ԱՅՍ «ՃԱՇԸ» ԴՈՒՔ ՄԻԱՍԻ՛Ն ԵՔ ԵՓԵԼ

Ռոբերտ Քոչարյանին, Սերժ Սարգսյանին ու նրանց երկուսի թիմակիցներին հիշեցնում է «Ժառանգություն» կուսակցության վարչության նախագահ Արմեն Մարտիրոսյանը:

– Արդյոք ուղղակի զուգադիպությո՞ւն էր, որ Ռոբերտ Քոչարյանի քննադատությունը՝ կառավարության գործունեության վերաբերյալ, համընկավ նրա թիմակիցների ակտիվացած քննադատությանը՝ ե՛ւ կառավարության, ե՛ւ նաեւ վարվող արտաքին քաղաքականության նկատմամբ:
– Կարծում եմ՝ զուգադիպություն չէ: Բայց այն ամենը, ինչ այսօր տեղի է ունենում՝ քաղաքական առումով անընդունելի է, քանի որ կարծես մի «եռանկյունի» են պարտադրում հասարակությանը եւ չեն ցանկանում տեսնել, թե դրանից դուրս կա որեւէ այլ «անկյուն», հոսանք: Այդ եռանկյունու 3 անկյունները Հայաստանի 3 նախագահներն են, որոնց շրջանակում են կարծես փորձում գտնել բոլոր հարցերի լուծման ուղիները: Մինչդեռ ցանկացած հասարակություն ուժեղ է այնքանով, որքանով այն բազմավեկտոր է, ունի այլընտրանքներ, եւ դրանք ոչ թե թույլ վեկտորներ են՝ քաղաքական առումով, այլ հակառակը՝ մեկը մյուսին կարող են փոխլրացնել ցանկացա՛ծ պահի:
Այս «եռանկյունին», կարծում եմ, ընդամենը պարտադրանք է հասարակությանը: Իրականում հասարակությունն ունի՛ իր այլընտրանքները:
Նաեւ այս համատեքստում է կարծես տեղավորվում երկրորդ նախագահի թիմի ակտիվացումը, որն, ըստ էության՝ բոլորին քննադատում է, բացի ներկա նախագահից: Սա շատ հետաքրքիր է՝ կարծես Սերժ Սարգսյանին չեն ուղղվում սլաքներ: Բայց մենք, իհարկե, հասկանում ենք, որ այդ քննադատությունն իրականում ուղղված է նաեւ նրան, քանի որ ցանկացած դեպքում՝ ըստ Սահմանադրության ու ձեւավորված ոչ ֆորմալ ներքին հարաբերությունների՝ պատասխանատուն ՀՀ նախագահն է:
– ՀՀԿ-ականներն էլ Վարդան Օսկանյանի միջոցով են անուղղակի քննադատում Ռոբերտ Քոչարյանին, թե այդ իշխանությունն է պատասխանատուն, որ Ղարաբաղը դուրս մղվեց բանակցային գործընթացից: Ինչպե՞ս եք սա գնահատում այն պայմաններում, երբ Ռոբերտ Քոչարյանը եւ Սերժ Սարգսյանը քաղաքակիրթ երկրների փորձն ընդօրինակելով՝ նախագահի նստավայրում անգամ հատուկ արարողությամբ միմյանց հանձնեցին-ընդունեցին իշխանությունը: Իսկ հիմա պայքարը գնալով բաց է դառնում նրանց կողմնակիցների միջեւ:
– Նախ ասեմ, որ ցավոք սրտի, մեր ԶԼՄ-ները, չգիտես ինչու՝ միայն Սերժ Սարգսյանի թիմակիցների ասածներն են մտաբերում ու չեն հիշում, որ «Ժառանգությունը» բազմիցս է ասել դրա մասին: (Մեր դիտարկմանը, թե ի տարբերություն իշխանական գործիչների՝ ընդդիմադիրների կողմից այդ փաստն արձանագրելն արտառոց չէ՝ պրն Մարտիրոսյանը հակադարձեց. «Ցանկացած պարագայում դա պետք է ընկալել որպես օբյեկտիվ գնահատական»,- Ա. Ի.):
Ներկա իշխանությունը նախորդի շարունակությունն է՝ սա մեկ: Երկրորդը՝ նախորդ իշխանության ամենակոպիտ սխալներից մեկը բանակցային սեղանի շուրջ ԼՂ ներկայացուցիչների տեղի յուրացումն էր (Հայաստանում իշխանությունը յուրացնելուց բացի): Ուստի այս առումով, բնականաբար, ինձ համար ընդունելի է այդ քննադատությունը՝ չէ՞ որ Ռոբերտ Քոչարյանն ու Վարդան Օսկանյանն էին սրա ճարտարապետը: Ինձ համար նաեւ միանշանակ է, որ այսօր հայ-թուրքական խայտառակ իրավիճակն էլ է նրանց շնորհիվ տեղի ունեցել, քանի որ բոլորս էլ լավ հիշում ենք, որ 2009թ. ապրիլի 23-ի հայտարարությունից հետո Օսկանյանը գովեց այդ գործընթացը՝ ըստ էության, միայն ասելով, թե՝ տղերք, լավ եք անում, բայց ինչի՞ եք բացահայտ անում՝ արեք այնպես, ինչպես մենք էինք անում:
Նաեւ հաշվի առնենք, որ չի կարող լինել արդյունավետ արտաքին քաղաքականություն, երբ ներքին քաղաքականությունը 10 տարվա ընթացքում փորձել են ամբողջովին զրոյացնել, եթե ոչ՝ հասցնել «մինուսային» աստիճանի, ձգտելով չթողնել որեւէ այլընտրանք՝ հնարավորինս մասնատելով կուսակցությունները, աղճատելով քաղաքական դաշտը, իսկ սովորական քաղաքացիների շահերն այն աստիճանի ոտնահարելով, որ ասելու չի: Ու որպես այս ամենի «պսակ»՝ ե՛ւ «հոկտեմբերի 27», ե՛ւ առավել եւս՝ «մարտի 1»: Նման ներքին քաղաքականությունից հետո ի՞նչ արտաքին քաղաքականության մասին կարող է խոսք լինել: Բայց այդ ներքին քաղաքականությունը ո՛չ Վարդան Օսկանյանի, ո՛չ կոալիցիայի նախկին անդամների, ո՛չ Ռոբերտ Քոչարյանի որեւէ այլ թիմակցի կողմից երբեւէ չարժանացավ քննադատության: Ուրեմն՝ էլ ինչի՞ մասին է խոսքը. ճաշը միասի՛ն են եփել, եւ բնականաբար՝ վերջին պահին ինչ- որ մեկը կարող է այն ուղղակի համեմել: Բայց ճաշն արդեն եփված է:
– Կոալիցիայի այդ նախկին անդամը՝ ՀՅԴ-ն, ի դեմս Հայաստանի Գերագույն մարմնի ներկայացուցիչ Արմեն Ռուստամյանի, այնուամենայնիվ, պնդել է, թե իր հարցազրույցում Ռոբերտ Քոչարյանը «լուրջ հարցեր» է բարձրացրել, եւ «ճիշտ կլիներ, որ հիմա քննարկումներ լինեն»: Ինչպե՞ս է «Ժառանգությունը» վերաբերվում նման քննարկումներ անցկացնելու առաջարկին:
– Մենք շատ հանգիստ ենք վերաբերվում այդ առաջարկին: Որպես ինքնուրույն քաղաքական ուժ՝ ՀՅԴ-ն իրավունք ունի անելու նման առաջարկներ: Իսկ թե այն ճիշտ է կամ սխալ՝ հասարակությունն ինքը կորոշի:
Բայց ունեմ իմ սեփական գնահատականները Քոչարյանի օրոք իրականացված տնտեսական քաղաքականության մասին: Դա իշխանության ամենաբարձր մակարդակով իրականացվող մի տնտեսական քաղաքականություն էր, որի արդյունքում Հայաստան մտնող բազմամիլիարդանոց տրանսֆերտները որեւէ ձեւով չպահուստավորվեցին՝ ընդամենը գերմենաշնորհային իրավիճակ ստեղծեցին եւ չուղղվեցին արդյունաբերության զարգացմանը: Միայն օլիգարխները ստացան գերշահույթներ, պետությունն այդ գումարներից չօգտվեց: Մենք, ըստ էության, չունենք պահուստային ֆոնդ: Ի՞նչ խնայողությունների մասին է այժմ խոսում Քոչարյանը: Դեռեւս նրա օրոք ներմուծումը 3 անգամ ավելի շատ էր, քան արտահանումը: Եվ սա եւս բացասական է:
Ի՞նչ բնակարանաշինության մասին է խոսում նա: Ես ԱԺ պատգամավոր եմ, բայց իմ աշխատավարձով չեմ կարող բնակարան գնել կամ օգտվել հիփոթեքային վարկավորումից: Իսկ ո՞վ է հիմա ապրում այն շենքերում, որոնք սարքեցին քաղաքի կենտրոնում, այն էլ՝ հնաբնակ երեւանցիների ունեցվածքը բառացիորեն խլելու հաշվին: Մի անգամ երեկոյան թող անցնի Հյուսիսային պողոտայով՝ տեսնի, թե քանի՞ լույս է վառվում: Դրանք մեծ մասամբ դատարկ բնակարաններ են: Այն դեպքում, երբ առաջնահերթ կարող էին փորձել լուծել սոցիալական բնակարանաշինության խնդիրը: Մենք կարող էինք քաղաքի ծայրամասերում իրականացնել սոցիալական շինարարություն, որ նախ՝ երիտասարդ ընտանիքները կարողանային ձեռք բերել բնակարան, նպաստեինք ժողովրդագրական խնդրի լուծմանը:
Այսինքն՝ այս ամենը գումարելով, մենք տեսնում ենք, որ որեւէ բան չի արվել: Էլ չեմ խոսում այն մասին, որ այդպիսի տնտեսական քաղաքականություն վարելու արդյունքում մեր բազմաթիվ իսկապես գործարարներ թողեցին-գնացին Հայաստանից, ու արտագաղթը բավական մեծացավ Ռոբերտ Քոչարյանի իշխանավարության տարիներին: