Սեւ կատու, թափված աղ, 666, սուրճի մրուր, եկեղեցու կողպեք…… սնահավատություններ, որոնք ոչ ոք չի քննում՝ իմանալու որտեղից եւ ինչու են առաջացել: «Նախապաշարմունքները մարդու մեջ առաջանում են վաղ մանկությունից: Մարդիկ հաճախ չգիտեն, թե ում վրա հույս դնեն ու սկսում են հավատալ բաների, որոնց խորքը չեն նայում»,- ասում է հոգեբան Մամիկոն Թոսումյանը:
Նախապաշարումը ժամանակակից կրոնական ընկալումներով կրոնի վաղ ձեւերի վերապրուկներն են եւ ուշ շրջանի դրսեւորումները, որոնք զարգացած կրոնական էտապներում մերժելի երեւույթներ են:
«Պետք չէ սնոտիապաշտությունը համարել միայն հոգեբանական բարդույթների պատճառ, սրանք մեծապես կապ ունեն մարդու կրթվածության մակարդակի հետ»,- նշում է ԵՊՀ կրոնի պատմության եւ տեսության ամբիոնի դոցենտ, փիլիսոփայական գիտությունների թեկնածու Պարգեւ Բարսեղյանը:
Այն երեւույթները, որոնք քրիստոնեական արմատներ չունեն, քրիստոնեական տեսանկյունից սնոտիապաշտություն են համարվում: «Օրինակ, մոգությունը քրիստոնեությունը մերժում է, սակայն պատարագը, եթե նայենք երեւույթի խորքը, մոգական ծեսի զարգացած տարբերակն է: Այստեղից տեսնում ենք, որ նախապաշարմունքները ոչ միայն չեն վերանում, այլեւ մնում են կայուն՝ անգամ տարբեր կրոնական էտապներում»,- հավելեց պրն Բարսեղյանը:
Ըստ հոգեբանի՝ «նախապաշարմունքները լինում են տարբեր մակարդակների. այնպիսիք, որոնք նստած են ամբողջ մարդկության հոգեբանության մեջ, որոնք կապված են նորաձեւության հետ եւ հեշտ փոփոխվող են: Եթե մարդը ունի ինքնաքննադատական մտածողություն, գիտակցում է սեփական նախապաշարվածությունը, դա արդեն ահռելի քայլ է»: Իսկ կրոնագետի տեսանկյունից՝ անիմաստ է պայքարել նախապաշարմունքների դեմ, միեւնույն է, հասարակության զարգացումը բերում է դրանց նվազման, մարդիկ սկսում են համադրել ժամանակակից գիտության նվաճումների հետ եւ գիտակցում դրանց անհեթեթությունը:
