ՈՉ ՄԻ ՀՐԵԱ ԿԱՄ ԱՐԱԲ ԻՐ ԲՆԱԿԱՎԱՅՐԸ ՉԻ ԼՔՈՒՄ

Չնայած նրան, որ այս երկու ժողովուրդներն էլ ամեն վայրկյան ռմբակոծվելու վտանգի տակ են, բայց ոչ մեկի մտքով չի անցնում հայրենիքից արտագաղթել:

Մայարի եւ իր ընկերների խաղալու վայրը փշալարերի մոտ է գտնվում:

Այս սահմանը իսրայելցի զինվորների մշտական հսկողության տակ է:

Ստերոդ քաղաքում կյանքը էժան է, բայց՝ վտանգավոր:

Պաղեստինի Ռամալահ քաղաքում բնակվող Ալին 4 աղջիկ ունի, սակայն աղջիկներից մեկին, որն արդեն քանի տարի ուսանում է Մոսկվայում, մեծ դժվարությունների գնով է տեսնում: Ալիի աղջիկը հարազատներին տեսնելու համար չի կարողանում հայրենիք վերադառնալ. միայն նրա համար, որ ծնունդով պաղեստինցի է, Իսրայելի իշխանությունները նրան արգելում են մուտք գործել հարազատ երկիր: Ալին ու նրա կինը աղջկան տեսնելու համար հազարավոր կիլոմետրեր են կտրում՝ կամ Մոսկվայում են նրա հետ հանդիպում, կամ աղջիկն է գնում Հորդանան: Պաղեստինցին իր երկիր մտնելու համար պետք է ունենա իսրայելական իշխանությունների հատուկ թույլտվությունը: Ալիին հանդիպեցինք Ռամալահից Պաղեստինի Բիլին գյուղ գնալու ճանապարհին: Չնայած քաղաքական ու տնտեսական լարվածությանը, «Առավոտի» հետ զրույցում Ալին ասաց, որ ոչ մի պարագայում չի պատրաստվում լքել իր երկիրը. «Թող Իսրայելը վերադարձնի մեր հողերը, մենք պատրաստ ենք ապրել անգամ սոված: Այսքան տարի Իսրայելի իշխանություններից կախվածության մեջ լինելը պարզապես անտանելի է»:
Մեր այցելությունը Իսրայել եւ Պաղեստին՝ «Եվրոպական հարեւանության լրագրական ցանց» ծրագրի կազմակերպիչների նախաձեռնությամբ էր: Ադրբեջանի, Վրաստանի եւ Հայաստանի լրատվամիջոցների մի խումբ լրագրողներ ապրիլի 11-16-ը մեկնել էինք Իսրայել եւ Պաղեստին՝ արաբա-իսրայելյան կոնֆլիկտին տեղում ծանոթանալու համար: 6-օրյա այցելության ընթացքում հանդիպեցինք երկու երկրների պաշտոնատար անձանց, եղանք Պաղեստինի 5 միլիոնանոց փախստականների ճամբարներում, շփվեցինք հարակից շրջանների հասարակ ժողովրդի հետ: Նկատենք, որ երկու կողմերն էլ իրենց ճիշտը հիմնավորում են պատմական, աշխարհագրական, մարդաբանական եւ այլ փաստարկներով: Եվ մինչ մեծ տերությունները շուրջ 60 տարի այս կոնֆլիկտը վարպետորեն շահարկում են իրենց նպատակների համար, 2 պետություններում էլ հազարավոր մարդկանց ճակատագրեր են խեղվում:
Սահմանային Բիլին գյուղի 4-ամյա բնակիչ Մայարը ոչ մի կերպ չի հասկանում՝ ինչո՞ւ իրեն չի կարելի խաղալ այն հողաթմբի վրա, որտեղով էլեկտրական փշալարեր են անցնում: Այդ փշալարերը Իսրայելի տարածքը բաժանում են արաբական Բիլին գյուղից: Ընդ որում, սահմանազատելու ընթացքում Բիլինի գյուղացիներին պատկանող մի քանի հարյուր հեկտար հողատարածքներ մնացել են Իսրայելի տարածքում: Եվ քանի որ այս տարածաշրջանում բնակչությունն աղքատ է, եւ գյուղացիները մի կտոր հաց վաստակելու համար հող են մշակում, հրեաները, որպես բարի կամքի դրսեւորում, Բիլինի մի քանի գյուղացիների թույլատրում են արտասահմանում գտնվող նրանց հողատարածքները մշակելու համար սահմանը հատել: Այդ գյուղացիներն ամեն անգամ սահմանակետում մանրազնին ստուգում են անցնում՝ նոր միայն մուտք գործում Իսրայելի տարածք, եւ այդպես ամեն օր:
 Բիլինի սահմանին գտնվող լրագրողներին նկատելով, անմիջապես տարածքում հայտնվեց իսրայելական զինվորական մեքենան՝ տեղեկանալու, թե ովքեր են եւ ինչ են անում: Տեղի բնակիչները պատմեցին, որ ամեն ուրբաթ իրենց գյուղացիներն այդ փշալարերի մոտ խաղաղ ցույց են անցկացնում՝ իրենց բողոքն արտահայտելով գրաված հողատարածքների դեմ: Ցուցարարներին ցրելու համար երբեմն իսրայելցի զինվորականները նրանց վրա գազի նռնակներ են նետում:
Ի տարբերություն պաղեստինյան Բիլին գյուղի, որտեղ բնակչության մեծամասնությունը աղքատ է եւ հիմնականում ապրում է Եվրամիության, Միացյալ Նահանգների եւ այլ երկրների օգնության հաշվին, Գազայի սահմանին գտնվող իսրայելական Ստերոդ քաղաքը, չնայած ժամանակ առ ժամանակ ենթարկվող ռմբակոծություններին՝ օր օրի ծլում- ծաղկում է: Այդ քաղաքում նույնիսկ մեկ տուն չէիր գտնի, որից անգամ մեկ քար կպակասեր: Ամեն անգամ, երբ արաբները հրթիռակոծում են այս քաղաքը, ընդամենը մեկ օր հետո տուժած տունը կամ օբյեկտը Իսրայելի իշխանությունները պետական միջոցների հաշվին անմիջապես նորոգում են. հաջորդ օրն այդ փլատակների հետքն անգամ չես գտնի: Հավանաբար պատճառներից մեկն էլ այդ է, որ թեեւ վախի մթնոլորտում, բայց ոչ մի հրեա իր բնակավայրը չի լքում: Ստերոդից միգրացիա գրեթե չկա: Մեր այցելությունից ընդամենը երկու օր առաջ Ստերոդը հերթական անգամ հրթիռակոծվել էր, բայց հետեւանքներն այնպես էին վերացրել, որ Ստերոդի իշխանությունները լրագրողներին ցույց տալու բան չունեին: Միակ ապացույցն այդ մասին պատմող հրթիռներն էին, որոնք հրեաները խնամքով հավաքել էին մի տեղ՝ զբոսաշրջիկներին ցույց տալու համար: Դրանք մեկ առ մեկ համարակալված էին եւ մակնշված, թե որ հրթիռը, որ օրը, որ ժամին՝ որ տարածքի վրա է ընկել: Ապահովության համար Ստերոդի քաղաքապետարանի քարտուղար Շալոմ Ալեւի հետ լրագրողների հանդիպումը կազմակերպեցին ապաստարանում: Պարոն Ալեւի ներկայացմամբ, իրենց քաղաքն աշխարհագրական դիրքով ամենավտանգավոր հատվածում է գտնվում. Գազայից Ստերոդ հեռավորությունն ընդամենը 600 մետր է եւ արաբական հրթիռը հասնում է 10-12 վայրկյանի ընթացքում: Այդ ժամանակահատվածում մարդիկ նույնիսկ չեն էլ հասցնում պատսպարվել, չնայած որ այդ քաղաքում ամեն քայլափոխի ապաստարաններ են կառուցված: Անգամ ավտոբուսի կանգառն իրենից ապաստարան է ներկայացնում: Պետք է նկատել, որ պաղեստինցիների համեմատությամբ Իսրայելում մեծից փոքր բավականին լավ պատրաստված են՝ օտարերկրացիներին իրենց պատմությունն ու դրությունը ներկայացնելու առումով: Քաղաքապետարանի քարտուղարը ցույց տալով ռմբակոծության հետեւանքով բոլոր զոհվածների լուսանկարները՝ մեկ առ մեկ ներկայացրեց, թե երբ եւ որտեղ է դեպքը տեղի ունեցել: Այս քաղաքի առաջին զոհը եղել է 3-ամյա մի աղջիկ, որն իր պապիկի ուղեկցությամբ գնալիս է եղել մանկապարտեզ:
Ընդհանուր առմամբ, Ստերոդի վրա 8 հազարից ավելի հրթիռ է ընկել: Միայն անցյալ տարի շուրջ 22 օր տեւած արաբա-իսրայելյան պատերազմի հետեւանքով այստեղ 13 հրեա է մահացել: Պաղեստինցիները Ստերոդը մշտապես ռմբակոծության տակ պահելը պատճառաբանում են արաբական տարածք լինելով եւ որ իսրայելցիներն այդտեղ անօրինական են ապրում: Թելավիվի համեմատությամբ, Ստերոդում կյանքը էժան է, բայց՝ վտանգավոր: