«Հանրապետություն» կուսակցության քաղխորհրդի անդամ Սուրեն Սուրենյանցի դիտարկմամբ, քաղաքական գործընթացներից մեկուսանալը պայքարի ձեւ չէ:
– Կենտրոնի թիվ 10 ընտրատարածքում ԱԺ մեծամասնական ընտրություններին մասնակցելու ձեր հայտը Հայ ազգային կոնգրեսում, մեղմ ասած, ոգեւորություն չի առաջացրել: Այնտեղից արդեն հայտարարել են, թե դա Կոնգրեսի հետ համաձայնեցված որոշում չէ, եւ ՀԱԿ-ը մտադիր չէ այդ ընտրություններում ձեզ աջակցել: «Հանրապետություն» կուսակցությունն էլ առայժմ չի մեկնաբանում ձեր նախաձեռնությունը: Սա նկատի ունենալով՝ հնարավո՞ր է, որ դուք, այնուամենայնիվ, չառաջադրվեք:
– Ես ընտրել եմ ինքնաառաջադրման ձեւը, որը չի ենթադրում քաղաքական կամ կուսակցական մարմինների համաձայնություն, ուստի՝ այդ հարցում ես բավարարվել եմ իմ կուսակցական ընկերներին տեղյակ պահելով: Կոնգրեսի դիրքորոշումն իմ որոշման վրա չի կարող ազդել, որովհետեւ, ճիշտն ասած, մոտիվացված դիրքորոշման կամ առարկության չեմ հանդիպել: Բացի այդ, Կոնգրեսը տարողունակ մարմին է, եւ չեմ կարծում, որ Կոնգրեսի անունից հնչեցրած հայտարարությունը հենց Կոնգրեսի պաշտոնական դիրքորոշումն է: Կոնգրեսը 18 կուսակցություններն են, բազմաթիվ քաղաքացիներ են, խորհուրդն է, շտաբն է, ուստի՝ չեմ կարծում, թե տվյալ դեպքում տեղին եւ կոռեկտ է խոսել ընդհանրական դիրքորոշման մասին, երբ Կոնգրեսի կուսակցություններից գոնե մեկը իմ առաջադրման վերաբերյալ դեռ դիրքորոշում չի հայտնել: Ի վերջո, Կոնգրեսի անդամ է նաեւ «Հանրապետություն» կուսակցությունը, որը դեռ այդ հարցը չի քննարկել: Առաջիկա օրերին նա պիտի քննարկի եւ նոր միայն Կոնգրեսին ներկայացնի կուսակցության դիրքորոշումն այդ հարցում:
Բացի այդ, ես իմ քայլերը կառուցում եմ քաղաքական տրամաբանության վրա եւ կարող եմ իմ դիրքորոշումը որեւէ հարցում վերանայել միայն այն դեպքում, եթե հիմնավոր հակափաստարկներ եմ լսում: Առայժմ այդպիսիք չեմ լսել:
– Հակափաստարկն այն է, որ ընտրությունները իմիտացիա են, եւ Կոնգրեսը սկզբունքորեն այդպիսի միջոցառումների չի մասնակցում:
– Միանգամից պատասխանեմ, որ քաղաքական ցանկացած գործընթաց որեւէ ուժ պիտի փորձի ծառայեցնել իր նպատակներին: Չմասնակցել գործընթացներին եւ ամեն ինչ որակել «իմիտացիա» բառով՝ կնշանակի ուղղակի քեզ դուրս դնել ամբողջ քաղաքական գործընթացից: Խոսքս միայն առաջադրվել-չառաջադրվելու մասին չէ: Իմ դիրքորոշումը գործող ԱԺ-ի վերաբերյալ բացարձակապես չի փոխվել: Ավելին, ես ԱԺ-ն, ե՛ւ իր որակական, ե՛ւ լեգիտիմության տեսանկյունից, համարում եմ շատ խոցելի մարմին եւ գտնում եմ, որ դրա՝ օր առաջ լուծարումը միայն կօգնի հանրապետությունում առկա քաղաքական ճգնաժամի հաղթահարմանը: Բայց այդպես կարծում ենք ես եւ Կոնգրեսը, ու կա նաեւ ռեալ իրականություն, եւ դա այն է, որ այս պահին երկրում հեղափոխական վիճակ չկա: Այդ պատճառով տոտալ բոյկոտի մարտավարությունը արդարացված չէ: Ի վերջո, մենք կարող ենք որեւէ պրոցեսի չմասնակցել, այդ թվում՝ չմասնակցել նաեւ Երեւանի քաղաքապետի ընտրություններին: Բայց մասնակցեցինք, եւ դա ճիշտ էր, որովհետեւ, երբ երկրում հեղափոխական վիճակ չկա, դու պիտի օգտագործես քաղաքական բոլոր գործիքները: Ես կարծում եմ, որ պետք է մասնակցել քաղաքական բոլոր պրոցեսներին եւ՝ շատ սկզբունքային դիրքորոշումներով, մասնակցել ոչ թե իշխանության քմահաճույքներից ելնելով, այլ հանուն հասարակության շահերի: Այսինքն՝ դու պիտի ձեւակերպես քո նպատակները, եւ հասարակությունն էլ ընտրության հնարավորություն պիտի ունենա:
– «Հանրապետությունում» ինչպե՞ս են վերաբերվում ձեր նախաձեռնությանը՝ նկատի ունենալով նաեւ Կոնգրեսի կենտրոնական գրասենյակից հնչող տեսակետը: Հասկանալի է, որ ի գիտություն են ընդունել ձեր որոշումը, բայց արդյո՞ք առանց առարկությունների:
– Անշուշտ, առարկություններ՝ մտահոգությունների տեսքով, կան: Բայց իմ հակափաստարկն այն է, որ քաղաքական գործընթացին մասնակցելն ավելի գերադասելի է, քան ոչինչ չանելը:
– Այսինքն՝ առարկություններն այն նույն բովանդակությամբ են, ինչ արդեն ասել է մասնավորապես Լեւոն Զուրաբյա՞նը:
– Մոտավորապես՝ այո. չարժե մասնակցել նման գործընթացի եւ չարժե գործող ԱԺ-ի մաս կազմել: Ինձ համար խնդիրը մանդատը չէ եւ չի կարող լինել: Բայց ես նաեւ կարծում եմ, որ քաղաքական պայքարի տեսանկյունից ինքնամեկուսացումը ամենաարդյունավետ մարտավարությունը չէ, թեեւ այսօր, ցավոք, Կոնգրեսի մարտավարության մեջ հիմա ինչ-որ իմաստով ես նման տարրեր եմ նկատում: Եթե հիշում եք, ՀԽՍՀ Գերագույն խորհրդում ինչպիսի մթնոլորտ էին կարողանում ստեղծել Համազգային շարժման՝ ասելիք ունեցող մի քանի գործիչները:
– Արդեն մի քանի օր է, ինչ ձեր առաջադրման թեման դարձել է քննարկման առարկա: Ի՞նչն է խանգարում «Հանրապետություն» կուսակցությանը քննարկել ձեր առաջադրման հարցն ու դիրքորոշում հայտնել:
– Շատ պարզ պատճառաբանություն կա. թեկնածուների առաջադրումը դեռ սկսված չէ, կսկսվի հոկտեմբերի 27-ից, իսկ կուսակցությունում այդ հարցը կքննարկվի դրա նախօրյակին: Որեւէ այլ խնդիր չկա:
– Եթե «Հանրապետության» քաղխորհուրդը չքաջալերի ձեր առաջադրումը, հնարավո՞ր է, որ դա չառաջադրվելու համար ծանրակշիռ փաստարկ լինի:
– Կրկնում եմ, որ ես առաջադրվելու եմ քաղաքացիական նախաձեռնությամբ, իսկ կուսակցությունը պետք է որոշի՝ ինձ կա՛մ սատարել, կա՛մ չսատարել: Մյուս կողմից, չեմ կարծում, թե «Հանրապետություն» կուսակցությունն իր քաղխորհրդի անդամներից մեկի կարծիքի եւ ցանկության հետ հաշվի չի նստի: Այդ իմաստով ես ոչ միայն լավատես եմ, այլեւ համոզված եմ, որ կուսակցության որոշումը լինելու է ռացիոնալ դաշտում: Եթե չլինի՝ կստեղծվի նոր իրավիճակ, որտեղ նոր մարտավարության կամ նոր մոտեցումների խնդիր կառաջանա:
– Չեմ կարծում, թե թիվ 10 ընտրատարածքը ձեզ շատ ծանոթ ու հարազատ է, որովհետեւ դուք Կենտրոնի բնակիչ երբեք չեք եղել: Ո՞նց եք պատկերացնում ձեր շփումը ընտրողների հետ, եւ որո՞նք կարող են լինել նրանց ուղղված ձեր ուղերձները: Ի վերջո, ինչո՞ւ օրենսդրական գործունեությունը ձեզ համար այդքան հրապուրիչ դարձավ:
– Օրենսդրական գործունեությամբ ես կզբաղվեմ եւ նախաձեռնություններով հանդես կգամ այն ժամանակ, երբ մեր երկիրը դառնա օրենքներով ապրող երկիր: Իմ նպատակները զուտ քաղաքական են: Սա հարթակ է իմ որդեգրած արժեքային համակարգը, իմ գաղափարները հասարակությանն ավելի հասանելի դարձնելու: Ինչ վերաբերում է ընտրատարածքին, ապա Երեւանի Կենտրոնը միշտ եղել է քաղաքականացված միջավայր, ու քաղաքական գործչի համար միշտ ավելի հեշտ է եղել Կենտրոնի ընտրատարածքներում առաջադրվել: Իհարկե, պատրանքներ չունեմ, թե իշխանությունը թույլ է տալու, որ այնտեղ օրինական, արդար ընտրություններ անցկացվեն: Ավելին, ես արդեն հայտարարել եմ, որ իմ հայտի գլխավոր պահանջներից մեկը քաղկալանավորների ազատ արձակումն է: Բայց մի բան է ընտրությունների որակը, այլ՝ քո ասելիքը: Բարեբախտաբար, Հայաստանում դեռ կան ազատ մամուլի միջոցներ, եւ տեսակետները տեղ հասցնելն այդ իմաստով հնարավոր է: Դրանից պետք է օգտվել եւ ուշադրություն չդարձնել իշխանության հնարավոր վարքագծի վրա: Ի դեպ, իմ առաջադրումը թեստ է նաեւ իշխանությունների համար: Այդ ընտրությունները ցույց կտան, թե որքանով է անկեղծ Սերժ Սարգսյանը իր մտադրություններում, որովհետեւ ակնհայտ է՝ եթե արտաքին քաղաքականության մեջ նա որդեգրել է բաց սահմանների քաղաքականությունը, ապա առաջին հերթին նա պիտի քանդի երկրի ներսում իր իսկ ստեղծած խրամատները:
