ԱՄՆ գործադիր իշխանությունն արդեն իսկ թելադրել է օրենսդիր իշխանությանը ձեռնպահ մնալ հետագա գործողություններից՝ Ցեղասպանությունը ճանաչող բանաձեւի առնչությամբ:
![\"\"](\"https://www.aravot.am/2010/aravot_arm/March/10/p3.jpg\")
ԱՄՆ պետքարտուղար Հիլարի Քլինթոնի օգնական Ֆիլիպ Քրոուլիի մարտի 5-ի 30 րոպեանոց ճեպազրույցի շուրջ կեսը նվիրված է եղել հայ-թուրքական հարաբերություններին: Նա մասնավորապես պատասխանել է նախօրեին ԱՄՆ Կոնգրեսի ներկայացուցիչների պալատի արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովի կողմից 252 բանաձեւի ընդունման վերաբերյալ 3-4 լրագրողների տված հարցերին: Ներկայացնում ենք հատվածներ առավել հետաքրքրական հարցուպատասխաններից՝ ըստ https:// www.state.gov/r/ pa/prs/dpb/2010/03/137870. htm կայքի:
– Հետաքրքիր կլինի, եթե Ձեր տեսակետն ասեք Հայոց Ցեղասպանության վերաբերյալ բանաձեւի քվեարկության մասին, որն ընդունվեց երեկ: Արդյոք այն օգտակա՞ր եք համարում: Եվ արդյոք պատրաստվո՞ւմ եք ինչ-որ բան անել՝ ապահովելու համար, որ չկայանա ամբողջական քվեարկությունը:
– Դե, ինչպես Պետքարտուղարը հստակեցրեց՝ Կոնգրեսի հետագա որեւէ քայլ կխոչընդոտի Հայաստանի եւ Թուրքիայի միջեւ հարաբերությունների կարգավորման գործընթացը: Մենք շարունակում ենք հավատալ, որ Հայաստանի եւ Թուրքիայի համար լավագույն ուղին իրենց անցյալի խնդիրները հարթելն է՝ հետեւողական ջանքեր գործադրելով հարաբերությունները կարգավորելու համար: Մենք շփումներ ենք ունեցել Թուրքիայի եւ Հայաստանի պաշտոնյաների հետ՝ ամենաբարձր մակարդակով, որպեսզի կոչ անենք ժամանակին վավերացնել արձանագրությունները: Եվ մենք հուսով ենք, որ նրանց հետ երկխոսությունը կշարունակվի:
– Կարծես թե շատ եք հիասթափեցրել թուրքերին: Նրանք հետ են կանչել իրենց դեսպանին՝ խորհրդակցությունների համար: Եվ արդյոք շփումներ ունե՞ք խոսնակ Փելոսիի գրասենյակի հետ՝ փորձելու հավաստիանալ, որ տեղի չի ունենա ամբողջական քվեարկություն:
– Պետքարտուղարը խոսել է Կոնգրեսի պաշտոնյաների հետ: Այլ պաշտոնյաներ՝ նույնպես:
Կարծում եմ, նրանք հասկանում են մեր դիրքորոշումը, եւ մենք չենք կարծում, թե կոնգրեսական այլ գործողությունները տեղին կլինեն:
– Պետքարտուղարը խոսել է միայն Բերմանի՞ հետ, թե՞ եղել են ավելի լայն շփումներ:
– Պետքարտուղարը խոսել է հանձնաժողովի նախագահ Բերմանի հետ: Բայց կարծում եմ, մենք մի շարք զրույցներ ենք ունեցել մի քանի շաբաթվա ընթացքում այս հարցի վերաբերյալ:
Մենք չենք թաքցրել մեր տեսակետը, որ այս խնդրի լուծման լավագույն ուղին այն կարգավորման գործընթացն է, որին մենք աջակցում ենք անցյալ տարվանից: Ակնհայտ է, որ Կոնգրեսն ունի դերակատարություն: Նրանք քվեարկեցին, եւ դուք կարող եք մեկնաբանել այդ քվեարկությունն այնպես, ինչպես ցանկանում եք: Բայց մենք նրանց հստակեցրել ենք դրա վտանգը: Դատելով այն հայտարարություններից, որ տարբեր անդամներ արեցին մինչեւ քվեարկությունը՝ կարծում եմ, թե նրանք ամբողջապես հասկացել էին այս քվեարկության ռիսկը եւ դրա հետեւանքները, որ կունենան հատկապես երկու երկրների քաղաքական ու հասարակական շրջանակներում: Կարծում եմ, մենք շարունակելու ենք հստակեցնել, որ կարծում ենք, թե որեւէ հետագա գործողություն այս հարցի առնչությամբ կխոչընդոտի կարգավորման գործընթացին:
Եվ մենք պիտի պարզապես տեսնենք, թե ինչ է որոշել անել Կոնգրեսը՝ այն բանից հետո, ինչ տեսան այսօր:
– Արդյոք իրոք պատրաստվում եք ուղղակի սպասել ու տեսնե՞լ, թե՞ աշխատելու եք՝ ապահովելու, որ Կոնգրեսում չլինի քվեարկություն:
– Կարծում եմ, մենք փոխըմբռնում ունենք կոնգրեսական առաջնորդների հետ այս հարցի վերաբերյալ, բայց ակնհայտ է՝ Կոնգրեսն իրավունք ունի ձեռնարկել այնպիսի գործողություններ, որոնք տեղին է համարում:
Բայց եւս մեկ անգամ հստակեցնում ենք՝ մենք դեմ ենք հանդես գալիս այս խնդրի վերաբերյալ Կոնգրեսի ցանկացած հետագա գործողության դեմ:
– Երբ ասում եք, թե փոխըմբռնում ունեք Կոնգրեսի ղեկավարության հետ՝ նկատի ունեք, թե նրանք հասկանո՞ւմ են այս հարցի վերաբերյալ ձեր տեսակետը, թե՞ պայմանավորվածություն ունեք Կոնգրեսի հետ, որ այս հարցը չի դրվի քվեարկության:
– Դե, ի վերջո, ես խորհրդարանական ընթացակարգի փորձագետ չեմ, բայց կարծում եմ, որ Կոնգրեսի ղեկավարությունը հասկանում է մեր դիրքորոշումը, եւ նրանք հաշվի կառնեն այն՝ հետագա գործողություններ ձեռնարկելիս, եթե որեւէ գործողություն ձեռնարկվի:
– Այսինքն՝ կարո՞ղ եք ասել, որ Կոնգրեսում փոխըմբռնում կա, որ այս հարցը կմնա այն վիճակում, ինչ որ այժմ է:
– Մենք հուսով ենք, որ Կոնգրեսն այս քվեարկությունից հետո չի ձեռնարկի որեւէ այլ քայլ:
Ի հավելումն
Որոշ մեջբերումներ ընթերցելով այս ճեպազրույցից՝ երեկ «Դե ֆակտո» ակումբում հյուրընկալված «Ժառանգություն» խմբակցության քարտուղար Լարիսա Ալավերդյանից հետաքրքրվեցինք, թե արդյոք այս ամենից հետո արժե՞ հուսալ, թե Հիլարի Քլինթոնի հորդորները կանտեսվեն՝ ինչպես եղավ մինչեւ հանձնաժողովի քվեարկությունը, թե՞ ԱՄՆ Կոնգրեսն իրոք այսքանով կավարտի այս գործընթացը: «Եթե դատենք անցյալով, ապա պիտի ասենք, որ բանաձեւը չեն ընդունի: Սակայն եթե հաշվի առնենք այն, որ Կոնգրեսի Ներկայացուցիչների պալատի խոսնակ Նենսի Փելոսին ժամանակին կարծես ավելի հստակ է արձագանքել այս հարցերին, ապա մնում է մտածել, որ այսօր հնարավորությունը 50/50-ի է,- պատասխանեց Լարիսա Ալավերդյանը:- Ինչքան էլ զարմանալի թվա՝ շատ անգամ այստեղ որոշիչ կարող է լինել հոգեբանական գործոնը: Ես նկատի ունեմ շատ անգամ վիրավորական այն արձագանքները, որոնք հնչել են Թուրքիայի կողմից՝ առ Կոնգրեսի որոշ ներկայացուցիչներ: Արդյոք այդպիսի վիրավորանքները կմարսվե՞ն կոնգրեսմենների կողմից եւ ոչ թե առանձին կոնգրեսմենների կողմից, այլ Կոնգրեսի՝ որպես կոլեգիալ մարմին: Ես ասում եմ հոգեբանականի մասին, որովհետեւ ինչպես ցույց է տվել միջազգային հարաբերությունների պատմությունը՝ շատ անգամ մեկ-երկու անձի հոգեբանական վիճակը կամ կարգավիճակը որոշիչ է եղել այդպիսի հարցերում: Մնացածը կարծես թե էլի չի փոխվել՝ նախկինի համեմատ»:
Հ. Գ. ՀՅԴ Ամերիկայի Հայ Դատի հանձնախմբի ատենապետ Քեն Խաչիկյանը նամակ է հղել ԱՄՆ նախագահ Բարաք Օբամային. «Մեր խորին հիասթափությունն ենք հայտնում Ձեր վերջին արշավի կապակցությամբ, որը միտված էր արգելակելու հանձնաժողովի կողմից Ցեղասպանության փաստի ճանաչումը: Ձեր վարչակազմի քայքայիչ գործունեությունը հստակ վկայությունն է այն բանի, որ Դուք չեք կատարում նախընտրական քարոզարշավի ժամանակ ստանձնած պարտավորությունները: Լինելով սենատոր՝ Դուք քննադատել եք Սպիտակ տան նախկին ղեկավար Ջորջ Բուշի՝ Ցեղասպանության հարցում լռություն պահպանելու քաղաքականությունը՝ այն աններելի որակելով: Պարո՛ն նախագահ, այդ պահվածքով Դուք դառնում եք Թուրքիայի հանցավոր քաղաքականության մեղսակիցը: Ես Ձեզ կոչ եմ անում՝ կատարել Ձեր խոստումը»:
