Լրահոս
Օրվա լրահոսը

ՄԱՀԱ՞Կ ԼՐԱՏՎԱՄԻՋՈՑՆԵՐԻՆ ՃՆՇԵԼՈՒ ՀԱՄԱՐ

Մարտ 18,2010 00:00

Այսպես էին բնութագրում երեկ քննարկվող օրինագծերը դրան դեմ պատգամավորները, իսկ օրինագծին կողմ պատգամավորները վստահեցնում էին, որ այն վերաբերում է բոլորին, ոչ միայն ԶԼՄ-ներին:

Խորհրդարանը երեկ քննարկեց քրեական եւ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքերում փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելու մասին հարցը: Կոալիցիայի հեղինակած օրինագծում Եվրախորհրդի պահանջով փորձ է արվում ապաքրեականացնել զրպարտության եւ վիրավորանքի մասին հոդվածները: Փոփոխություններով նախատեսվում է դրամական տուգանք՝ անձին զրպարտելու կամ վիրավորելու համար: Ընդ որում, թեպետ նախագծում նշված չէ, որ փոփոխությունը հատուկ վերաբերվում է լրագրողներին, սակայն քննարկումներին մասնակից պատգամավորների համար պարզ էր, որ այն առաջին հերթին ուղղված է չորրորդ իշխանության դեմ: Եվ իզուր էր նախագծի հեղինակներից Հովհ. Մարգարյանը պնդում, թե իրենք անգամ չեն նշել «քաղաքացի» բառը, այլ գրել են «անձ», որովհետեւ կարող է վիրավորել կամ զրպարտել ոչ միայն ՀՀ քաղաքացին, այլեւ այդ պահին ՀՀ-ում գտնվող այլ անձը: Օրինագծին դեմ արտահայտվողները նշում էին, որ ցանկացած խոսք ցանկության դեպքում կարող է դիտվել որպես վիրավորանք, եւ դա կարող է օգտագործվել առաջին հերթին լրատվամիջոցների դեմ: Իսկ մեր դատական համակարգի «անկաշառության» պայմաններում ամեն մեկի մտքով կանցնի դատական կարգով պատժել իրեն «վիրավորողին»: «Ժառանգություն» խմբակցությունից Լարիսա Ալավերդյանը հարցրեց, թե ինչպես պետք է տարբերակել՝ տվյալ խոսքը վիրավորա՞նք է, թե՞ ոչ, եւ բերեց օրինակ. «Միշտ չէ, որ շքեղ գլխարկը ծածկում է հարգանքի արժանի գլուխ»: Սա հայտնի արտահայտություն է, հիմա սա վիրավորա՞նք է, թե՞ ոչ, եթե ասվում է կոնկրետ բանավեճի ժամանակ: Կամ ավելի պարզունակ արտահայտություն՝ «Երբ վայրենիներն ուզում են պտուղներին հասնել, կտրում են ծառը, այդպիսին է բռնապետությունը»՝ ասել է մեծն Մոնտեսքյուն: Հիմա արդյոք մենք ծանրաբեռնելու ենք մեր դատարանները, թե՝ Մոնտեսքյուի ասածը կոնկրետ դեպքում կոնկրետ օրենքի չափանիշներով՝ վիրավորա՞նք է, թե՞ արտահայտություն է»: Նաեւ նկատեց, որ ԱԺ ամբիոնից «Ժառանգություն» խմբակցությանն ուղղված հնչում են արտահայտություններ, «որոնց ես ինչպե՞ս պետք է վերաբերվեմ՝ որպես խմբի արժանապատվությունը վիրավորո՞ղ, թե՞ ինձ՝ որպես անձի արժանապատվությունը վիրավորող: Եվ սա արվում է ոչ թե ԶԼՄ-ների, այլ քաղաքական-պաշտոնատար անձանց կողմից, այն էլ՝ սիստեմատիկորեն, նպատակասլաց: Մենք տեսնում ենք, որ այս օրենքը վերաբերում է ոչ միայն ԶԼՄ-ներին, այլեւ ներքաղաքական դաշտում, պետական մակարդակներում տիրող մշակույթին»: Ըստ տիկին Ալավերդյանի, բոլոր այն գնահատականները, ըստ որոնց՝ այս փոփոխությունները գնահատվում են որպես մի նոր մահակ ԶԼՄ-ների գլխին, պատճառ են դատաիրավական պրակտիկայի այսօրվա վիճակի: Առաջարկեց, որ իշխանությունը սկսի ինքն իրենից:
«Ժառանգություն» խմբակցության անդամ Արմեն Մարտիրոսյանը, վերհիշելով երկու տարի առաջ կատարված հետընտրական դեպքերը, ասաց. «Ես չեմ ասում, որ մեր թերթերը հոյակապ թերթեր են, քավ լիցի: Այս դեպքում ես իմ անձնական օրինակով ասեմ: Լրագրող, որը այն ժամանակ իմ մեջքի հետեւում է կանգնած եղել, որպեսզի իր նկատմամբ ուժ չկիրառվի, ընդամենը մի երկու ամիս հետո իր հոդվածում հասցրեց ինձ եւ վիրավորել, եւ զրպարտել: Եվ այդ լրագրողը համարվում է ընդդիմադիր թերթի լրագրող: Բարոյական ինչպիսի առաջընթաց, բայց նույնիսկ այս պարագայում ես դեմ եմ»: Օրինագծին դեմ է նաեւ Վիկտոր Դալլաքյանը. «Սա կարող է դառնալ իշխանությունների համար մահակ՝ իրենց համար ոչ ցանկալի ԶԼՄ-ները փակելու: Նման վտանգ տեսնում եմ եւ դրա համար դեմ եմ քվեարկելու այս նախաձեռնությանը»։
Օրինագծի համահեղինակ, ԲՀԿ խմբակցության անդամ Ռուբեն Գեւորգյանը նկատեց. «Կան լրագրողներ, ովքեր փորձի բացակայության պատճառով իրենց համար իմիջ են ստեղծում անհատականություններին սեւացնելու, զրպարտելու, ցեխ շպրտելու միջոցով` շեշտելով, իբր, տեղեկությունը ստացել են հավաստի աղբյուրներից: Ծիծաղելի է, կամ պետք է մերժվի այդ «հավաստի աղբյուրի» ծածկատողը, ուր թաքնված է տվյալ տեղեկատվության մաղձն ու լեղին, կամ լիարժեք պետք է երեւա այդ «հավաստի աղբյուրի» ով լինելը։ Այլապես ինքը` լրագրողը, պետք է պատասխան տա տվյալ հոդվածի կամ տեղեկատվության համար»։
Երեւանի մամուլի ակումբի ղեկավար Բորիս Նավասարդյանը «Ա1+»-ի հետ զրույցում ասել է, որ օրինագծի գաղափարը՝ զրպարտության եւ վիրավորանքի համար նախատեսված պատիժները քրեականից քաղաքացիական դաշտ տեղափոխելը, ընդունելի է: Սակայն, ըստ նրա՝ օրենքի որակը եւ ոլորտում մեր օրենսդրական կարգավորումները չեն կարող ապահովել ճիշտ կիրառում: ԵՄԱ նախագահը գտնում է, որ պարզեցված չէ, թե ինչ է զրպարտությունը, ինչ է ինֆորմացիան. «Մինչեւ օրինագիծը առաջ քաշելը պետք էր ավելի լուրջ ուսումնասիրություններ եւ քննարկումներ կազմակերպել, որը չի արվել»:
ՀՅԴ խմբակցության անդամ Արծվիկ Մինասյանը նկատեց, որ խնդիրը ոչ այնքան ապաքրեականացման մեջ է, որքան՝ արդարադատության համակարգի. «Ի վերջո վիրավորանքը եւ զրպարտությունը սուբյեկտիվ ընկալման հարց է, եւ ամեն կոնկրետ դեպքում բազմակողմանի ուսումնասիրության կարիք կա, եւ միանգամից տեղափոխել քաղաքացիական դատավարության տիրույթ, կնշանակի կրկնակի վնասել անձի պատիվն ու արժանապատվությունը»:
«Օրենքը վերաբերում է բարեկրթությանը, եւ մարդիկ, որոնք մտածում են, թե օրենքի ընդունումով դատական հայցեր պիտի տեղի ունենան, պիտի աղավաղվի մեր իրականությունը, սխալվում են, որովհետեւ երբեք ու երբեք այդ մոտեցումները չկան ազգային բնավորության մեջ։ Երբեք դեպք չի եղել, որ օրենքը գործի։ Դա շատ լավ բան է, դա մեր ազգային մենթալիտետն է, որեւէ մեկը հենց այնպես որեւէ մեկի նկատմամբ դատական հայցեր չի ներկայացնում: Բայց եկեք-տեսեք հետեւյալը՝ ամենամեծ ուժը խոսքն է, խոսքից ավելի մեծ ուժ դեռեւս մարդկությունը չի ստեղծել: Ի՞նչ տարբերություն՝ հրազենո՞վ ես մարդուն սպանում, թե՞ պրովոկացիաներով, զրպարտություններով ես մարդուն սպանում: Այս օրենքն ընդամենը զսպող խնդիր ունի եւ ոչ պատիժ է, ոչ էլ պատասխանատվություն, այլ փոխհատուցում է»,- օրենքի քննարկումների ժամանակ հայտարարեց ՀՀԿ խմբակցության ղեկավար Գալուստ Սահակյանը:

Համաձայն «Հեղինակային իրավունքի եւ հարակից իրավունքների մասին» օրենքի՝ լրատվական նյութերից քաղվածքների վերարտադրումը չպետք է բացահայտի լրատվական նյութի էական մասը: Կայքում լրատվական նյութերից քաղվածքներ վերարտադրելիս քաղվածքի վերնագրում լրատվական միջոցի անվանման նշումը պարտադիր է, նաեւ պարտադիր է կայքի ակտիվ հղումի տեղադրումը:

Մեկնաբանություններ (0)

Պատասխանել