Խոստանում է Երեւանի ավագանու ընտրություններում ՀՅԴ համամասնական ցուցակը գլխավորող Արծվիկ Մինասյանը
– Դուք հայտարարել էիք, թե իշխանությունները տանում են ընտրությունները պասիվացնելու քաղաքականություն: Որոշակիացրեք, թե ի՞նչ հիմք ունի Ձեր այս պնդումն այն պայմաններում, երբ ընտրարշավի մասնակից գրեթե բոլոր ուժերն ամենօրյա հանդիպումներ են ունենում, ու դրանք լուսաբանվում են:
– Մի քանի հաստատումներ անեմ, որ ավելի պարզ լինի: Առաջինը՝ իշխանության մի հատվածը հայտարարում է, թե սրանք ընդամենը Երեւանը մաքուր պահելուն ուղղված ընտրություններ են:
Երկրորդը՝ կան հեռուստաեթերի սահմանափակումներ, ու մասնավորապես՝ չկան քաղաքական սուր հարցադրումներ եւ հրապարակումներ այս ընտրությունների, Երեւանի քաղաքապետի իրական դերակատարության առնչությամբ: Դուք չեք լսի իշխանական ոչ մի կուսակցության ներկայացուցչից որեւէ խոսք, թե քաղաքապետի պաշտոնը նաեւ քաղաքական է՝ ճիշտ հակառակն են ասում: Իմ կողմից շատ հարգված Տարոն Մարգարյանը հարցազրույցում անգամ բացառել է, թե քաղաքապետի ու փոխքաղաքապետի պաշտոնները վերածվելու են քաղաքական պաշտոնների:
Մյուս հաստատումն այն է, որ կառավարող կուսակցություններից մեկը փորձում է ոչ միայն քաղաքական ոչ մի հարցադրում չանել ընտրողների հետ հանդիպումների ժամանակ, այլեւ ամեն ինչ տանում է դեպի աղբահանություն, կանաչապատում, մաքրություն եւ այլն: Անշուշտ, այս ամենն անհրաժեշտ է, միանշանա՛կ: Բայց պետք չէ մոռանալ, որ քաղաքապետի պաշտոնն ինքնին քաղաքական է, եւ ավագանին ձեւավորվում է կուսակցական սկզբունքով: Եվ քաղաքապետն ավագանու առջեւ պատասխանատվություն է կրում առաջին հերթին՝ հենց իր քաղաքական վարքագծի համար: Այս առումով եմ պնդում, որ իշխանությունը փորձում է ընտրությունները տանել ապաքաղաքական տիրույթ, կարծում եմ՝ նաեւ խուսափելով, որ շատ առարկայական չդարձնի ՀՀ առաջին նախագահի պնդումը, թե սա նախագահական ընտրությունների երկրորդ փուլն է: Իրականում այս երկու ծայրահեղությունները մի տեսակ շփոթ են առաջացրել. երկուսն էլ ճիշտ չեն գնահատում քաղաքապետի պաշտոնը եւ Երեւանի կառավարման համակարգը:
– Նույն կշտամբանքը նաեւ Ձեր կապակցությամբ կա, թե ճիշտ չեք գնահատում «Երեւանի մասին» օրենքի ընձեռած հնարավորությունները: Մասնավորապես, ՀՅԴ-ն անընդհատ շեշտում է, թե հաղթանակի դեպքում վերահսկողական գործառույթներն ավագանիում կվերապահի ընդդիմադիր ուժին: Մինչդեռ քննադատողները նշում են, թե այս օրենքով Երեւանի բյուջեն վերահսկելի կլինի անգամ բնակիչների համար՝ ինտերնետային կայքի միջոցով:
– Ցավում եմ, բայց նման տեսակետ արտահայտողներն իրականում որեւէ կապ չունեն օրենքի ընկալման հետ: Եթե այդ մարդիկ գոնե կարդային օրենքը եւ հասկանային, թե ավագանիում ձեւավորվելիք 4 մշտական հանձնաժողովներն իրենցից ինչ են ներկայացնում եւ ինչպիսի վերահսկողական գործառույթ ունի ավագանին՝ նրանք չէին անի նման հակադարձ պնդումներ: Եթե այս տրամաբանությամբ առաջնորդվեինք՝ Հայաստանին ընդհանրապես վերահսկիչ պալատ էլ պետք չէ, քանի որ պետբյուջեի վերաբերյալ տեղեկատվություն, իհարկե, ինտերնետով էլ կարող ես ստանալ:
Սակայն օրենքի տրամաբանությամբ՝ ավագանին պետք է կարողանա արդյունավետ վերահսկողություն իրականացնել բյուջետային միջոցների եւ ընդհանրապես՝ Երեւանի սեփականության տնօրինման նկատմամբ: Եվ մեր հայտարարությունն այն է, որ այդ 4 հանձնաժողովներից մեկը պետք է լինի վերահսկիչ: Մեր առաջարկը քննադատողներն ավելի լավ կանեին՝ արտահայտեին սեփական կարծիքը, թե իրենց քաղաքական ուժերը համաձա՞յն են, որ վերահսկողությունը վերապահվի իրենց ընդդիմախոսին: Եթե պատրաստ չեն՝ սա վկայում է, որ իրենք պատրաստ չեն նաեւ արդար ու թափանցիկ կառավարման եւ միտված են շարունակելու վատ վարքագիծը: Այսօր, ցավոք, Երեւանի համայնքների բյուջեներն այնքան ստվերային տիրույթում են, որ եթե ցանկացած կայքով փորձես այդ ստվերը բացահայտել՝ չես հասնի որեւէ լուրջ արդյունքի: Բայց հենց սկսում ես մասնագիտական վերլուծություն կատարել՝ պարզ երեւում է, թե ինչ է կատարվում: Սկսած տուրքերից, որոնք սահմանված ու գանձվում են ըստ համայնքների՝ ավարտած սեփականության իրավունքի տրամադրման ու վարձակալության հարցերով, պահպանված չեն արդարության սկզբունքը, հավաքագրման ճիշտ մակարդակը… Ես ուսումնասիրել եմ Կենտրոն համայնքի տվյալները՝ հիմք ընդունելով Վերահսկիչ պալատի եզրակացությունը: Այնտեղ կտեսնեք, որ շուրջ 4,1 մլրդ դրամ գույքահարկի գծով ապառք է ձեւավորված՝ այն դեպքում, երբ Կենտրոնի բյուջեն 1 տարվա համար 3,7 մլրդ դրամի կարգի է: Այսինքն՝ մի ամբողջ տարվա բյուջեից ավելի ապառք ունի այս համայնքը: Ավելի՛ն՝ կան այնպիսի տեղեր, որտեղ դղյակներ կառուցողները տալիս են բազմաբնակարան շենքի 100 քառակուսի մետրանոց մի բնակարանի գույքահարկ, մինչդեռ սովորական քաղաքացուց մինչեւ վերջին կոպեկը վերցվում է՝ որպես այդ պահանջի կատարում: Եվ կան նաեւ որոշումներ՝ արտոնություններ շնորհելու մասին, որտեղ անարդարությունն ուղղակի ակնհայտ է:
– Որքանո՞վ դեր խաղաց այն, որ ՀՅԴ-ն ընդամենը 1 ամիս առաջ է դուրս եկել կոալիցիայից, որպեսզի ընտրարշավի ընթացքում ավելի շատ նշվեին նման փաստեր ու դրանց պատասխանատուները: Գուցե կաշկանդո՞ղ հանգամանք է, որ այդ պնդումները ձեր երեկվա գործընկերների մասին են:
– Չեմ կարծում, թե անձնավորված քննադատությունը կամ անձերին մեղադրելն ինչ-որ լուրջ բան կարող է փոխել: Եթե երեւույթը համակարգային է՝ հարկավոր է համակարգում փոփոխություն անել: Այլ հարց է, թե տվյալ անձը որքանո՞վ պատրաստ կլինի համակարգը ենթարկել փոփոխության: Եթե մարդն ի սկզբանե հայտնի է իր ստվերային գործունեությամբ՝ հավատալն ու վստահելը, թե նա կարող է ձեւավորել արդար ու թափանցիկ համակարգ՝ անհնար է ու դատապարտված է ձախողման:
– ՀԱԿ մամուլի խոսնակ Արման Մուսինյանն էլ էր պնդել, թե ՀՅԴ-ն դեռ ցույց չի տվել իրապես ընդդիմություն լինելու որեւէ օրինակ: Չբացառելով, որ քվեարկության օրը գուցե ՀՅԴ-ն ընդվզի անօրինականությունների դեմ՝ այնուամենայնիվ նշել էր, թե ԿԸՀ-ում ՀՅԴ ներկայացուցիչը դեմ չի քվեարկում այն ակնհայտ անօրինականություններին, որոնք թույլ է տալիս այդ մարմինը:
– Չգիտեմ, թե ինչ անօրինականությունների մասին է խոսքը: Բայց մի քանի փաստերով ինքս եմ համոզվել, որ ՀԱԿ ցուցակում ընդգրկված Ռուբեն Թորոսյանի ներկայացրած պահանջները՝ նաեւ իմ գրանցման դեմ, կապ չունեն ոչ միայն իրավագիտության ու փաստացի իրավիճակի հետ, այլեւ միտված են խեղաթյուրելու իրականությունը եւ սեպ խրելու հնարավոր համագործակցության մեջ: Լավ կլինի՝ պրն Մուսինյանն ուսումնասիրի այդ փաստերը:
– Ձեզ չի՞ մտահոգում, որ ՀԱԿ-ն այս ընտրություններում հանդես է գալիս շուրջ երկու տասնյակ կուսակցություններով, ՀՀԿ-ին պաշտպանելու հայտարարությամբ հանդես եկան մի շարք հասարակական կազմակերպություններ, մինչդեռ ՀՅԴ-ին պաշտպանում են կարծես միայն Ազգային միասնության ուխտը եւ «Միտք» վերլուծական կենտրոնը:
– Մտահոգիչ է այնքանով, որ Հայաստանում հ/կ-ները (համենայնդեպս՝ նրանք, որոնք այսօր հայտարարում են նման աջակցության մասին) իրականում գտնվում են քաղաքական ճնշման ներքո: Հասարակական կազմակերպությունները կուսակցություններից տարբերվում են նրանով, որ չպիտի հետապնդեն քաղաքական նպատակներ: Մինչդեռ եթե հ/կ-ն նման հայտարարություն է անում՝ նշանակում է, արդեն վերածվել է քաղաքական կողմնորոշում ունեցող կառույցի եւ պիտի լիներ կուսակցություն: Եվ չեմ պատկերացնում որեւէ հ/կ, որը բազմաթիվ անդամներ ունի, եւ բոլորը միաձայն քվեարկում են այս կամ այն թեկնածուի օգտին: Սա անտրամաբանական կլինի, քանի որ մարդկանց նախասիրությունների խնդիր կա՝ այս կամ այն թեկնածուին կամ կուսակցությանը պաշտպանելու առումով:
Այս քաղաքական ճնշումներն են, որ մթնոլորտը դարձրել են անառողջ: Ու սրա վերացումը պարզապես հայտարարելով չէ (չե՛ն վերացնելու, քանի որ այս ամենը բխում է իրենց անձնական շահերից): Այ, մենք դա կբացառենք, երբ գանք քաղաքային իշխանության, եւ հետամուտ կլինենք, որ դպրոցական եւ այլ կոլեկտիվները զերծ մնան քաղաքական ճնշումներից:
