Ըստ «Հայրենիք եւ պատիվ» կուսակցության նախագահ Գառնիկ Մարգարյանի, հայ- ռուսական հարաբերություններում գերիշխում է Ռուսաստանի շահը:
– Պարոն Մարգարյան, ինչո՞վ եք բացատրում այն իրողությունը, որ Հայաստանի քաղաքական դաշտը մեծ հաշվով դուրս է մնում երկրի արտաքին քաղաքական կարեւորագույն որոշումների ընդունման գործընթացից եւ, եթե անգամ որեւէ մասնակցություն էլ ունենում է, ապա հետին թվով՝ կանգնելով արդեն իսկ կայացած փաստի առջեւ: Վերջին օրինակը՝ ռուսական ռազմակայանի տեղակայման ժամկետի երկարաձգման արձանագրությունը, որի գոյության մասին Հայաստանի քաղաքական ուժերը եւ շարքային քաղաքացիները տեղեկացան ռուսական ԶԼՄ- ներից, եւ որի շուրջ մինչ օրս իշխանությունների կողմից որեւէ պաշտոնական հիմնավորում կամ բացատրություն չի ներկայացվել:
– Վերջին 15 տարիների ընթացքում երբեւէ եղե՞լ է մի դեպք, երբ երկրի համար կարեւորագույն խնդիրների շուրջ իշխանությունները հաշվի առնեն ժողովրդի կարծիքը. լինի դա Հայաստանի ունեցվածքը «Գույք պարտքի դիմաց» ծրագրով ռուսներին նվիրելը, Կոնյակի գործարանի կամ Քաջարանի պղնձամոլիբդենային կոմբինատի վաճառքը, կամ թե՝ Արմենթելի հարցը: Մեր ժողովուրդը երբեւիցե մասնակից չի եղել նման կարեւորագույն հարցերի որոշման կայացմանը, քանի որ պարբերաբար զրկված է եղել իր ամենատարրական սահմանադրական իրավունքից՝ ձայնի իրավունքից: Արդյունքում՝ չինովնիկներին թվացել է, որ այդ ամենն իրենց սեփականությունն է եւ ոչ թե ազգինը: Ուստի, եղածը տնօրինել են՝ ելնելով իրենց անձնական շահերից: Ընդ որում, այդ ընթացքում փորձ էլ չի արվել պարզելու համար ժողովրդի տրամադրությունները, քանի որ, ինչպես ասացի՝ նրանք ժողովրդին բիրտ ուժի կիրառման միջոցով զրկել են իր սահմանադրական իրավունքից: Դա արել են 2008-ի մարտի 1-ով, նույն «Պապլավոկում» բարեւելու համար մարդ սպանելով, 2004թ. ապրիլի 13-ով ու նաեւ դրանից առաջ եղած դեպքերով: Եվ ահա, ստեղծված իրավիճակում պարզ է, որ ռեժիմը չի էլ պատրաստվում հաշվի առնել ժողովրդի կարծիքը, դրա համար էլ ռուսական ռազմակայանի ժամկետի երկարաձգման մասին այդ արձանագրությունը գաղտնի է պահել: Սա ինչ է նշանակում: Սա նշանակում է, որ մի խումբ մարդիկ բռնազավթել են Հայաստանի իշխանությունը եւ այսօր վճռում են մեր բոլորիս՝ Հայաստան երկրի եւ նրա բնակչության բախտը:
– Տվյալ դեպքում, անկախ ՀՀ ներկա իշխանությունների նկատմամբ Ձեր վերաբերմունքից, այդ «բախտի» շուրջ կայացվելիք որոշումն՝ ի դեմս Ռուսաստանի հետ ստորագրվելիք արձանագրության, ճի՞շտ որոշում է, թե սխալ:
– Շատերը կարող են ինձ մեղադրել ռուսամետության մեջ, բայց ես հայամետ եմ: Ուստի, գտնում եմ, որ մեր երկրի անվտանգութան պահպանման տեսանկյունից Հայաստանում ռուսական ռազմակայանն անհրաժեշտություն է: Բայց ինչ ժամկետով, ինչ պայմաններով՝ դա արդեն մասնագիտական վերլուծության կարիք ունի: Ամեն դեպքում, միանշանակ է, որ այսօր, վաղը եւ մոտ ապագայում մենք պետք է մեր երկրի անվտանգության հետ կապված բոլոր խնդիրները լուծենք Ռուսաստանի հետ: Բայց ոչ այնպես, ինչպես այսօր դա անում է այս ռեժիմը:
– Ինչ՞ նկատի ունեք:
– Նկատի ունեմ իրագործված եւ ապագա բոլոր եւ տնտեսական, եւ ռազմական պայմանագրերում Հայաստանի եւ Ռուսաստանի շահերի համաչափ ներկայացվածությունը: Մինչդեռ ներկա ռեժիմի միակ հոգսը առանձին ռուս չինովնիկների թեւի տակ մտնելն է՝ երկարաձգելու համար իրենց իշխանության ժամկետը: Հիշում եք, թե ինչպես 2008թ. ընտրությունների արդյունքները դեռ չամփոփված, Սերժ Սարգսյանը վազեց Մոսկվա եւ խոնարհվեց Պուտինի առջեւ՝ շնորհակալություն հայտնելով նրան՝ ցուցաբերած օգնության համար:
– Իսկ ո՞րն է տվյալ իրավիճակում ընդդիմության դերը: Եվ կոնկրետ Ռուսաստանի հետ հարաբերությունների հարցում արդյոք Հայաստանում կա՞ իշխանությունների վարած քաղաքականությանը լրջորեն հակադրվող ընդդիմություն:
– Ես չեմ ցանկանում խոսել այլ քաղաքական ուժերի անունից, սակայն կոնկրետ «Հայրենիք եւ պատիվ» կուսակցությունը, կարեւորելով հանդերձ Ռուսաստանի հետ սերտ տնտեսական, մշակութային եւ նաեւ ռազմական համագործակցությունը, անընդունելի է համարում այն, որ բոլոր հարցերը լուծվում են Հայաստանի հաշվին, եւ ըստ էության իրագործվում են միակողմանի շահավետ ծրագրեր: Բնականաբար միակողմանի՝ հօգուտ Ռուսաստանի: Մինչդեռ հարաբերությունները պետք է զարգանան երկուստեք շահավետության եւ հավասարության սկզբունքով: Այսօր Արեւմուտքն ու ԱՄՆ- ը տեսել են, որ տարածաշրջանում իրենք անելիք չունեն: Իսկ Ռուսաստանն էլ ամեն ինչ փորձում է անել՝ վերականգնելու համար ռուսական կայսրությունը: Եվ քանի որ մենք չունենք լեգիտիմ, ուժեղ իշխանություններ, մեր երկրի արտաքին հարաբերությունների առանցքում չի գտնվում մեր պետության, մեր ժողովրդի շահը:
– Պարոն Մարգարյան, իշխանական շրջանակներում տեսակետ կա, որ կոնկրետ այս արձանագրությամբ Հայաստանին կհաջողվի ապահովագրել ոչ միայն իր, այլեւ անհրաժեշտության դեպքում՝ նաեւ ԼՂՀ անվտանգությունը: Որքանո՞վ է հիմնավոր այդ տեսակետը:
– Նախ, միամտություն է խոսել այն մասին, որ Ադրբեջանը կգնա ռազմական գործողությունների վերսկսման, քանի որ այդ հարցը Ադրբեջանը չի որոշում, դա որոշում են գերտերությունները: Իսկ նրանք տարածաշրջանում կոնֆլիկտի վերսկսում թույլ չեն տա: Անշուշտ, դա չպետք է մեզ թուլացնի եւ հանգստացնի: Մենք պետք է մշտապես պատրաստ լինենք վտանգին եւ հզորացնենք մեր ռազմական պոտենցիալը: Սակայն, եթե այնուամենայնիվ նման բան տեղի ունենա, ապա ով է այն միամիտ մարդը, որը կարծում է, որ եթե Ադրբեջանը ռազմական գործողություններ սկսի Ղարաբաղի դեմ, ապա Ռուսաստանը կմիջամտի: Այս պայմանագիրը այդպիսի հիմքեր չի տալիս: Այսինքն, Ադրբեջանից ապահովագրվելու մասին պնդումները հիմնազուրկ են:
Ինչ վերաբերում է այդ երկրին վաճառվելիք C-300 զենիթահրթիռային կայաններին, ապա իմ կարծիքով, դրանով Ռուսաստանն ապահովում է սեփական անվտանգությունը՝ ամրացնելով իր հարավային դարպասները: Թող վերցնեն այդ զենիթահրթիռային համակարգի տեխնիկական տվյալները եւ տեսնեն նրա պաշտպանության ընդգրկման տարածքը:
– Բայց, եթե հարավային դարպասների պաշտպանության խնդիր կա, ապա Ռուսաստանն այդպիսի կայաններ արդեն տեղադրել է Աբխազիայում: Փորձագետները պնդում են, որ նման կայաններ կան նաեւ Հայաստանում: Դա բավարար չէ՞ր:
– Ըստ երեւույթին՝ ոչ, բավարար չէ: Ռուսաստանն այդպիսով փորձում է լուծել իր գերխնդիրը՝ ամբողջությամբ վերահսկողության տակ վերցնել խորհրդային նախկին տարածքը: Եվ քանի որ մեր երկրում այսպիսի խամաճիկ իշխանություններ են, կոնկրետ մեզ հետ կապված Ռուսաստանն իր շահերն առաջ է տանում ի հաշիվ մեր երկրի շահերի: Եվ քանի դեռ կա այսպիսի իշխանություն, մեր երկիրը սրան-նրան նվիրելով, տանելու են գաղութացման: Ապացուցելու համար ասածներս, խորհուրդ եմ տալիս վերցնել ԱՄՀ-ի 2020թ. զարգացման ծրագիրը եւ կարդալ, թե ինչ են նախատեսում Հայաստանի համար՝ սպասարկող, թեթեւ արդյունաբերություն ունեցող երկիր: Այսինքն, մեզ զրկում են գիտությունից, արդյունաբերությունից, նորագույն տեխնոլոգիաներից: Ինչ է նշանակում՝ Հայաստանը պետք է դառնա սպասարկող երկիր: Ես դա անթույլատրելի եմ համարում:
– Իսկ ին՞չ վատ բան կա սպասարկման ոլորտի եւ թեթեւ արդյունաբերության զարգացման մեջ: Ի վերջո, բազմաթիվ երկրներ կան, որոնք հենց այս երկու ճյուղերի զարգացմամբ հասել են բարեկեցության ամենաբարձր մակարդակին:
– Հայ ժողովրդի համար դարեր շարունակ որոշիչները եղել են իր լեզուն, գրականությունը, մշակույթն ու գիտությունը: Եվ եթե մեզանից դա վերցնեն, ապա մենք կկորենք: Սա գլոբալիստների երազանքն է, որն իրենց երբեք չի հաջողվի: Մենք դա թուլ չենք տա ոչ գլոբալիստներին, ոչ էլ օրվա ռեժիմին: Այս ռեժիմը գնալու է, եւ գնալու է ժամանակից շուտ:
