Անվանի բալետմայստեր Յուրի Գրիգորովիչի բացառիկ հարցազրույցը
Մեկ տարի առաջ ՀՀ մշակույթի նախարարության նախաձեռնությամբ կայացավ հանդիպում անվանի բալետմայստեր Յուրի Գրիգորովիչի հետ, որի արդյունքում պայմանավորվածություն ձեռք բերվեց Ա. Խաչատրյանի «Սպարտակ» բալետը Հայաստանում, Երեւանի Ալ. Սպենդիարյանի անվան օպերայի եւ բալետի ազգային ակադեմիական թատրոնում բեմադրելու վերաբերյալ: Աշխարհահռչակ վարպետն իր պատրաստակամությունը հայտնեց համագործակցելու այդ նախաձեռնությունը կյանքի կոչելուն: Կայացավ բալետմայստերի ծանոթությունը Երեւանի օպերայի եւ բալետի ազգային թատրոնի բալետային խմբի, Հայաստանի «Բարեկամություն» պարարվեստի արտիստների եւ Երեւանի պարարվեստի պետական ուսումնարանի սաների հետ: Պարային այս հավաքական ուժերի հետ էլ այս տարվա փետրվարի կեսերից Յու. Գրիգորովիչը եւ իր կոնսուլտանտները սկսել են «Սպարտակի» բեմադրական աշխատանքները:
Նախօրեին «Առավոտը», ներկա գտնվելով «Սպարտակի» փորձին, անվանի բալետմայստերից հարցազրույց վերցրեց:
– «Սպարտակի» հայաստանյան բեմադրության մեջ ավելի վառ ընդգծվելո՞ւ է հայկական մոտիվը, եւ հաշվի՞ է առնվելու այն հանգամանքը, որ ներկայացումն իրականացնում եք հեղինակի հայրենիքում:
– Անցյալ տարի Մոսկվայի Մեծ թատրոնում նշվեց «Սպարտակի»՝ իմ բեմադրության 40-ամյակը: Մինչ այդ, երկու անգամ Խաչատրյանի բալետին անդրադարձել էին անվանի բալետմայստերներ Իգոր Մոիսեեւը եւ Լեոնիդ Յակոբսոնը: Խաչատրյանի երաժշտությունն այնքան գունեղ ու վառ է, որ որեւէ բան ընդգծելու առիթն ու անհրաժեշտությունը չկա: Տարբեր առիթներով մշտապես փաստել եմ հայ կոմպոզիտորի տաղանդավոր, հանճարեղ եւ լեգենդար լինելու մասին: Եվ սա է պատճառը, որ երեւանյան «Սպարտակի» վրա էլ աշխատում եմ մեծ պատասխանատվությամբ ու հուզմունքով: Իհարկե, գոհ եմ, որ նույն նվիրվածությունը, հուզականությունը, մի խոսքով՝ աշխատանքը, տեսնում եմ ձեր արտիստների մեջ:
– Դուք համարվում եք բալետային հեղափոխությունների առաջնորդ՝ մշտապես դիմելով նոր արտահայտչամիջոցների: Հիշենք թեկուզ Ռոդիոն Շչեդրինի «Կարմեն» սյուիտի Ձեր բեմադրությունը: Այսօր շարունակվո՞ւմ են Ձեր նորարարական մտահղացումները:
– Առաջնորդ բառի հետ համակարծիք չեմ, ես ընդամենը հարյուրավոր, թե հազարավոր բալետմայստերներից մեկն եմ: Հեղափոխությունների մասով էլ ասեմ, որ դրանք արվեստում չեմ ընդունում: Ինչ վերաբերում է, ինչպես ասացիք, բալետային նոր արտահայտչամիջոցներին, երկնքից աստղեր չեմ իջեցնում, անում եմ այն, ինչ հուշում են սիրտս ու հոգիս եւ ապրածս տարիները:
– Այսօր ազատորեն խոսում ենք այն մասին, որ արվեստը, ստեղծագործություն լինելուց զատ, ապրանք է, բիզնեսի սուբյեկտ: Կոնկրետ՝ «Սպարտակը» դիտում եք լոկ որպես ստեղծագործությո՞ւն, թե՞ նաեւ կարեւորում եք բիզնեսի էլեմենտը:
– Այդպես էլ բիզնես բառը չընդունեցի արվեստում: Այս հարցին պատասխանողը հանդիսատեսն է, օրինակ, ժամանակին «Կարմեն» սյուիտի բեմադրությունս տապալվեց, իսկ այսօր աշխարհում չկա մի թատրոն, որի խաղացանկում չլինի այս ներկայացումը: Հիմա ի՞նչ է ստացվում. հանդիսատեսը ընդունում է, սիրում է, հավանում է, տոմս է գնում ու գալիս ներկայացմա՞ն, թե՞ դա այսօրվա հնչողությամբ բիզնես է կոչվում: Ինչպես կուզեք անվանեք՝ բիզնես, ապրանք… Կարեւորը, որ արվեստագետի ստեղծածը լինի բարձրարժեք:
