ԲԱՑԱԿԱ ՎՐՁԻՆԸ

Գիշերը տարօրինակ երազ տեսա, եւ երազիս մեջ իբրեւ թե ես նկարիչ եմ եւ իմ կտավները տարել ու ցույց եմ տալիս Լեոնարդոյին: Ու նա ուշադիր հերթականությամբ նայելով իմ կտավները՝ խորհուրդ է տալիս, նայում ու ասում է ինձ.

– Լույսը երբեք չի վերջանում այնտեղ, երբ սկսվում է մութը կամ խավարը: Սեւն ու սպիտակը միշտ իրար հետ են, եւ չկա ոչ մի սահման, որ նրանց բաժանի իրարից, ինչպես որ բաժանման սահման չկա Աստծո եւ սատանայի միջեւ,- նա խոսում էր՝ գրեթե ուշադրություն չդարձնելով ինձ, բայց շարունակ նայելով իմ նկարներին եւ ձեռքով մորուքը շոյելով ասում էր.

– Քո սխալն այն է, որ մտածում ես, թե կտավը հարթ է, այնինչ դա բոլորովին էլ այդպես չէ, եւ դրա համար էլ քո նկարած դեմքերը ծեփված են մակերեսին եւ ինձ հետ չեն խոսում: Որովհետեւ եթե նկարիչը ներկայացնում է մեկին՝ կտավը ընդամենը ֆոն է, միջոց, իսկ այդ մեկը՝ ում նկարել ես, պիտի կենդանի դուրս գա կտավից, եւ քո նկարը նայողը կտավը չպիտի տեսնի, պիտի տեսնի նրան, ում դու նկարել ես,- հետո նա վերցրեց վրձինը եւ ինչ-որ բան ուղղեց իմ նկարած կանացի դեմքին, այնուհետեւ հեռացավ՝ հեռվից նայեց, մոտեցավ. դարձյալ երկար նայեց եւ վրձինը դիրիժորի փայտիկի նման ճոճելով՝ շարունակեց,- այ, հիմա դու այս կնոջը այլեւս երբեք չես մոռանա, քանի որ դու այսու շարունակ անհանգիստ կլինես նրա բախտի եւ ոչ թե քո կտավի ճակատագրի համար… Հիշիր, որ կտավն ընդամենը միջոց է, որը քեզ հնարավորություն տվեց ճանաչելու այդ կնոջը… Ես լուռ լսում էի Վարպետին եւ երազիս մեջ ինձ բախտավոր էի համարում, որ հանդիպել եմ Նրան:

– Ձեր բախտը չբերեց, որ ապրում եք Ձկան եւ Ջրհոսի համաստեղության արանքում, թեեւ նրանք ընդամենը իրար շարունակող են,- առաջին անգամ նայելով ինձ՝ ասաց Վարպետը, եւ ես տեսա, որ նրա աչքերը կանաչ են,- դուք ամեն օր տագնապով սպասում եք փոփոխությունների եւ մոռանում եք այն, ինչը հաստատուն է…

Հեռախոսի ձայնից արթնացա: Եվ երբ տաք երազի ծվենները իմ մեջ՝ սուրճը ձեքիս, մոտեցա պատշգամբին՝ զարմանքով տեսա, որ գիշերով, մարդու աչքից թաքուն, դիմացի մայթեզրի ծիրանի ծառը ծաղկել էր…