Հայաստանյան գովազդի վերաբերյալ մասնագետի կարծիքը
Այսօր Հայաստանում ով չի ալարում՝ գովազդ է պատրաստում, ինչն էլ հանգեցնում է նրան, որ շատ հաճախ պատվիրատուները ծուղակն են ընկնում: Այսինքն՝ ակնկալում են մի բան, ստանում՝ մեկ այլ բան: Բացի այդ, ոլորտի մասնագետներն էլ կարծում են, որ դաշտում գործող գրեթե բոլոր ընկերությունները խախտում են օրենքները: Իսկ սրա պատճառը վերահսկող մարմնի բացակայությունն է:
«Առավոտի» զրուցակից, «Հայկական գովազդային խորհրդի» նախագահ Արմեն Մարտիրոսյանի ներկայացմամբ՝ այսօր հեռուստաընկերությունները պատրաստում են գովազդային հոլովակներ, որոնք հիմնված չեն շուկայագիտական լուրջ հետազոտության վրա, եւ, ի վերջո, գովազդատուին գցում են ծուղակը. «Գովազդատուն պատվիրում է տեսահոլովակ, տպագիր կամ արտաքին գովազդ՝ սպասելով, որ կաշխատի գովազդը եւ իր ապրանքն ավելի լավ կվաճառվի, բայց որոշ ժամանակ անց հասկանում է, որ գովազդն իր նպատակին չի ծառայել»: Մասնագետը կարծում է, որ որոշակի ապրանքների գովազդները հատուկ լսարանի համար են եւ պետք է հատուկ ժամերի ցուցադրել: Այնինչ, մեր հեռուստաեթերում կարելի է հանդիպել, ասենք, կանանց ներդիրների գովազդային հոլովակի, որը հեռարձակվում է ֆուտբոլի կամ մուլտֆիլմերի ընթացքում: Կամ, ասենք, սերիալների ընթացքում թանկարժեք մեքենաների ու կազինոների գովազդներ են լինում: Ա. Մարտիրոսյանի խոսքերով՝ «Նախ՝ գովազդ պատրաստելու եւ ցուցադրելու համար թիրախ պետք է ընտրել: Այս ոլորտում շատ նրբություններ կան, որոնք մեզ մոտ հաշվի չեն առնվում: Գովազդում նկարահանվողի նույնիսկ մազերի գույնն է շատ կարեւոր: Օրինակ, Ռուսաստանում, եթե գովազդը մատուցի, այսպես ասած, ժանգոտ մազերով մեկը, ապա դա հակառակ ազդեցություն կունենա, քանի որ ենթագիտակցական պահ կա. русские рыжим не доверяютԱրաբական երկրներում դեղի եռափեղկ ցուցադրվող գովազդ կար, որը հակառակ ազդեցությունը թողեց: Առաջինում գլխացավով կին էր, երկրորդում՝ դեղը խմելու պրոցեսը, իսկ 3-րդում ցավն արդեն թողել էր: Եվ քանի որ արաբները աջից ձախ են կարդում, նրանք այդ գովազդը ընկալել էին այսպես՝ առողջ մարդը դեղը խմում է ու վատ է զգում իրեն: Գովազդը դյուրին բան չէ, եւ դրանով պետք է զբաղվի մասնագետը»:
Ինչ վերաբերում է ոլորտի վերահսկողությանը, ապա մասնագետը կարծում է՝ այն լրիվ բարձիթողի ու խառնաշփոթ վիճակում է եւ ոլորտի ամենացավոտ կողմերից է: Այս ոլորտում խախտումները բազմաթիվ են, քանի որ չկա մեկ մարմին, որն այդ ոլորտում ընդհանուր վերահսկողություն կատարի. «Օրենքում կան հստակ սահմանումներ. այսինչ խախտման դեպքում պետք է այս կերպ պատժվեն, բայց ոչ գնահատող կա, ոչ վերահսկող»: Որպես ասածի ապացույց, պարոն Մարտիրոսյանը մի դեպք հիշեց. մոտ 1 տարի առաջ հեռուստաընկերություններում ցուցադրվող գարեջրի գովազդում լուրջ խախտումներ կային: Գովազդում տվյալ գարեջուրը ներկայացվում էր որպես լիդեր եւ առաջինը գարեջրերի մեջ, սակայն իրականում մեր երկրում այդ ոլորտում վաճառքի առումով լիդերը մեկ այլ գարեջուր էր: Այս խախտումի համար հայկական գովազդային խորհուրդը դիմել էր տնտեսական մրցակցության պաշտպանության պետական հանձնաժողով, որտեղից նրանց խորհուրդ էին տվել դիմել դատարան, քանի որ այդ երեւույթը իրենց ոլորտը չէ: Հանձնաժողովից հ/կ-ին վստահեցրել են, որ դա հեռուստատեսային գովազդ է, ուստի ՀՌԱՀ-ը պետք է զբաղվի, վերջինս էլ ասել էր՝ քանի որ դա հակամենաշնորհային գործառույթ է, ապա հանձնաժողովը պետք է զբաղվի: Այսպես իրար վրա գցելով՝ գործը գլուխ չեկավ, ու մինչ օրս բազմաթիվ գովազդներ են ցուցադրվում, որոնք օրենքի խախտումներով են: Օրինակ՝ «Սենատոր» կազինոյի ռադիոգովազդում մանկական ձայնով ռուսերեն ասվում է՝ փպՑօՐպ սՌՎՏվՈ: Իսկ Tissot ժամացույցի հեռուստատեսային գովազդում կրկին մանկական ձայն է հնչում: Երկու դեպքում էլ օրենքի կոպիտ խախտում կա, քանի որ օրենքն արգելում է անչափահասներին չվերաբերող ապրանքները գովազդել երեխաների միջոցով: Եթե առաջինի դեպքում գոնե զգուշացնող ոչ մի քայլ դեռեւս չի արվել, ապա երկրորդի դեպքում գովազդային խորհուրդը դիմել է տվյալ հեռուստաընկերություն: Սակայն հեռուստաընկերության տնօրինությունն անհեթեթ պատասխան է տվել՝ «Այդ ժամացույցը կարող է կրել նաեւ 16 տարեկանը, իսկ 16 տարեկանը անչափահաս է, ուրեմն գովազդում կարող է նաեւ անչափահասի ձայն լինել»: Այդ գովազդում լսվող ձայնն ակնհայտ 3-4 տարեկանի ձայն է, իսկ 3-4 տարեկանները, նույնիսկ եթե օլիգարխի երեխա լինեն, «Tissot» ժամացույց չեն կարող կրել, որովհետեւ այդ ընկերությունը միայն մեծահասակների համար է արտադրում՝ մեծ չափսերի:
Ա. Մարտիրոսյանի խոսքերով՝ «Որպեսզի նման բաներ չլինեն, մասնագետներ ու կիրթ մարդիկ են պետք, որ թացը չորից տարբերեն: Ասենք, արտաքին գովազդի համար պատասխանատու է քաղաքապետարանը, ինտերնետային ու տպագիրի համար՝ չգիտես թե՝ ով: Եթե մեկը նկատում է, որ գովազդում խախտում կա, նա պիտի մեկ քաղաքապետարան դիմի, մեկ հեռուստաընկերություններ ու այլ մարմիններ: Խախտում նկատողը հավես չի ունենա փնտրելու, թե ում դիմի: Իսկ եթե կոնկրետ մի մարմին լինի, որ ցանկացած գովազդում խախտում նկատելու դեպքում դիմեն նրան, ապա ամեն ինչ իր տեղը կընկնի: Գովազդը դիտարկել որպես հեռուստատեսային կամ տպագիր՝ սխալ է, քանի որ գովազդը լինում է որպես կամպանիա ու տարբեր միջոցներով է տարվում: Պետք է մեկ ընդհանուրի մեջ դիտարկել, այլ ոչ թե ընկնել սար ու ձոր: Շատ պետություններում այդ գործառույթը կատարում է հակամենաշնորհային գործառույթ վարող հիմնարկը»:
