«ՄԵՆՔ ԻՆՔՆԵՐՍ ԵՆՔ ՄԵՐ ՀԵՆԱՐԱՆԸ»

Վստահեցնում է ԱԺ դաշնակցական պատգամավոր Ռուզան Առաքելյանը

– «Ժառանգությունը» իր վերջին համագումարի ժամանակ ընդգծված ընդդիմադիր կեցվածք ընդունելով՝ հայտարարեց, որ իշխանափոխությունը անհրաժեշտություն է, եւ հրավիրեց ընդդիմադիր ուժերին համախմբվել իր շուրջը, կանգնել իր կողքին՝ միասնաբար գնալու որոշակի քայլերի: Սրան անմիջապես արձագանքեց ՀԱԿ-ի ներկայացուցիչը՝ իբր չհասկանալով այս հրավերը, ՀԱԿ-ն էլ իր հերթին հայտարարեց, թե բաց է բոլորի առաջ: Ի՞նչ է մտածում այս ամենի մասին Դաշնակցությունը՝ որպես ընդդիմություն:
– Մենք ունենք մեր հստակ կողմնորոշումները, ծրագրերը, մենք առաջնորդվում ենք մեր ընդհանուր ժողովի որոշումներով, որոնք վերաբերում են թե երկրի արտաքին քաղաքականությանը, թե ներքին, եւ դրանք ուղղակի բխում են մեր բոլորի ազգային շահերից, ազգային գերխնդիրներից: Դաշնակցության գործունեության ցանկացած ծրագիր մենք բխեցնում ենք ազգային շահերից: Իմ անձնական կարծիքով՝ դրանք շատ միաձույլ են, իրարով պայմանավորված: Եթե որեւէ քաղաքական ուժ դրանք տեսնում է տարբեր դաշտերում, կարծում եմ, սխալվում է, որովհետեւ չի կարող թույլ տնտեսությունը, սոցիալական կաղ վիճակում գտնվող երկիրը ունենալ հզոր արտաքին քաղաքականություն: Եվ չի կարող քաղաքականության մեջ դեռեւս խարխափող երկիրն ունենալ հզոր տնտեսություն: Սա իմ անձնական կարծիքն է: Դուք շատ լավ գիտեք, որ Դաշնակցությունը որեւէ քաղաքական ուժի որպես հենարան չի ընդունել: Մենք չենք կարող որեւէ քաղաքական ուժ դարձնել մեզ հենարան, մենք ինքներս ենք մեր հենարանը: Անշուշտ, դա չի նշանակում մերժել այլ քաղաքական ուժերի, չի նշանակում ընդհանրապես առանձնանալ: Մենք միշտ երկխոսության կողմնակից ենք, երկխոսության ձեւեր եւ մեթոդներ ենք փնտրել, միշտ ունեցել ենք հարաբերվելու եզրեր, մենք միշտ կարողացել ենք բանակցել քաղաքական ուժերի հետ, հատկապես այն քաղաքական ուժերի հետ, որոնց համար երկրի ճակատագիրն իսկապես կարեւոր է, եւ ազգային խնդիրները կարեւոր են: Դուք տեսաք, որ հայ-թուրքական հարցերի քննարկումների ժամանակ մենք բանակցեցինք, սեղանի շուրջ նստեցինք բոլոր այն քաղաքական ուժերի հետ, որոնց համար հայ-թուրքական խնդիրը կարեւոր էր եւ առանցքային: Իսկ ինչ վերաբերում է այն քաղաքական ուժերին, որոնք բացում են իրենց դռները եւ ասում են՝ «համեցեք», ապա ես սրա մեջ տեսնում եմ թույլ դիվանագիտություն, որովհետեւ ի վերջո՝ ո՞ւմ առջեւ են բացվում այդ դռները եւ ինչո՞ւ են բացվում: Բացվում են, որպեսզի այլ քաղաքական ուժեր գան եւ միանան իրենց ասածի՞ն, թե՞ բացվում են երկխոսության համար: Սրանք տարբեր բաներ են: Եթե քաղաքական ուժը բացում է իր դռները եւ պարտադրում է իր կարծիքը, մարդկանց կանչում է ներս, որպեսզի այդ կարծիքը պարտադրի, սա ես չեմ ընդունում:
– Հեղինակել եք մի օրինագիծ, որը կոչվում է մարզերի համաչափ զարգացման մասին օրինագիծ, որը դրական եզրակացությամբ գտնվում է ԱԺ օրակարգում: Ո՞ւմ համար էր այդ օրինագիծը:
– Դաշնակցությունը միշտ էլ կարեւորել է ժողովրդագրությունը: Մենք միշտ խոսել ենք ուրբանիզացման մասին, բարձրաձայնել ենք, որ Երեւանը գերծանրաբեռնված է եւ, դժբախտաբար, ծանրաբեռնվում է ոչ միայն արտերկրից ներգաղթի շնորհիվ, այլեւ մարզերից եկածների հաշվին, մի բան, որն իսկապես լուրջ խնդիր է մեր երկրի համար: Առանց մարզերի մենք չենք կարող խոսել երկրի համաչափ զարգացման մասին եւ ոչ էլ կարող ենք խոսել ընդհանրապես երկրի զարգացման մասին: Եվ որպեսզի այս տեսական հարցադրումները կոնկրետ քայլերի վերածվեն, պիտի լինեն եւ օրենսդրական նախաձեռնություններ, եւ կառավարության որոշումներ: Իհարկե, լինում են այդպիսիք, բայց, դժբախտաբար, դրանք քաղաքական կուրս չեն: Ասենք, որեւէ դրամաշնորհ միտված է մարզերի գազիֆիկացման ծրագրին, մշակույթի տների վերանորոգմանը եւ այլն: Այս ծրագրերի համատեքստում, անշուշտ, որոշակի քայլեր արվում են, բայց ես չեմ կարող միանշանակ ասել, որ շատ կոնկրետ քաղաքական կուրս կա, որն ակնհայտ է դարձնում մեր մարզերի զարգացումը: Իհարկե, վերակառուցվում են դպրոցներ, մշակույթի տներ, բայց եթե դուք առիթ ունենաք եւ գնաք հատկապես սահմանամերձ շրջաններ, բարձր լեռնային շրջաններ, կտեսնեք, որ եւ մշակույթի տներն են բարձիթողի, եւ այդ նույն գազիֆիկացման ծրագրերը, որոնք ամենահաջողվածն են բոլոր ծրագրերից: Կոնկրետ գյուղում ապրող գյուղացու համար այդ ծրագրերը որեւէ էական նշանակություն չեն կարող ունենալ, որովհետեւ գյուղացին գումար չունի գազ օգտագործելու համար: Եվ սա է պատճառը, որ շատ-շատերը փայտե վառարաններ են օգտագործում, թեեւ իրենց գյուղում գազ կա: Ուզում եմ ասել, որ չկա համընդհանուր, համակողմանի ծրագիր՝ մարզերը զարգացնելու, սահմանամերձ գյուղերը զարգացնելու, մինչդեռ սա այսօր ռազմավարական խնդիր է, ինչու ոչ՝ ազգային անվտանգության խնդիր: Շատ գյուղեր ուղղակի ծերացած են, «ծերացած» են ոչ միայն տները, այլեւ բնակիչները. երիտասարդները հեռանում են գյուղից: Ես շատ մանրամասնեցի՝ հիմնավորելու համար, որ ելնելով ժողովրդագրական քաղաքականությունից՝ մտածեցի, որ գուցե «Կրթության» եւ «Հետբուհական կրթության» մասին օրենքներում կարիք կա փոփոխություն կատարելու, ըստ որի՝ բարձր լեռնային եւ սահմանամերձ շրջանների քաղաքացիներն իրավունք կունենան անվճար բարձրագույն կրթություն ստանալու: Սա մի արտոնություն է, պայմանական բառ եմ ասում, որը, իսկապես, կարեւոր է գյուղի այն երիտասարդ ընտանիքների համար, ովքեր կարեւորում են իրենց երեխաների կրթությունը: Սա կարող է լուրջ խթան լինել, որպեսզի մարդիկ այլեւս չմտածեն գյուղից գնալու մասին: Օրինագծում ես նաեւ պայմաններ եմ դրել, որպեսզի հնարավորինս փակեմ այն սողանցքը, որը կարող է կոռուպցիայի առիթ դառնալ: Տվյալ բնակավայրում ապրող քաղաքացին վերջին 10 տարում պարտադիր պիտի ունենա գրանցում այդ բնակավայրում եւ բնակվի այդտեղ: Մյուս պայմանները եւս շատ կարեւորում եմ, այն է՝ բուհն ավարտելուց հետո եռակողմ պայմանագրի արդյունքում առնվազն 5 տարի շրջանավարտը պիտի աշխատի այն բնակավայրում, որտեղից գործուղվել է սովորելու:
– Այնուամենայնիվ, ի՞նչն է պատճառը, որ Դաշնակցության խորհրդարանական խմբակցությունը նման առաջարկով հանդես չի եկել շատ ավելի վաղ, այն տարիներին, երբ կրթության եւ գիտության նախարարը շարունակաբար լինում էր դաշնակցական: Չէ՞ որ նույն այս խնդիրները կային, երբ դուք էիք իշխանություն, ինչո՞ւ չէիք լուծում:
– Մեր կրթության նախարարների ժամանակ, նրանց առաջարկով որոշում է եղել եռակողմ պայմանագրի: Սահմանամերձ շրջանների բնակիչները արտոնություններ են ունեցել, մինչեւ 50 տոկոս նրանք անվճար կրթության արտոնություն են ունեցել: Բայց սա՝ միայն կառավարության որոշումով եւ հենց մեր նախարարների առաջարկով: Այսօր իմ մտավախությունն այն է, որ, այո, կառավարությունները կարող են փոփոխվել, եւ կառավարությունների փոփոխման հետ կարող են փոխվել նաեւ որոշումները: Եվ որպեսզի ավելի կայուն լուծվի խնդիրը, այն պետք էր բարձրացնել օրենքի մակարդակի, եւ ես այն բարձրացրել եմ օրենքի մակարդակի: Մի բան է, երբ խնդիրը օրենքի ուժով է լուծվում, այլ բան է, երբ խնդիրը լուծվում է ընդամենը կառավարության որոշմամբ: