«ԵՍ ԿՈՂՄ ԵՄ ՕՐԵՆՔԻ ԴԻԿՏԱՏՈՒՐԱՅԻՆ»

«Առավոտի» հետ զրույցում ասաց ՀՌԱՀ նորընտիր անդամ Արմեն Մկրտչյանը

– Դուք դարձել եք մի հանձնաժողովի անդամ, որը, մեղմ ասած, այնքան էլ անբասիր անուն չունի: Ինչպե՞ս եք պատկերացնում ձեր աշխատանքն այդ հանձնաժողովում:
– Խորհրդարանում ընտրության ժամանակ ես մի քանի խոստումներ տվեցի, առաջինն այն մասին էր, որ չափորոշիչներ սահմանելու ժամանակ հանձնաժողովը ինքնուրույն չի վերցնի այդ բանն իր վրա՝ առանց հասարակական կազմակերպությունների, մասնագետների՝ հոգեբանի, մանկավարժի լիարժեք մասնակցության: Արդեն իսկ այդ խոստումը կատարվում է, եւ շատ ուրախ եմ, որ բոլոր հանձնաժողովականները դա շատ լավ ընդունեցին եւ համակարծիք էին: Հաջորդ խոստումս վերաբերում էր լիցենզավորման կարգին: Պարզ ասեմ՝ կարծում եմ, պետք է հստակ չափորոշիչներ լինեն, որպեսզի հանձնաժողովի անդամների գնահատականների միջեւ տարբերությունը մեկ-երկու բալից ավելի չլինի: Իմ երրորդ հիմնական խոստումը, որը եւս կուզենայի իրագործել, դա եվրաինտեգրումն է: Սա շատ բարդ պրոցես է, եւ առավել մանրամասն այս մասին կխոսեմ մեկ այլ առիթով: Բայց ես տեսնում եմ, որ պետությունը իր ստանձնած պարտավորություններով դրան գնում է: Դանդաղ է գնում, թե արագ, բայց գնում է:
– ՀՌԱՀ-ը տարիներ շարունակ հայտնի է իր ոչ բարի անունով, այս հանձնաժողովի թեթեւ ձեռքով փակվեց «Ա1+»-ը, հետագա բոլոր մրցույթներին «Ա1+»-ի ներկայացրած մրցութային ծրագրերը այս հանձնաժողովը «թույլիկ» էր որակում: Իսկ դուք ձեր կենսագրությամբ հայտնի եք որպես ընդդիմադիր հայացքների գործիչ, դուք «Հանրապետություն» կուսակցության ստեղծման ակունքներում էիք, հետո Ալբերտ Բազեյանի կողքին էիք, երբ ստեղծվում էր «Ազգային վերածնունդը», հետո մեզ հետ միասին մասնակցում էիք ցույցերին՝ ընդդեմ «Ա1+»-ի փակման. ձեր այս անցյալով ինչպե՞ս եք աշխատելու:
– Միանգամից ասեմ, որ չէի ուզենա գնահատական տալ մի մարմնի, որտեղ ես աշխատում եմ: Դա իմ բնավորությունն է: Հարցին որպես իրավաբան եմ ուզում պատասխանել: Նախ, հանձնաժողովը չի փակել «Ա1+»-ը: Այն ժամանակ, երբ ես դրսում ձեզ հետ ցույց էի անում, հանձնաժողովը ոչ թե փակեց, այլ արտոնագիր չտրամադրեց «Ա1+»-ին:
– Դա նույն բանն է:
– Ոչ, փակել մենք հասկանում ենք այսպես՝ եթե հանձնաժողովը լիներ կենտկոմի պրոպագանդայի բաժնի պետ, հեռախոսը վերցներ եւ ասեր՝ փակեք: Իհարկե, ես այդ տերմինը իզուր չօգտագործեցի՝ «արտոնագիր չի տվել»։ Դրա պատասխանը մենք ստացանք նաեւ Եվրոդատարանում: Երեկ էլ ՍԴ-ում 10-րդ հոդվածի վերաբերյալ հարցն էր քննարկվում: Այստեղ մենք ունենք լուրջ օրենսդրական բացեր, այն ժամանակ էլ մենք դրա մասին շատ ասացինք, որ օրենքը հարցը վերջնական չի կարգավորի, ինչպես եղավ իմ դեպքում: Եթե հիշում եք, ես Եվրոդատարանում հաղթեցի: Եվրոդատարանի որոշման մեջ պահանջները պարզ ներկայացվեցին պետությանը, պետությունն էլ ասաց՝ ես արդեն կատարել եմ, նոր օրենք եմ մտցրել: «Ա1+»-ի մասով նույնպես փոփոխություն եղավ այսօր գործող օրենքի մեջ: Այդ պարտավորությունները հանձնաժողովի վրա արդեն դրված են, եւ ցանկացած մրցույթ, որը կանցկացվի, կանցկացվի օրենքով: Հանձնաժողովը կոլեկտիվ աշխատանք է: Անկեղծ ասած, մի քանի օրվա մեջ զգացի շատ լավ մթնոլորտ, տեսա, որ պատրաստակամություն կա շատ բաներ բարեփոխել՝ նոր թիմով, նոր աշխատաոճով: Կոնկրետ «Ա1+»-ի մասով, կարծում եմ, շատ է հարցը քաղաքականացվում: Մենք չգիտենք, հավանական մրցույթի դեպքում «Ա1+»-ի հետ մրցույթին ով կարող է մասնակցել, հնարավոր է մասնակցի եւս մի ընկերություն, ասենք՝ «Առավոտ-TV»-ն: Ես չգիտեմ, դուք նման մտադրություն ունեք, թե ոչ, բայց այդ դեպքում ինչպե՞ս է գնահատվելու՝ սա «Ա1+»-ն է, սա՝ «Առավոտ»-ը: Ես պնդում եմ, որ մենք պետք է ղեկավարվենք ոչ թե «Ա1+»-ով, «Առավոտ»-ով կամ «Շարմով», այլ՝ միմիայն օրենքով:
– Սակայն ժամանակին, երբ «Ա1+»-ը եթերազրկվեց, դա չարվեց օրենքով, առաջնորդվեցին՝ «Սա «Ա1+»-ն է» սկզբունքով: Որպես նոր հանձնաժողովական, մտադրություն չունե՞ք սխալների ուղղում կատարել:
– Սխալների ուղղում արդեն իսկ կատարվել եւ մինչեւ իմ գնալն է կատարվել, որովհետեւ օրենսդրական փոփոխություններ կատարելիս, կարծում եմ, հանձնաժողովի կարծիքն էլ են հարցրել: Այսուհետ կանենք այն, ինչ չեն հասցրել անել մինչ այս, այսինքն՝ ամեն ինչ պետք է անենք, որ մինչեւ մրցույթի անցկացումը ունենանք չափորոշիչներ, նկատի ունեմ մրցույթ անցկացնելու կարգ: Եվ որքան հստակ, հասկանալի եւ պարզ չափորոշիչներ ընդունենք, այդքան հեշտ մրցույթ կանցկացնենք: Իհարկե, բոլորին չի կարող հավասար դուր գալ միեւնույն բանը, բայց հաստատ մենք պաշտպանված կլինենք տարաբնույթ հարցերից՝ ինչու մեկին այսպես, մյուսին՝ այնպես, քանի որ ղեկավարվելու ենք այն ակտով, որը լինելու է բոլորի ձեռքին:
– Հանձնաժողովը, որը հայտնի է որպես «Ամալյանի հանձնաժողով», ամենեւին էլ անկախ չէ, ինչպիսին պետք է լիներ ըստ Սահմանադրության: Այս հանձնաժողովը միշտ էլ կատարել է իշխանության պատվերը, ուրեմն ի՞նչ երաշխիք, որ այն իր գործելաոճը չի շարունակելու նաեւ այսօր:
– Ես, անկեղծ ասած, դիկտատուրայի կողմնակից եմ, օրենքի դիկտատուրայի կողմնակից եմ: Մենք ղեկավարվելու ենք օրենքով: Ինչ վերաբերում է 2001 թվականին, բնական է, քաղաքական որոշում է եղել, բայց նույնիսկ ինձ կարող են մեղադրել, որ քաղաքական որոշում եմ իրականացրել: Որովհետեւ օրենքը ընդունում է քաղաքական մարմինը, եւ վաղը հնարավոր է՝ ինձ այնպիսի օրենք մատուցեն, որի այսինչ կետով հնարավոր կլինի արտոնագիր տալ «Ա1+»-ին: Կստացվի, որ ես նորից քաղաքական որոշում եմ կայացնում: Օրենքները ընդունում է ԱԺ-ն, որը քաղաքական մարմին է: Կարելի է ամեն ինչի վրա բիծ որոնել: Իմ ընտրվելն էլ էր քաղաքական որոշում, ես չգիտեմ՝ ինչի հետեւանք էր դա, բայց ես, իսկապես, քաղաքական որոշմամբ եմ եկել, որովհետեւ ինձ ընտրած խորհրդարանը քաղաքական մարմին է:
– Հասանք ձեր ընտրվելուն, դուք ամենաշատ կողմ ձայներն եք հավաքել՝ 91, ո՞ւմ «դաբրոյով»:
– Երկու հեղինակավոր հասարակական կազմակերպություն՝ «Ինֆորմացիայի ազատության կենտրոնը» եւ Գյումրիի «Ասպարեզ» ակումբը ինձ երաշխավորել են, որ ես մասնակցեմ մրցույթին: Արդեն այս կազմակերպությունների առաջ ունեմ պատասխանատվություն: Ստացել եմ 91 ձայն, «Ժառանգության» ներկայացուցիչներն անգամ կոչ արեցին պատգամավորներին ինձ ձայն տալ: 91 ձայնը նշանակում է, որ կոալիցիան եւս ինձ ձայն է տվել: Պատասխանատվության մեծ սպեկտոր՝ հասարակական կազմակերպություններ, կոալիցիա, ընդդիմության ներկայացուցիչներ: Ես շատ շնորհակալ եմ նրանցից, ինձ համար սա անակնկալ էր եւ շատ հաճելի:
– Ուզում եք պնդել, որ ձեր ընտրության հարցում չի՞ եղել «վերեւներից» միջամտություն:
– Մենք շատ փոքր երկրում ենք ապրում: Երբ մրցույթը հայտարարվեց, եւ պարզ դարձավ, որ 9 հոգի է առաջադրվել, ես շոկի մեջ էի. այդքան քիչ մասնակցություն չէի սպասում: Եվ դեռ առաջին փուլից հետո ինձ համար պարզ էր, որ անցնելը դժվար չի լինելու:
– Ոլորտի շատ մասնագետներ, մարդիկ, որոնք ամբողջ կյանքում զբաղվել են հեռուստատեսության եւ ռադիոյի խնդիրներով, ուղղակի չուզեցին մասնակցել մրցույթին, մտածելով, նախ, որ ընտրությունը կանխորոշված է, եւ հետո՝ թե մի ծաղկով գարուն չի գա:
– Ես ներողություն եմ խնդրում, եթե ինչ-որ մեկին դա վիրավորական թվա, բայց չեմ հասկանում, երբ մարդն իրեն բույսի տեղ է դնում: Շատ ցավալի է, երբ նման արտահայտություններ են անում: Այդ ոճը երբեք չեմ ընդունել: