![\"\"](\"https://www.aravot.am/2009/aravot_arm/May/23/p10.jpg\")
Կանխատեսում է Երեւանի ավագանու ընտրություններում ՀՅԴ նախընտրական շտաբի ղեկավար Արմեն Ռուստամյանը
– Ավարտվող քարոզարշավը, Ձեր գնահատմամբ, հա՞րթ անցավ: Թե՞ արդեն ընդդիմադիրի կարգավիճակով հանդիպեցիք խոչընդոտների:
– Բարեբախտաբար, ընդհանուր առմամբ՝ չենք ունեցել միջադեպեր: Եվ մեր ծրագրերին համապատասխան՝ իրականացնում ենք քարոզչությունը: Բայց այդպես չէ, թե ամեն ինչ հարթ է ընթանում, քանի որ տեղի ունեցող բախումները որոշակի առումով ստվեր են գցում եւ անդրադառնում են ժողովրդի հոգեվիճակի վրա: Մեր հիմնական խնդիրը եղել ու մնում է, որ ժողովրդի մոտ առաջանա ընտրությունների նկատմամբ վստահություն, որը եթե կա էլ, ապա նվազագույն աստիճանի վրա է: Բայց նման երեւույթները մեզ հեռու են պահում այդ նպատակից՝ անկախ նրանից, թե ովքե՛ր են դրանց առնչվում: Քանի որ մարդկանց մոտ ամրապնդում ենք համոզումը, թե հարցը ոչ թե իրենց ընտրական իրավունքի կիրառմամբ է որոշվում, այլ ոչ քաղաքական մեթոդների՝ ուժի, զոռբայության շնորհիվ:
Շատ հաճախ ենք լսում, որ եթե նման դեպքեր են տեղի ունենում՝ դա վկայում է նախընտրական պայքարի թեժության մասին: Եթե նախընտրական պայքարի թեժությունն ու քաղաքական բանավեճերն այդպես ենք պատկերացնում՝ դա մեզ շատ հեռուն կտանի: Այսինքն, արդեն իսկ տարել է շատ հեռու՝ վատ իմաստով: Մենք փորձում ենք այդտեղից վերադառնալ: Կարծում եմ, թե քանի որ այս ընտրությունները համապետական չեն, ինչը նշանակում է, թե ամբողջ իշխանությանը տիրանալու հարց չի լուծվում՝ գոնե այդ իմաստով պիտի կրքերը մի քիչ նվազ լինեն, ընտրություններն անցնեն շատ ավելի խաղաղ ու արդար, քան եղել են մինչ հիմա:
– Սակայն արդյոք հույս կա՞, թե խաղաղ կանցնի քվեարկությունը, եթե հաշվի առնենք այն ամենը, ինչ կատարվեց քարոզարշավի ընթացքում:
– Բախումները բացառված չեն: Եթե նման կրքեր կան՝ դրանք ամենաթեժ կետին հասնում են հենց քվեարկության օրը: Դժբախտաբար՝ նախորդ ընտրություններում շատ են եղել նման դրսեւորումներ: Հենց դա է վատը, որ եթե սա չկանխվի եւ չփոխվի տրամաբանությունը քարոզարշավի մնացած ժամանակահատվածում՝ այս ամենը կարող է վերաճել լուրջ բախումների հենց մայիսի 31-ին:
Բայց ընդհանուր առմամբ՝ համեմատած նախորդ ընտրությունների հետ, ոչ քաղաքական միջամտությունների մակարդակն այս անգամ ավելի պակաս էր, նաեւ գուցե այն պատճառով, որ սա ավագանու ձեւավորման ընտրություն է: Համեմատության մեջ, այո՛, կան ինչ-որ դրական երեւույթներ: Դրական երեւույթը նաեւ այն է, որ ի վերջո՝ առաջին անգամ տեղական ինքնակառավարման մարմինը ձեւավորվում է կուսակցությունների պայքարի շնորհիվ:
– Սոցիոլոգ Ահարոն Ադիբեկյանը նշել էր, թե կոալիցիայից դուրս գալը դրական հետեւանք չունեցավ ՀՅԴ-ի համար. «Քանի որ կորցնելով իշխանությունը՝ նա կորցնում է ընտրողների այն մասը, որը հակված է իշխանական կուսակցությանը ձայն տալուն։ Ու նա չի հասցնի այս ժամանակահատվածում հանդես գալ որպես ընդդիմադիր, որովհետեւ տարաձայնությունները մենակ 1-2 հարցի վերաբերյալ են»:
– Այս դիտարկման մեջ կա ռացիոնալ հատիկ: Եվ սա վկայություն է, թե կոալիցիայից մեր դուրս գալը չէր կարող ընտրական նպատակներ հետապնդող խաղ լինել, ինչպես ոմանք ներկայացնում են: Այլապես մենք ընտրություններից շատ ավելի շուտ պետք է դա անեինք, քանի որ նման վիճակ կարող էր առաջանալ: Այո, բնականաբար, եթե գրեթե մեկ շաբաթ հետո սկսվում է նախընտրական քարոզչությունը՝ նման քայլ ոչ ոք չի անի, քանի որ հասկանալի է՝ նախ եւ առաջ պետք է որպես ընդդիմություն ընկալվես, որ հետո կարողանաս այդ դաշտում ձայներ ունենալու ինչ-որ խնդիր հետապնդել: Սա իրոք վկայում է այն մասին, որ կոալիցիայից մեր դուրս գալը չի կատարվել ինչ-որ հաշվարկներով՝ պայմանավորված ընտրությունների հետ:
– Դուք այս քարոզարշավի ընթացքում տեսա՞ք քաղաքական բանավեճ, թե՞ այն ի սկզբանե այնուամենայնիվ չպիտի էլ լիներ, քանի որ ինչքան էլ այս ընտրությունները ձեւով կուսակցական են՝ ընտրողները (դատելով նախընտրական հանդիպումներում հնչող հարցադրումներից) դրանց վերաբերվում են իբրեւ զուտ համայնքային ընտրությունների:
– Քաղաքական բանավեճեր տեղի չունեցան, եւ դրա հիմնական մեղավորն, իհարկե, մասնակիցներն են: Ընտրապայքարն այն հստակ տրամաբանությամբ չի ընթանում, թե մենք ընդհանրապես ինչ ենք ուզում ընտրել: Մեր ժողովուրդն այդպես էլ մինչեւ հիմա լավ չի ընկալում, թե ինչ ընտրության է մասնակցում՝ զուտ տեղական ինքնակառավարման մարմնի՞, թաղապետերի ընտրության պես՝ պարզապես կատարվում է Երեւանի մասշտաբով, ինչն այդպես չէ, բայց որոշ գործիչներ հենց դա էին քարոզում: Մյուս մասն էլ սա ցանկանում էր դարձնել իշխանափոխության նախերգանք, նախագահական երկրորդ ընտրություններ, բայց լավ է՝ հետո մոտեցումներում եղան ինչ-որ փոփոխություններ: Այնուամենայնիվ, եթե հիմնականում այսպիսին են մոտեցումները՝ բանավեճի բուն առարկան շրջանցվում է: Ընտրում ենք ավագանի, որը պետք է հանդիսանա լուրջ գործոն իշխանական համակարգն առողջացնելու, հակակշռելու եւ զսպելու գործառույթներ իրականացնելու համար: Սա նոր որակի կառավարում է՝ անցում նախկին մոդելից նորի: Եվ դա՛ չեն ներկայացնում, թե այդ անցումն ամեն մեկն ինչպես է պատկերացնում: Պիտի դա լիներ բանավեճի բուն առարկան:
– Վերջերս մի հարցազրույցում նշել էիք, որ եթե ՀՅԴ-ն Երեւանի ավագանիում փոքրամասնություն լինի՝ «մենք ձգտելու ենք ձեւավորել վերահսկիչ հանձնաժողով եւ ղեկավարել այդ հանձնաժողովը»: Կարելի՞ է ենթադրել, որ համակերպվել եք հեռանկարի հետ, որ մեծամասնություն չեք ունենա ավագանու կազմում, ուստի արդեն իսկ փորձում եք բանակցել այդ տարբերակը գործադրելու համար:
– Ո՛չ, մենք ուղղակի ցանկանում ենք մեր ժողովրդին շատ անկեղծ ու ազնիվ ներկայացնել հնարավոր ելքերը եւ ասել, թե դրանցից յուրաքանչյուրի դեպքում ինչպես կգործի Դաշնակցությունը:
Շատ հստակ եմ ասում՝ եթե մենք մեծամասնություն լինենք, մեր գլխավոր քայլերից մեկը կլինի այն, որ մեզ ընդդիմադիր ուժին կտանք վերահսկողական գործառույթներ: Միշտ մեր մոտեցումն է եղել, որ պետք է առաջացնել շահերի առողջ բախում, որպեսզի կարողանաս հակակշռման եւ զսպման մեխանիզմներ առաջացնել, որ հետո պահանջես ուրիշներից: Այդ մեխանիզմները կհանգեցնեն նրան, որ կունենանք կառավարման ավելի արդար համակարգ՝ Երեւանի մակարդակով: Սա ամենակարեւոր հարցն է: Բացի այդ՝ Երեւանում հանրային անվտանգությունն է թիվ 1 խնդիրը: Ըստ օրենքի՝ քաղաքապետը պետք է ստեղծի համայնքային ծառայություն, որպեսզի ուղղակիորեն գործիք ունենա կանխելու այլանդակությունները, լկտիությունները, որոնք տեղի են ունենում ամեն քայլափոխի՝ մարդկանց աչքի առաջ:
Իսկ եթե մենք լինենք փոքրամասնություն՝ դարձյալ իրականացնելու ենք մեր ծրագրերը, բայց արդեն ունենալով փոքր հնարավորություններ՝ էլի օրենքով սահմանված լիազորությունների շրջանակում: Մասնավորապես՝ կարեւորագույն գործիքներից մեկը համարում եմ այն, թե այն խմբակցությունը, որը պիտի ձեւավորվի ավագանու կազմում՝ կարող է տարեկան մեկ որոշակի հարցով պահանջել, որ ստեղծվի քննիչ հանձնաժողով: Այ, դա մենք հստակ երաշխավորում ենք՝ 4 տարում ՀՅԴ-ն արծարծելու է 4 լրջագույն հարց, եթե նույնիսկ չունենանք մեծամասնություն:
