց մեկ խնդիր լուծելու՝ իշխանափոխության համար, մի կողմ դնելով գաղափարական տարբերությունները: Բայց մյուս կողմից՝ կուսակցությունը պետք է նաեւ շարունակի իր գաղափարները տարածելու, նոր ծրագրերով հանդես գալու գործունեությունը:
– ՀԱԿ-ում նաեւ այդպես են մեկնաբանում ՀՀՇ որոշ գործիչների՝ առանձին կուսակցություն ստեղծելը, թե նրանք խանդով էին վերաբերվում այն հանգամանքին, որ Կոնգրեսում իրենք ընդամենը 18-ից մեկն են եւ հավասար են հանդես գալիս անգամ ոչ հայտնի կառույցների հետ: Իրոք կա՞ր նման վերաբերմունք:
– Կարծում եմ, ՀՀՇ այդ շրջանի ղեկավարներն ավելի լավ կպատասխանեն, թե երբ այս անառողջ գործընթացները սկսվեցին ՀՀՇ-ի ներսում: Բայց ինչքան էլ դեկլարատիվ ասվի՝ 1-3 հոգանոց կուսակցությունը չի կարող իր ազդեցությամբ հավասարվել մի կուսակցության, որը կանգնած է Հայաստանի անկախության ձեռքբերման ակունքներում: Անշուշտ, որպես ինքնուրույն ու պատմություն ունեցող կուսակցություն՝ ՀՀՇ-ն ուներ իր մոտեցումները, որոնք որոշ դեպքերում տարբերվում էին կառույցի մյուս մասնակիցների մոտեցումներից: Բայց այստեղ, կարծում եմ, արձանագրվեց մի թերըմբռնում, քանի որ դա հենց պետք է լիներ ՀԱԿ-ի հարստությունը, որը փորձում էր մեկ խնդիր լուծելու շուրջ հանդես գալ տարբեր ձայներով: Մինչդեռ դա հանգեցրեց նրան, որ խանդ առաջացավո եւ որոշվեց լուծումներ գտնել այլ մեթոդներով: Եվ այն մարդիկ, որոնք համաձայն չեղան դրան՝ դուրս եկան ՀՀՇ-ից: Նրանք բոլորը քաղաքական կենսագրություն ունեցող մարդիկ են եւ իրենց չեն պատկերացնում քաղաքական դաշտից դուրս: Եվ շատ տրամաբանական է, որ նրանք համախմբվելով՝ փորձում են ստեղծել մի նոր բան:
– Զարմանալի իրողություն չէ՞ արդյոք, որ «7»-ի գործով, որով նաեւ Դուք եք մեղադրվել՝ գործիչների զգալի մասը կա՛մ այսօր քաղաքական գործունեություն չեն ծավալում, կա՛մ էլ ՀԱԿ-ին ընդդիմախոս են:
– Սա շատ հետաքրքիր հարց է, որի պատասխանը, կարծում եմ, պետք է ակնկալել ՀԱԿ-ի ղեկավարությունից: Ավելացնեմ, որ ՀՀՇ նախկին նախագահներից էլ այսօր եւ ոչ ոք ՀՀՇ չի գնում, եթե չհաշվենք Լեւոն Տեր-Պետրոսյանին: