ԱԺ պետաիրավական հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ, ԵԽԽՎ-ում ՀՀ պատվիրակության ղեկավար Դավիթ Հարությունյանը վստահ է, որ Թուրքիան մոտ ժամանակներս մտադիր չէ վավերացնել արձանագրությունները:
– Որոշ ժամանակ առաջ մի քանի ՀՀԿ-ականներ խոսեցին հայ-թուրքական արձանագրությունները Թուրքիայից առաջ վավերացնելու մասին, հետո ՀՀԿ մամուլի խոսնակը հայտարարեց, թե նման մտադրություն չկա: Հնարավո՞ր է՝ իրավիճակի որոշ փոփոխություն:
– Վստահաբար կարող եմ ասել՝ իրավիճակի որեւէ փոփոխություն չի եղել: Երկու պատգամավոր արտահայտել են իրենց կարծիքը: Սա ընդամենը խոսում է ՀՀԿ-ում առկա պլյուրալիզմի մասին, սակայն բացի այդ երկու պատգամավորից, ես չեմ տեսել որեւէ այլ պատգամավորի, որն արտահայտի նման կարծիք:
– Կարծիք կա, որ հայ-թուրքական գործընթացներում մենք արդեն մեկ քայլ առաջ ենք, եւ կարիք չկա, որ շտապենք վավերացնել արձանագրությունները: Կա՞ խնդիր՝ առաջ ընկնել Թուրքիայից նաեւ վավերացման հարցում:
– Չկա նման խնդիր: Մենք ընդամենն ի սկզբանե արտահայտել ենք մեր քաղաքական կամքը: Երեք կոալիցիոն կուսակցություններն արտահայտել են իրենց դիրքորոշումը եւ պատրաստակամությունը՝ շարժվելու առաջ, իսկ դա նշանակում է քաղաքական դիրքորոշման շատ հստակ արտահայտում՝ ի տարբերություն Թուրքիայի, որտեղ երբեւէ նման հստակություն չի եղել։ Եվ բնական է, որ մենք վերջին քայլը՝ բուն վավերացումը, չպետք է իրականացնենք Թուրքիայից առաջ: Հարց է առաջանում, թե ինչքանո՞վ էր լուրջ Թուրքիան, երբ ստորագրում էր այս արձանագրությունները:
– Կա տեսակետ, ըստ որի՝ քանի որ ղարաբաղյան խնդրի կարգավորումը շտապողականությամբ եւ գերտերությունների միջնորդությամբ առաջ է գնում, մեր իշխանություններն ունեն մտավախություն՝ հանկարծ չստացվի, որ ԼՂ հարցի լուծումից հետո միայն բացվեն սահմանները, քանի որ դա կնշանակի, որ իսկապես կար նախապայման: Որքանո՞վ է այս տեսակետը հիմնավոր:
– Նման մտավախություն, անհանգստություն չկա, բացարձակ անհիմն տեսակետ է: Մենք ունենք շատ հստակ դիրքորոշում ԼՂ հարցում եւ չենք պատրաստվում լինել նախաձեռնող, երբ հակառակ կողմից չենք տեսնում համապատասխան արձագանք:
– ԱԺ արտաքին հարցերի մշտական հանձնաժողովը, որտեղ այժմ գտնվում են Արձանագրությունները, որոշեց դիմել ԱԺ նախագահին եւ խնդրել հարցը չքննարկել, քանի դեռ չեն ներկայացրել համապատասխան եզրակացություն:
– Կարծում եմ՝ հանձնաժողովի հարցադրումը շատ ճիշտ է, սակայն անկախ նրանից՝ նրանք կքննարկեն հարցը, թե ոչ, այդ հարցն անխուսափելիորեն, օրենքի ուժով հայտնվում է օրակարգում, ինչը չի նշանակում, որ այդ հարցը կքննարկվի ավելի վաղ, քան Թուրքիայի խորհրդարանը հարցը կդնի վավերացման: Հարցն օրակարգում ունենալը դեռեւս ոչինչ չի նշանակում:
– Կառավարությունն առաջարկել է փոփոխություններ իրականացնել միջազգային պայմանագրերի մասին օրենքում: Նշանակո՞ւմ է սա, որ Թուրքիան խաղի կանոնները փոխել է, եւ մենք պատրաստվում ենք նոր կանոններին:
– Այն, որ Թուրքիան իր գործողություններով ցույց չի տալիս, որ մտադիր է մոտ ժամանակներում վավերացնել արձանագրությունները՝ ակնհայտ է: Բայց ինչ վերաբերում է այդ փոփոխություններին, ապա դրանք չեն վերաբերվում արձանագրություններին: Տարբեր երկրներ տարբեր ժամանակներում ետ են կանչել իրենց ստորագրությունները տարբեր միջազգային պայմանագրերից: Սակայն դա նրանց մոտ եղել է քաղաքական կամքի արտահայտություն: Կարծում եմ՝ մենք ավելի ճիշտ ենք վարվում: Որպեսզի հարց չծագի՝ արդյոք կասեցնելով կամ ետ կանչելով ստորագրությունները չե՞նք խախտում Սահմանադրությունը, կառավարությունն ընտրել է շատ ճիշտ ճանապարհ՝ առաջարկելով փոփոխություններ օրենքում:
– Մինչեւ մարտի 17-ին կայանալիք ԵԽԽՎ մոնիտորինգի հանձնաժողովի հաջորդ նիստը քիչ ժամանակ է մնացել, ձեր գլխավորած հանձնաժողովի առաջ բավականին լուրջ խնդիրներ են դրված, տեղավորվելո՞ւ եք ժամկետների մեջ:
– Այսօր մենք կառավարությունից կստանանք մարտի 1-ի ժամանակավոր հանձնաժողովի առաջարկությունների կատարման մասին մեր հարցումների պատասխանը: Վստահ եմ, որ մարտի 17-ին մենք ներկայացնելու բան կունենանք: Առաջնահերթ եմ համարում ոստիկանության համակարգի ռեֆորմը: Դա չի նշանակում, որ մարտի 17-ին կունենանք բարեփոխված ոստիկանություն, բայց կունենանք ծրագիր, թե ինչ քայլեր պետք է կատարենք, ինչ ժամկետում, ինչպիսի ֆինանսական աղբյուրներ ենք տեսնում եւ այլն: Նման հարց պետք է լուծենք նաեւ ընտրական օրենսդրության հետ կապված: Կարծում եմ՝ ԸՕ-ն պետք է փոխենք ընտրություններից առնվազն մեկ տարի առաջ: