«ՀԵՏԸՆՏՐԱԿԱՆ ԳՈՐԾԸՆԹԱՑՆԵՐԸ ԿԱՊՎԱԾ ՉԵՆ ՆԱԽԸՆՏՐԱԿԱՆԻ ՀԵՏ»

Կարծում է ՍԻՄ հիմնադիր-նախագահ Հրանտ Խաչատրյանը, որի դիտարկմամբ՝ Երեւանի ավագանու ընտրությունների ներկա փուլը զարգանում է նախագահական վերջին ընտրությունների սցենարով:

– Իբրեւ կողքից հայացք կրող՝ ինչպե՞ս եք գնահատում Երեւանի ավագանու ընտրությունների քարոզարշավը:

– Իմ անձնական դիտարկմամբ, վերջին 20 տարում այստեղ շատ բան չի փոխվել. փոխվել են ձեւերը, չափերը, սակայն էությունը նույնն է: Այս փուլում քաղաքական ուժերից յուրաքանչյուրը փորձում է համոզիչ լինել: Մինչդեռ համոզել կարելի է միայն համապատասխան գործունեությամբ: Երանի կտայի այն մարդուն, ով Հայաստանում եղած չէր լինի այս տարիներին եւ կգար, բոլորին կլսեր ու կհավատար: Իսկ ինձ համար ներկայիս քաղաքական ուժերի հետագիծը համոզվածության հիմքեր չի տալիս: Բայց, իհարկե, ընտրողներին միշտ էլ կարելի է ոգեւորել: Օրինակ, վերջերս ՀՅԴ հանրահավաքներից մեկի ժամանակ մի խումբ ծերունիներ խիստ ոգեւորվել էին՝ տեսնելով ծածանվող կարմիր դրոշներ եւ բացահայտելով, որ Դաշնակցությունը սոցիալիստական կուսակցություն է:

– Բացի այդ, Դաշնակցությունն արդեն նաեւ ընդդիմադիր է:

– Դաշնակցությունը հստակ ընդդիմություն նախկինում էլ է եղել, բայց շատ հստակ իշխանություն խուսափել է լինել: Ուստի վերջին 20 տարիներին այստեղ էլ շատ բան չի փոխվել:

– Իսկ ընտրությունների մյուս մասնակիցների վերաբերյալ ի՞նչ կարծիք ունեք:

– Կանդրադառնամ երկուսին: ԲՀԿ-ն, ըստ իս, որպես քաղաքական կուսակցություն, դեռ ճանապարհ ունի անցնելու, քանի որ նրանց ծրագրերում ներքին եւ արտաքին քաղաքական հարցերի վերաբերյալ տեսակետները հստակ չեն: Ինչ վերաբերում է ՀՀԿ-ին, ապա այդ կուսակցության քաղաքական դիրքորոշումները, նաեւ որոշ ծրագրային դրույթներ, ժամանակի ընթացքում էական փոփոխությունների են ենթարկվել: Նկատենք, որ նժդեհականությունը, ազգայնականությունն այդպես էլ բառիս լավ իմաստով Հայաստանում որեւէ մի ձեւակերպված խմբի կենսակերպ չդարձավ: Ուստի, ՀՀԿ-ն էլ ճանապարհ ունի անցնելու՝ խոսքի եւ գործի համապատասխանեցման առումով: Մեկ բան, սակայն, ակնհայտ է. Երեւանի ավագանու ներկայիս նախընտրական փուլը շատ նման է վերջին նախագահական ընտրությունների նախընտրական փուլին: Բոլորը խուսափում են շատ սուր անկյուններից, առայժմ աշխատում են ընտրողների վրա, եւ մրցակիցների հասցեին քննադատությունը քիչ է: Բայց հենց այստեղ է նաեւ վտանգը: Եթե նախագահական ընտրությունների ընթացքում ասվեր այն, ինչը որ ասվեց քվեարկությունից եւ, առավել եւս, մարտի մեկից հետո, հավանաբար ընտրողները մի քիչ ավելի զգույշ կլինեին իրենց ձայնը տալուց:

– Ի՞նչ առումով զգույշ կլինեին:

– Ձայները տալու առումով: Ես շատ եմ շփվում մարդկանց հետ եւ կարող եմ ասել, որ շատերի ենթադրությունները՝ կապված հետընտրական զարգացումների հետ, նույնպես հանգում են նրան, որ այս ընտրությունների ներկա փուլը շատ նման է նախագահականին՝ այդտեղից բխող բոլոր հետեւանքներով:

– Այսինքն՝ ակնարկում եք, որ չի՞ բացառվում մարտի մեկի կրկնությունը:

– Իհարկե, ոչ ոք չի ցանկանում, որ կրկնվի մարտի 1-ը: Եվ գիտե՞ք՝ մարդկանց միակ հույսն ինչի վրա է: Որքան էլ տարօրինակ է, շատերի կարծիքով՝ միակ հույսն այն է, որ տեղի կունենա գործարք ընդդիմության եւ իշխանության միջեւ՝ երկիրը՝ Սերժին, Երեւանը՝ Լեւոնին:

– Կիսո՞ւմ եք այդ կարծիքը:

– Չեմ ցանկանա, որ կրկնվի մարտի 1-ը, բայց չեմ էլ ցանկանա, որ դա տեղի ունենա գործարքների գնով:

– Իսկ ինչպե՞ս եք գնահատում մայիսի 28-ին համաներում հայտարարելու՝ ՀՀ նախագահի հնարավոր մտադրությունը: Արդյոք դա, ինչպես պնդում են որոշ քաղաքական գործիչներ, հաշվարկված է բացառապես hետընտրական լարվածության լիցքաթափման ու ԵԽԽՎ-ում Հայաստանի հարցի առաջիկա քննարկման ընթացքում տհաճ հետեւանքներից խուսափելո՞ւ նպատակով:

– Ես դա չեմ կապում միայն ԵԽԽՎ քննարկումների հետ: Եվ ուզում եմ շեշտել, որ հետընտրական գործընթացները կապված չեն նախընտրական գործընթացների հետ: Դրանք կապված են կոնկրետ քվեարկության օրվա եւ դրա արդյունքների հետ:

Այսինքն՝ կարելի է ենթադրել, որ համաներում հայտարարելու՝ Սերժ Սարգսյանի քայլը միտված է ավելի շուտ նախընտրական գործընթացները մեղմելուն եւ առավելագույն դիվիդենդներ ստանալուն:

– Պարոն Խաչատրյան, ժամանակին Դուք եւ Ձեր երբեմնի հետեւորդ, հետագայում հակառակորդ Հ. Բաբուխանյանը միմյանց մեղադրում էիք Սերժ Սարգսյանին պակաս քննադատելու մեջ: Այսօր, սակայն, ոչ Դուք, ոչ էլ պարոն Բաբուխանյանն առանձնապես չեք քննադատում Ս. Սարգսյանին: Մինչդեռ ժամանակին հայտարարում էիք, թե «Ես գիտեմ, թե ով է ինձ խանգարում հասնել իմ երազած Հայաստանին: Դա Սերժ Սարգսյանն է»: Հիմա է՞լ է նա Ձեզ խանգարում:

– Դա Սերժ Սարգսյանի ելույթի մեկնաբանությունն էր: Եվ խոսքն այն մասին էր, որ նրա երազած Հայաստանն ու իմ երազածը շատ նման էին, ուղղակի նա խանգարում էր ինձ: Իսկ հիմա Սերժ Սարգսյանը հանրապետության նախագահն է եւ խանգարում է ոչ միայն ինձ, այլեւ շատերին:

– Պարոն Խաչատրյան, Ձեր քաղաքական գործունեության տարբեր փուլերում Դուք հանդես եք եկել մեկ՝ կայունության պաշտպանի, մեկ՝ հեղափոխականի դիրքերից: Ձեր կարծիքով, ինչպե՞ս կարելի է ճշգրիտ սահմանել՝ ո՞րն է կայունության կարեւորման եւ ո՞րն է հեղափոխականության ժամանակը:

– Ցանկացած փուլում կարեւորը կայունությունն է: Նորմալ մարդկանց 98%-ը ձգտում է կայունության՝ սոցիալական, տնտեսական եւ այլն: Խնդիրն այն է, թե ինչ գնով եւ ինչի կայունությունն ենք կարեւորում: Եվ եթե որեւէ մեկը բախտախնդիր չէ՝ ապա նա անպայման կարեւորում է նախեւառաջ կայունությունը:

– 1996-ին է՞լ էիք կայունությունը կարեւորում ԱԺ պարիսպների մոտ:

– Մինչեւ պարիսպներին հասնելը իսկապես քաղաքական պահանջներ էին դրված: Բացի այդ, 96թ.-ին քաղաքական դաշտը շատ ավելի հստակ էր: Այն ժամանակ ընդդիմության մեջ չկային նախկինում իշխանության մեջ եղած մարդիկ, եւ իշխանության մեջ էլ չկային ընդդիմադիր փորձ ունեցած մարդիկ: Ինչ վերաբերում է պարիսպները ջարդելուն, ապա ինձ համար մինչ օրս էլ կան բազմաթիվ չպարզված հանգամանքներ, թե ով ինչպես անցավ պարիսպներից այն կողմ: Անձամբ ես անցա այն ժամանակ, երբ բոլորն արդեն անցել էին: Այդպես էլ չիմացվեց, թե ովքեր էին նախաձեռնողները, ինչ նպատակներով եւ այլն:

– Դուք նշեցիք, որ անցած 20 տարիներին ոչինչ չի փոխվել, փոխվել են ընդամենը ձեւերը: Ըստ Ձեզ, մարտի 1-ի դեպքերը լիարժեք կբացահայտվե՞ն:

– Նման դեպքերի վերաբերյալ երեւի 50-70 տարի անց կլինեն ինչ-որ բացահայտումներ, որոնք էլի ոչ մի վստահություն չեն ներշնչի այն ժամանակվա քաղաքացիներին: Եթե այդ դեպքերը չեն բացահայտվում տաք հետքերով, ապա չեն բացահայտվում երբեք՝ դառնալով քարոզչության գործիք այս կամ այն քաղաքական ուժի կողմից: