Ու զարմանալի կլինի, եթե Թուրքիան վավերացնի արձանագրությունները
Երեկ «Դե ֆակտո» ակումբում լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ ՀՀ նախկին արտգործնախարար, Հայ ազգային կոնգրեսի ներկայացուցիչ Ալեքսանդր Արզումանյանն անդրադարձավ այսօր Հայաստանում ամենաքննարկվող երեք թեմաների: Նախ՝ Փաշինյանին 7 տարվա ազատազրկման դատապարտելու առնչությամբ նա չհամաձայնեց այն դիտարկման հետ, թե Նիկոլի դատավճիռն իր խստությամբ աննախադեպ էր: Նրա ասելով, 2008թ. նախագահական ընտրություններից հետո ծայր առած բոլոր գործընթացներն են աննախադեպ եղել, այդ թվում՝ «վհուկների որսը, բեսպրեդելը, քաղաքական հետապնդումները, որոնք սկսվել են անկախ «Մարտի 1»-ի իրադարձություններից, փետրվարի 19-ի ընտրություններից անմիջապես հետո՝ դեռ փետրվարի 24-ին ԱԱԾ-ում Մարուքյանի ստորագրությամբ ՔՕ 300 եւ 225 հոդվածների հատկանիշներով հարուցված քրգործը»: Արձագանքելով այն հարցին, թե ինչո՞վ պետք է բացատրել, որ թիվ 10 ընտրատարածքում կեղծված ընտրություններից հետո հասարակական բողոքի ալիք չբարձրացավ, բանախոսն ասաց. «Ի՞նչ ասել է՝ չարձագանքեց: Հայաստանի կենտրոնում բնակվող 5200 քաղաքացի իր ձայնն է տվել Փաշինյանին: Սա շատ լավ ցուցանիշ է, շատ նորմալ մասնակցություն է այս իրավիճակում՝ տոներից անմիջապես հետո, այս եղանակներին, ընտրարշավի սահմանափակ լինելու, թերթերի բացակայության պարագայում: Այլ հարց է, որ, ինչպես միշտ, իշխանությունը կեղծել է ընտրությունը, եւ Նիկոլի հավաքած ձայներից 2000-ից ավելին դրվել է մեկ ուրիշ թեկնածուի օգտին»: Իսկ հասարակական բուռն արձագանք լոկալ՝ մեկ ընտրատարածքի ընտրություններից հետո, նրա ասելով, անհնարին էր, որովհետեւ «հասարակությունը մոբիլիզացվում, բողոքի ալիք է բարձրացնում միայն համապետական ընտրությունից հետո, եւ բացի այդ էլ, Կոնգրեսն իր առջեւ նման խնդիր չէր դրել»:
Խոսելով հայ-թուրքական հարաբերությունների մասին՝ ԱԳ նախկին նախարարը էլի մի անգամ պնդեց, որ այդ հարաբերությունների բարելավումը սերտորեն պայմանավորված է ԼՂ խաղաղ կարգավորման զարգացումներով, ինչի մասին մեկ անգամ չէ, որ թուրք պաշտոնյաները հայտարարել են: Իսկ հակառակ պնդումները, որոնք ժամանակ առ ժամանակ անում են, օրինակ՝ Պուտինը, Լավրովը, համանախագահները եւ այլք, նրա գնահատմամբ, «ընդամենը հասարակության կողմից քննադատվող ՀՀ իշխանություններին աջակցելու ձեւ են»: Ալ. Արզումանյանը նաեւ նկատեց, թե հայ-թուրքական հարաբերություններն ամբողջովին պետք է դիտարկել ռուս-թուրքական հարաբերությունների բարելավման եւ խորացման շրջանակներում՝ հիշեցնելով, որ «ֆուտբոլային դիվանագիտությունը» եւս սկսվել է Մոսկվայից: Նրա ասելով, Թուրքիայի խորհրդարանն արձանագրությունները կվավերացնի միայն այն դեպքում, երբ ԼՂ խաղաղ կարգավորման հարցում կարձանագրվի, իր տեսակետից՝ «նշանակալի առաջընթաց»: Այս իմաստով նա զարմանալի չհամարեց, որ Թուրքիան ամեն կերպ փորձում է արձանագրությունների վավերացումը ձգձգել՝ չնայած իր վրա առկա ճնշումներին: «Հիմա նա հրաշալի նվեր ստացավ եւ նոր պատրվակ ունի՝ օգտագործել ՍԴ-ի այդ անհեթեթ, դեկլարատիվ հայտարարությունը՝ հարցը ձգձգելու համար: Այո, Թուրքիան վավերացնելու պատրաստ չէ եւ չի էլ վավերացնելու: Զարմանալի կլիներ, եթե վավերացներ: Ուղղակի այդ հռետորաբանության մեջ հիմա նոր բաղադրիչ ի հայտ եկավ»,- նկատեց նախկին նախարարը՝ միաժամանակ «շատ անտրամաբանական եւ հիմար հայտարարություն» որակելով Թուրքիայի արձագանքը ՍԴ որոշման առիթով:
Իսկ արդյոք հունվարի 25-ին Սոչիում կայանալիք եռակողմ հանդիպման ժամանակ ԼՂ հարցի կարգավորման վերաբերյալ որեւէ փաստաթուղթ կստորագրվի՞. «Այս իշխանությունը պատրաստ է ցանկացած բանի՝ իր իշխանությունը պահելու համար: Կմարսի, թե ոչ՝ դժվար է ասել: Այնուամենայնիվ, նա խուսանավելու հնարավորություններ ունի: ԼՂ հարցի լուծման բանալին Ռուսաստանի ձեռքում է, ոչ թե Հայաստանի կամ Ադրբեջանի: ՌԴ-ն է որոշողը՝ ԼՂ հարցում առաջընթաց կլինի՞, թե՞ ոչ: Ես հակված եմ ենթադրելու, որ որեւէ բան չի ստորագրվելու: Կարծում եմ՝ սա ավելի շատ հավաք է լինելու, որտեղ Մեդվեդեւը կողմերի հետ համաձայնեցնելու է, թե ինչ շրջանակներում են նրանք պատրաստ մանեւրել, եւ նախապատրաստական կլինի ապագայի համար: Գուցե եւ ոչինչ չասող, մայնդորֆյան դեկլարացիայի նման մի բանավոր բան լինի, այնուամենայնիվ»,- ասաց Արզումանյանը՝ կարծիք հայտնելով, թե՝ այս պահին գրեթե անհավանական է, որ լինի այնպիսի մի հայտարարություն, որը Թուրքիան բավարար կհամարի Ղարաբաղի հարցում առաջընթաց գրանցելու եւ հայ-թուրքական արձանագրությունները վավերացնելու համար: