ԱՅԳԵԿՑՈՒ ԻՄԱՍՏՆՈՒԹՅՈՒՆ ԵՎ ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԿՈԼՈՐԻՏ

«Մետրո» թատրոնի նոր ներկայացումը

1992 թվականի հոկտեմբերի 30-ին Հենրիկ Իգիթյանի նախաձեռնությամբ բացված Գեղագիտության ազգային կենտրոնի «Մետրո» թատրոնը, ի տարբերություն մնացած թատրոնների, չունի գեղարվեստական ղեկավար եւ գործում է ԿԳ նախարարության հովանու ներքո: Տնօրեն Կարեն Միրաքյանը մեզ հետ զրույցում տեղեկացրեց, որ այսօր «Մետրո» թատրոն-ստուդիան ունի 5-16 տարեկան մոտ 60 սան: Տնօրենի ներկայացմամբ, նախորդ տարիների համեմատությամբ, 2009-ը հաջող տարի չէ թատրոնի համար, իսկ պատճառը, ըստ մեր զրուցակցի, ֆինանսի բացակայությունն է: 2006 թվականից մինչ այսօր թատրոնն ունեցել է 13-14 ներկայացում: «Մյուս թատրոններում եթե տարեկան 4-5 նոր ներկայացում է լինում, ֆինանսավորում է պետությունը, մենք ամեն ինչ անում ենք սեփական ուժերով: Տարեկան 250-300 անգամ խաղում ենք, քիչ չէ»,- կարծում է Կ. Միրաքյանը:

Օրերս «Մետրո» թատրոն-ստուդիայի սաների մասնակցությամբ կայացավ Վարդան Այգեկցու առակների բեմադրության պրեմիերան: Բեմադրության հեղինակ Ստեփան Շահինյանը «Առավոտի» հետ զրույցում պատմեց, որ Այգեկցու առակների մի մասն էլ հայթայթել է Մատենադարանից: Բացի մեզանում տարածված ու հայտնի «Առյուծը եւ մարդը», «Գայլ, աղվես եւ ջորի», «Առյուծը եւ արջը», «Եզը եւ ձին» առակներից, ներկայացվեցին նաեւ «Խեցգետինը եւ նրա ձագերը», «Նախանձը» ու մի քանի այլ գործեր:

ՀՀ ոստիկանության մշակույթի կենտրոնի գեղարվեստական ղեկավար, Հ. Մալյանի անվան թատրոնի դերասան, Թատերական ինստիտուտի դասախոս Ս. Շահինյանը շեշտեց, որ բեմադրության միջոցով փորձել է հնարավորինս վերականգնել հայկական միջնադարյան թատրոնի տեսակը. «Մենք ամեն ասպարեզում մի տեսակ խուսափում, փախնում ենք հայկականից: Օրինակ, գնում ենք «Եվրատեսիլ»՝ փոխանակ հայկական երաժշտություն ներկայացնենք, թուրքական ինչ-որ բան ենք տանում: Ադրբեջանցիք փախնում են թրքոտից, մերոնք գնում, խոզի պես ընկնում են այդ ցեխը: Նույնը վերաբերում է նաեւ բեմադրություններին, եւ այդ ցանկությունից է ստեղծվել ներկայացումը, որպեսզի երեխաներն իմանան՝ որն է հայկականը, ինչպիսին է իր բնույթով, տեսակով»: Ստեփան Շահինյանի համոզմամբ՝ «Հայերս ո՛չ արեւելյան ժողովուրդ ենք, ո՛չ էլ եվրոպական: Ահռելի մշակույթների հսկայական ճնշման տակ պիտի կարողանանք ստեղծել մեր սեփականը: Մանրանկարչության, արյան հիշողության, երաժշտության, նկարչության, գույների համադրմամբ ստեղծվեց այս ներկայացումը, որը հետաքրքիր է իր պայմանականության մեջ»: Բեմադրության հեղինակն աշխատում է երեխաներին ճաշակով դարձնել, վստահ է՝ ապագայում նրանք չեն ընդունելու գռեհիկն ու չարը: «Այսօր 18-20 կինոթատրոն կա, որտեղ տրուսիկ ու մայկա, ավտո ու չգիտեմ էլ ինչ են ծախում: Ինչի՞, էս ի՞նչ ագրեսիա է մշակույթի նկատմամբ՝ հատկապես: Ներկայացումը այդ մտահոգության, ցավի մասին էր: Ներկայացումը պիտի կարեւոր բանի մասին լինի, ոչ թե հա-հա-հա, հի-հի-հի… Համոզված եմ՝ թատրոնը չի ուսուցանում, դա անում է դպրոցը, տունը, փողոցը, իսկ թատրոնը հասարակական մտքի, գիտակցության հետ է աշխատում»,- ասում է Ս. Շահինյանը: Վերջերս ներկայացրած Ժան Պոլ Ալեգրի «Տրավիատա կրկեսը…» բեմադրության մեջ էլ հեղինակը նույն մտահոգությունն էր արտահայտում: Թեպետ ներկայացման դերակատարները մանուկներ էին, բայց, ըստ բեմադրության հեղինակի, այն նախատեսված է 5-105 տարեկանների համար:

Մեր զրուցակիցը պատմեց նաեւ, որ Թատերական ինստիտուտում առաջին դասախոսությունը ուսանողների համար սկսում է Խոսե Ջիովանիի «Երկուսը քաղաքում» ֆիլմով, որտեղ ոչ նավ է խորտակվում, ոչ ռումբեր են պայթում, ոչ էլ հեծելազոր կա: «Թատրոնի միջոցով էլ պետք է փորձել հասարակության մեջ ինչ-որ բաներ փոխել, ինչը միշտ չէ, որ հաջողվում է, բայց գոնե փորձել՝ անհրաժեշտ է»,- վստահ է Ս. Շահինյանը: