Մենք մոռացել էինք… Մեզ ստիպել էին մոռանալ մեր ով լինելը, մեր պատմությունը, մեր երգերը, մեր դարավոր իղձերը…
Բթացել էինք… Դարձել էինք գորշ ու անաստված…
Եվ հանկարծ մեր արյան կանչն արձագանքեց երկնքում, ու Բարձրյալի ձեռքով նորից վառվեց հանճարի լույսը: Շանթարձակվեց լույսն այդ, ու դղրդացին մեր սարերը… Պատռվեց հողի կուրծքը: Կրակ ու բոց ժայթքեց: Եվ այդ բոցով իր սրտի հուրը վառեց հայն ու խաչակնքվեց…
Շողաց Թուր Կեծակին, վանականն աղոթեց առ Աստված, ու սկսվեց կռիվը, ազգիս կռիվը:
Ազգս դարձավ մեկ զինվոր, մեկ բռունցք: Խիզախում էին բոլորը՝ ազատամարտիկն ու հացթուխը, բժիշկն ու նկարիչը, ուսուցիչն ու երգահանը, պոետն ու փամփուշտը կրակի գիծ հասցնող դեռահասը… Դժվար էր, սարսափելի դժվար… Հոգնում էինք: Հետո հոգնում էինք հոգնելուց: Բայց շողում էր Թուր Կեծակին, որովհետեւ աղոթում էր վանականը, որովհետեւ ազգս զինվոր էր:
Ցուրտ էր, սով, խավար… Խավարի լռությունը ցրվում էր սեւազգեստ մայրերի ողբից, շիրիմների վրա խոնարհված հարսների ու քույրերի լուռ հառաչանքից եւ վառարանների մոտ ծվարած երեխաների «Այբ, բեն, գիմ»-ից:
Հողը տնքում էր հայի հարվածից: Ջուրը ճչում էր արյան կարմրից ու… Զանգեց Շուշվա եկեղեցին, թնդաց հայոց քոչարին ու պարեց հայն իր պարը, երգեց իր երգը, որովհետեւ աղոթել էր վանականը:
Որովհետեւ ազգս զինվոր էր…
