«ՈՍՏԻԿԱՆՆԵՐՆ ԻՐԵՆՑ ՀՈԳՈՒ ԱՌԱՋ ԱՐԴԵՆ ՊԱՏԺՎԱԾ ԵՆ»

Վստահ է մարտի 1-ի ժամանակավոր հանձնաժողովի նախագահ, ԱԺ փոխնախագահ Սամվել Նիկոյանը

– Փաստահավաք խմբի 4-րդ զեկույցից հետո էլ Դուք մեր թերթին ասացիք, որ ձեր հանձնաժողովի եզրակացության հրապարակման ժամկետները չեն փոխվի: Բայց փաստահավաք խումբը փաստեր ներկայացրեց, որոնք արժե քննարկել: Ինչպե՞ս եք տեղավորվելու ժամանակի մեջ այդ փաստերը քննելու համար, թե՞ հաշվի չեք առնելու դրանք:

– Փաստահավաք խումբն ինձ մեկ զեկույց է ուղարկել, մնացած փաստաթղթերի մասին խոսելիս պետք է ասել՝ Անդրանիկ Քոչարյանի եւ Սեդա Սաֆարյանի ուղարկած փաստաթղթեր: Հանձնաժողովը բոլոր հարցերին պատասխանելու է հրապարակային: Ինչ վերաբերում է վերջերս ներկայացրած փաստաթղթին, կարծում եմ՝ դրանով ընդամենը ժամանակի վրա խաղալու խնդիր են ուզում լուծել։ Մենք ասացինք՝ եթե կան նման փաստեր, մենք դա կարեւորում ենք եւ առաջարկում ենք, որ այդ փաստերը ճշտելու համար գործուղեն իրենց մարդուն հանձնաժողովի աշխատանքային խումբ: Երկրորդը. եթե կան լրացուցիչ փաստեր, որոնք կապացուցեն իրենց ասածը, թող ներկայացնեն նաեւ դրանք: Մեզ ասացին, որ իրենք այլ փաստեր չունեն եւ չեն ուզում հանձնաժողովի հետ համագործակցել: Այդ դեպքում զեկույցն ինչո՞ւ եք ուղարկում հանձնաժողով: Կարեւորն իրենց համար իրենց կապրիզն է եւ ոչ թե փաստերի քննարկումը: Ես առաջարկում եմ՝ ունե՞ք փաստեր, կա՞ պրոբլեմ, եկեք լուծենք եւ հասարակությանն ասենք՝ կար խնդիր, խնդիրը լուծել ենք, եւ այն կամ համապատասխանում է իրականությանը, կամ՝ ոչ: Ինչո՞ւ են խուսափում: Ես այդ խուսափումը գնահատում եմ ոչ թե հանձնաժողովի հետ չհամագործակցելու մղումից ելնելով, այլ կարծում եմ՝ փաստ չունենալու պատճառով հրաժարվեցին համագործակցել: Այլապես պատկերացրեք. գնալու ենք ցանկացած պահեստ, բացելու ենք ցանկացած փակ դուռ, ստուգելու ենք յուրաքանչյուր զորամաս, ուսումնասիրելու ենք, եւ դրանից հետո, եթե իրենք ճիշտ են, ուրեմն ճիշտ են, եթե սխալ են, ուրեմն պետք է պատասխան տային:

– Քանի որ ՀԱԿ-ը հրաժարվեց համագործակցել, այդ փաստերը չե՞ք ստուգելու, ինչպես Դուք եք ասում՝ պահեստները չեք ստուգելու, զորամաս չեք գնալու եւ այլն: Եվ տեղեկատվությունը, որը ներկայացվեց, մնալու է, ըստ էության, օդո՞ւմ:

– Ոչ, մենք կանենք: Բայց ես ուզում էի, որ միասին անեինք, որովհետեւ մենք աշխատելու ենք, իսկ իրենք մեկ բառ են ասելու՝ «կոծկել են»: Դրա համար, որպեսզի այդ բառը չասեն, մենք իրենց հրավիրում ենք՝ եկեք միասին գնանք, ինքներդ տեսեք, նկարեք, ձայնագրեք, որ հետո չասեք, թե հանձնաժողովը կոծկել է:

– Հանձնաժողովի կարեւոր առաքելություններից մեկը՝ 10 զոհի մահվան հանգամանքների բացահայտումը, չկատարվեց, մարդասպանները չբացահայտվեցին, եւ այդ իրավիճակում փորձում եք ներկայացնել եզրակացությունը:

– Ես բազմիցս ասել եմ՝ այո, այդ հարցում մենք հաջողություն չենք արձանագրել, մեր վերջին փորձը՝ դիմել ցուցարարներին եւ ստանալ տեղեկություններ, եւս հաջողություն չունեցավ, այդ պատճառով որոշեցինք կարդալ զեկույցը եւ ասել, որ այդ մասով մենք չկարողացանք հաջողության հասնել: Ընդունելով այդ փաստը՝ մենք մեր վերաբերմունքը կարտահայտենք եւ նախաքննական մարմնի գործողությունների, եւ մնացած մարմինների գործողության վերաբերյալ: Աշխարհում շատ սպանություններ են եղել, որոնք բացահայտվել են տարիներ հետո, նույնիսկ քաղաքական բնույթի սպանություններ: Համարենք, որ սա այն գործերից մեկն է, որի վրա ժամանակը լույս է սփռելու ավելի ուշ: Նաեւ հասկացեք, որ գիշերվա մեջ, այդպիսի խառը իրավիճակում հնարավոր էին նաեւ այնպիսի իրադարձություններ, որոնք, հնարավոր է, նաեւ չբացահայտվեն:

– Մենք սիրում ենք ասել, որ աշխարհի տարբեր երկրներում, անգամ ամենաժողովրդավարներում, նման բաներ լինում են, բայց համաձայն չե՞ք, որ եթե զոհեր են լինում մի գործողության ընթացքում, որին մասնակցել են պետական կառույցները, ոստիկանությունը, այդ դեպքում մեղքը հենց նրանց վրա է եւ ոչ թե ցուցարարների: Դուք բազմաթիվ հանդիպումներ եք ունեցել ոստիկանության բարձրագույն պաշտոնյաների, այդ գործողությունների անմիջական ղեկավարների հետ, նկատե՞լ եք՝ նրանց հոգին խաղա՞ղ է, իրենք իրենց մեղավոր չե՞ն զգում։

– Դուք հիմա բարոյահոգեբանական հարց եք տալիս: Կարծում եմ՝ չկա մի հայ, որը այդ զգացողությունը չունենա, բայց առանձնապես ծանր է այդ մարդկանց՝ պատասխանատուների վիճակը, որոնք շարունակ ասում են՝ ափսոս, որ այսպես եղավ: Այո, դա շատ ծանր ձեւով յուրաքանչյուրի վրա անդրադարձել է: Ես հասկանում եմ, որ իմ այս բառերը կարող են այլ կերպ մեկնաբանել, բայց պետք է ասեմ, որ մենք այլեւս զոհերին չենք կարող ետ բերել եւ վիրավորների վերքերի սպին մնալու է: Միակ բանը, որը կարող ենք անել, հետեւյալն է՝ ճշտել այդ ամենի դրդապատճառները եւ ամեն ինչ անել, որպեսզի այլեւս նման իրավիճակ չկրկնվի:

– Բայց ինչպե՞ս կարող ենք այդ բանն անել, եթե մեղավորները չեն բացահայտվել եւ չեն պատժվել:

– Չկրկնվելու համար, իհարկե, շատ կարեւոր է պատժելիությունը, բայց ոստիկաններն իրենք իրենց մեջ, իրենց հոգու առաջ արդեն պատժված են: Իմ կարծիքով, ոստիկանության գործողությունները եղել են իրադարձություններին մի կերպ արձագանքելու փորձ, իրենք գնացել են իրադարձությունների ետեւից եւ շատ անհաջող: Ցուցարարների քանակի աճի տեմպը միշտ գերազանցել է ոստիկանների աճի տեմպին, ոստիկանները միշտ քանակապես զիջել են ցուցարարներին: Իսկ երբ ոստիկանները թույլ են, դա վտանգավոր է:

– Մեր տեղեկություններով, հանձնաժողովի որոշ անդամներ հակված են հետաձգել եզրակացության հրապարակումը, Դուք ինչո՞ւ եք շահագրգռված հիմա դնել վերջակետը:

– Որովհետեւ, եթե հանձնաժողովն այս ամբողջ ժամանակահատվածում դարձել է գոլորշի բաց թողնելու գործոն, ապա հիմա, եթե շարունակի իր գործունեությունը, կդառնա հակառակ գործոն, այսինքն՝ կփորձեն օգտագործել հանձնաժողովը՝ լարվածությունը պահելու համար: Այնինչ, հանձնաժողովն իր առջեւ դրված խնդիրներն արդեն լուծել է եւ արել է այն, ինչ կարողացել է:

– Փաստորեն, ի վերջո ընդունեցիք, որ հանձնաժողովն ստեղծվեց գոլորշին բաց թողնելու համար՝ ինչպես հանձնաժողովի ստեղծման օրերից կանխատեսում էր մամուլը:

– Յուրաքանչյուր միջոցառում, որն ուղղված է ճշմարտությունը հրապարակային ասելուն, գոլորշի բաց թողնելու գործոն է, եւ գոլորշի բաց թողնելը ես շատ դրական եմ գնահատում: Հիմա հասարակության մեջ կան մարդիկ, որոնք մեր հանձնաժողովի աշխատանքից հետո բոլորովին այլ կերպ են մտածում, քան առաջ: Հիշո՞ւմ եք զոհերի թվի մասին խոսակցությունները: Ինչքան էլ փորձեիր այն ժամանակ ասել, որ այդպես չէ, եւ 10 զոհը արդեն շատ-շատ է, ոմանք շարունակում էին խոսել զոհերի ավելի մեծ թվի մասին: Բայց հիմա հասկացան, որ այդպես չէ: