Ընդունեց ՀՅԴ Բյուրոյի ներկայացուցիչ Հրանտ Մարգարյանը՝ երեկ ելույթ ունենալուց հետո պատասխանելով «Առավոտի» հարցերին:
ՀՅԴ Հայաստանի Գերագույն մարմնի երեկ անցկացրած «Նախաստորագրված արձանագրություններ եւ հայ-թուրքական հարաբերություններ. Ազգային-պետական շահեր եւ մարտահրավերներ» խորհրդաժողովում իր ելույթում ՀՅԴ Բյուրոյի ներկայացուցիչ Հրանտ Մարգարյանն անդրադառնալով այն հարցին, թե ինչու է «քննարկման ընթացքը վերածվում առճակատումների, փոխադարձ վիրավորանքների, մասնատման։ Ինչո՞ւ է պառակտման վտանգը դարձյալ սպառնում բոլորիս»՝ կոչ արեց զսպել կրքերը, «արգելակել պառակտման տարերային ընթացքը»: Եվ հիշեցրեց իր նախկին հայտարարությունը. «Ցեղասպանության հարցը հայ ժողովրդի բաց նյարդն է, չփորձեք դիպչել՝ հակազդեցությունը անկանխատեսելի է լինելու»: Հրանտ Մարգարյանը նաեւ հիշեցրեց, որ առաջին իսկ պահից հայտարարվեց՝ արձանագրությունները փոփոխության ենթակա չեն. «Խոսում են չոր ուժի դիրքերից՝ սա՛ է, ոչ մի փոփոխություն՝ սա առավելագույնն է։ Ոչ ոք նրբանկատություն չունեցավ գեթ մեկ անգամ հայտարարելու՝ եթե քննարկման արդյունքում պարզվի, որ մեր ժողովուրդը դեմ է՝ մենք չենք ստորագրելու։ Եթե լիներ այս հայտարարությունը՝ շատ բան այլ ընթացք կստանար։ Վերջապես հարց ենք տալիս. եթե ժողովուրդը դեմ է՝ ի՞նչ իրավունքով եք համարձակվելու ստորագրել, այդ պարագայում Ձեր ստորագրությունն ի՞նչ արժեք է ունենալու: «Քննարկման ենթակա չէ, ստորագրելու ենք» բանաձեւն ունեցավ իր հակազդեցությունը Հայրենիքում, բայց հատկապես՝ Սփյուռքում։ Մարդիկ անիմաստ, ձեւական համարեցին քննարկման փուլը եւ պոռթկացին, ընդվզեցին, որովհետեւ այլ միջոց եւ ելք չկար. իրենց զգացին անզոր ու պոռթկացին։ Ժողովուրդը դարձավ անկառավարելի, անզուսպ։ Եղան նաեւ դեպքեր, արտահայտություններ, որոնք երեւույթները ծայրահեղորեն գնահատեցին։ Մենք մեզ լավ չզգացինք, բայց սա «բաց նյարդի» հակազդեցությունն էր»:
Այս խոստովանությունը, թե ՀՅԴ-ն իրեն լավ չի զգացել Սերժ Սարգսյանի հասցեին հնչած որակումներից՝ որոշակիորեն հակասում է այն տեղեկությանը, թե հենց ՀՅԴ-ն էր Սփյուռքի կազմակերպված հակազդեցության գլխավոր կազմակերպիչը: Այդ մասին նախօրեին հայտնել էր Արմենական-ՌԱԿ կուսակցության ատենապետ Հակոբ Ավետիքյանը՝ «Դե ֆակտո» ակումբում պատմելով, որ ՀՅԴ-ն այդ ակցիաները կազմակերպելու համար գումարներ է ծախսել, ավտոբուսներով մարդկանց տեղափոխել. «Բեյրութում նման ցույցերին մասնակցում էին նաեւ դպրոցականներ»: Այս մասին «Առավոտի» հիշեցմանն ի պատասխան՝ Հրանտ Մարգարյանն ասաց. «Դա իմ ասածը չի հերքում: Մենք կազմակերպչական հարցում դերակատար ենք եղել, բայց պոռթկումը եւ ծրագրվածից դուրս լոզունգները, նույնիսկ այդ կազմակերպվածության դեպքում, հնարավոր են: Այնպես որ՝ Հակոբ Ավետիքյանի պատմածն իմ ասածը չի հերքում»:
Խորհրդաժողովում ՀՅԴ Բյուրոյի ներկայացուցիչը հերթական անգամ հայտարարեց. «ՀՅԴ-ն դեմ է այս արձանագրություններին։ Սա ասում ենք մեր փորձառությամբ ու պայքարով՝ տեսնելով ակնհայտ վտանգները»: Ելույթից հետո հիշեցրինք ՀՅԴ փորձառության որոշ դրվագներ, որոնք վերջերս մատնանշում են ՀՀԿ գործիչները: Մասնավորապես, «Նովոստի» մամուլի կենտրոնում իր ասուլիսում ՀՀԿ խմբակցության քարտուղար Էդուարդ Շարմազանովը շատ թափանցիկ ակնարկ էր արել. «Մեր ընդդիմախոսներն ու քննադատները կոչ են անում նախագահ Սարգսյանին եւ իշխող կոալիցիային դասեր քաղել անցյալից։ Մենք շատ լավ յուրացրել ենք պատմության դասերը եւ չենք կրկնի Առաջին Հանրապետության՝ որոշ դեպքերում պարզամիտ բացթողումները։ Մենք չենք ասի, թե թուրքերը մեր բարեկամներն են, թե Թուրքիան Կովկասի ժողովուրդների պաշտպանն է եւ, որ պետք է պաշտպանել թուրքերին ռուսներից»: Նաեւ հավելել էր, թե լսելով Թուրքիայի հետ հարաբերությունների հաստատման հակառակորդների որոշ արտահայտություններ՝ տպավորություն է ստեղծվում, որ 20-րդ դարասկզբի՝ Հայաստանի համար ոչ ձեռնտու Բաթումի, Ալեքսանդրապոլի, Կարսի եւ Մոսկվայի պայմանագրերի տակ դրված են Սերժ Սարգսյանի եւ ՀՀԿ ստորագրությունները։ Շարմազանովից առաջ ավելի կոշտ էր արտահայտվել ՀՀԿ խմբակցության պատգամավոր Վազգեն Կարախանյանը՝ «Ա1+»-ին ասելով. «Դաշնակցությունն իր դառը փորձից է խոսում: Նրանք ողջունեցին, ոգեւորվեցին Սուլթան Համիդին իշխանության ղեկից հեռացնելու փաստով, ողջագուրվում էին երիտթուրքերի հետ, եւ շատ կարճ ժամանակ անց տեղի ունեցան Ադանայի 30 հազարանոց ջարդերը»: Հարցին, թե ինչպե՞ս է վերաբերվում այս կարգի փաստարկներին՝ Հրանտ Մարգարյանը պատասխանեց. «Պատմությանն անդրադառնալ այսպես հռետորական ոճով քաղաքական փոքր խնդիրներ լուծելու համար, կարծում եմ, շնորհակալ գործ չի: Պատմությունը շատ ավելի խորը ուսումնասիրության անհրաժեշտություն ունի: Երբ ասում ենք, թե մեր կուսակցության փորձով ենք պնդում, որ պետք է զգուշանալ ականներից՝ այո՛, մենք հին կուսակցություն ենք, որը թուրքերի հետ պայքարել է, կռվել ու նաեւ՝ համագործակցել: Դա մեզ ոչ թե խանգարում է, որ այսօր ճիշտ կողմնորոշում ունենանք, այլ ճիշտ հակառակը՝ օգնում է: Մենք էլ ենք ունեցել այդ փորձը: Ես պատմության առանձին դրվագների չեմ ուզում անդրադառնալ, քանի որ դա մի քիչ շատ ավելի լուրջ քննարկման անհրաժեշտություն ունի: Բայց, այո՛, մենք մեր փորձից ելնելով է, որ ասում ենք՝ ճիշտ ճանապարհով չեք գնում. հենց ճիշտ այդ առումով»:
ՀՅԴ Բյուրոյի ներկայացուցիչն իր ելույթում ակնարկներ արեց, որի ակնհայտ հասցեատերը ՀԱԿ-ն էր. «Գիտակցում ենք, կան ուժեր, որոնք ըստ էության կողմ են արձանագրությունների առկա տեսքով վավերացմանը, բայց դարան են մտել մեր պայքարի արդյունքները շահարկելու, իրենց նպատակներին ծառայեցնելու նպատակով։ Մոռացե՛ք։ Մենք վճռական ենք մեր պայքարի մեջ, սակայն մեր պայքարը աթոռակռիվ չէ, մենք մեր գինուն ջուր չենք խառնելու, մեր պայքարից այս երկիրն ու մեր ժողովուրդը չպետք է վնասվի»:
ՀՅԴ-ն նաեւ իր նախաձեռնած հայտարարությանը միանալու առաջարկ չէր արել ՀԱԿ-ին, բայց արել էր այդ միավորմանը մաս կազմող որոշ ուժերի: ՀԱԿ համակարգող Լեւոն Զուրաբյանն «Ազատություն» ռ/կ-ին տված հարցազրույցում ասել էր. «ՀԱԿ-ին չեն դիմել այս հարցով, դա էլ է ցույց տալիս, որ անկեղծ չեն իրենց նպատակների մեջ: Եվ անգամ եղել են փորձեր՝ բանակցելու Կոնգրեսի մեջ եղած կուսակցությունների հետ, ինչը նույնպես ցույց է տալիս, որ ավելի շատ մտածել են եղած ընդդիմությունը պառակտելու, քայքայելու մասին, քան իշխանությունների դեմ լուրջ պայքար տանելու ուղղությամբ»: ՀՅԴ Բյուրոյի ներկայացուցիչը մեր խնդրանքով անդրադառնալով այս մեղադրանքին՝ ասաց. «Պառակտման վերաբերյալ այդ մեղադրանքը մեզ չի կարող կպնել: Ուղղակի մենք մեր ընթացքի, հետապնդած նպատակների առումով գտել ենք, որ շատ բնական է, թե Հնչակյան կուսակցությունը, որն ամեն տեղ մեզ հետ էր այս հարցում՝ այստեղ էլ նույնպես կուզենա, որ մեզ հետ լինի, եւ դրա համար դիմեցինք իրենց: Դիմել ենք մարդկանց, որոնք կարծել ենք, թե նույն նպատակներն են հետապնդում, ինչ մենք: Եվ դա ուրիշ նպատակ չի ունեցել՝ մենք չենք փորձել արհեստականորեն որեւէ մեկին շահագրգռել մեզ հետ լինելու համար: Դրա համար դա ճիշտ չի, եւ կարծում եմ, որ անարդար մոտեցում է»:
