«ՉԵՄ ՀԱՎԱԿՆՈՒՄ ԴԱՍԱԿԱՆ ԼԻՆԵԼ»

Ասում է ՀԳՄ նախագահ, իր որոշ գրչակիցների գնահատմամբ՝ չգրող Լեւոն Անանյանը

Հայաստանի գրողների միությունում (ՀԳՄ) կրքերն արդեն հանդարտվել են, եւ, հավանաբար, ինչպես մյուս ստեղծագործական միությունների պարագայում է, կրկին կբորբոքվեն միության նախագահի ընտրության ժամանակ: ՀԳՄ նախագահ Լեւոն Անանյանը գոհ է ընդհանուր իրավիճակից, միության աշխատանքն էլ նախագահության նիստում բավարար է գնահատվել: Ասում է՝ 200-ից ավելի գրական միջոցառում են կայացրել, շուրջ 180 գիրք տպագրել: Նաեւ խոստովանում է, որ չի կարելի միանշանակ ասել, թե դրանք բոլորը արժեքներ են. «Իհարկե, խոցելի բաներ շատ կան, բայց արդեն փաստ է այն, որ գրքեր են գրվում, քննարկումներ լինում, Գրողների միությունը այս դժվարին պայմաններում պահում է 10 անուն գրական ուղղվածության պարբերական»: «Առավոտը» ՀԳՄ նախագահից հետաքրքրվեց՝ մի՞թե տպագրված ամեն գիրք իրավունք ունի քննարկվելու ՀԳՄ կամարների ներքո: «Ամեն նոր գիրքը զավակի ծնունդ է հիշեցնում, ուստի հարկ է հասարակության ուշադրությունը հրավիրել, որ այդ գրական փաստը տեղի է ունեցել, մանավանդ՝ ընթերցանության ճգնաժամ կա: Եվ հետո, Գրողների միությունը հավասարապես բոլոր 400 անդամներինն է, ու եթե գիրքը լույս է տեսել պետական պատվերով, դրանից առաջ էլ անցել բոլոր քննարկումների մաղով, ուրեմն պիտի անպայման վերաբերմունք ցույց տանք: Ինչ վերաբերում է մեր դահլիճները վարձով տալուն, դա անհրաժեշտություն է, որովհետեւ այդ գումարների հաշվին ենք պահում 20-25 հոգանոց աշխատակազմը: Մենք պատասխանատու չենք մեր սրահները վարձակալած կազմակերպությունների միջոցառումների համար: Չնայած ջանք ենք թափում սրահները վարձով չտալ, ասենք՝ գարեջուր խմողների համաժողովին կամ շուն պահողների գիտաժողովներին…»,- ասում է Լ. Անանյանը: Նա հավաստիացնում է, որ շատ հարցեր կփորձեն շտկել 2009-ից, որպեսզի դրանք չկուտակվեն, ու 2010թ. կայանալիք համագումարին ստիպված չլինեն, իր խոսքով՝ շուտասելուկի պես կամ մահախոսականի ոճով թվարկել ու առաջ անցնել:

ՀԳՄ նախագահն իրենց գործունեության կարեւոր բաղադրիչներից է համարում գրքի քարոզչությունը, գրահրատարակությունն ու թարգմանական գրականությունը. «Մեզ համար շատ կարեւոր են թարգմանական կապերը, որպեսզի գրական համայնքը չվերածվի պարսպով փակված հնդկացիական արգելոցի: Տարածաշրջանի երկրների հետ սերտ կապեր ունենք, նաեւ Ռուսաստանի, Լիբանանի, շուտով նաեւ ռումիներեն՝ հայ արդի արձակի ժողովածու լույս կտեսնի»:

Նշենք, որ ՀԳՄ-ն նախաձեռնությամբ է հանդես եկել. Հովհաննես Թումանյանի ծննդյան օրը՝ փետրվարի 19-ը հայտարարել գիրք նվիրելու օր: Անգամ հանձնաժողով է ստեղծվել՝ ԿԳՆ-ի, «Գիրք» հիմնադրամի, Հովհաննես Թումանյանի տուն-թանգարանի հետ համատեղ:

Լ. Անանյանին հարցրինք՝ արդյո՞ք Նկարիչների միության նախագահի 3-րդ անգամ վերընտրվելը նախադեպ չէ ստեղծագործական մյուս միությունների ղեկավարների դիրքերն ամրապնդելու առումով: Նա պատասխանեց, որ կանոնադրությունն իրեն չի արգելում կրկին առաջադրվել. «Այս ժամանակներում ոչ մի լավ բան անպատիժ չի մնում, չնայած իմ մտերիմները հանգստացնում են, ասելով, որ պտղատու ծառի վրա են քար շպրտում: Ես օրվա մեծ մասն աշխատում եմ Գրողների միության համար եւ, չնայած վայրահաչոցներին, սիրում եմ իմ աշխատանքը: Այլ հարց է, որ հաճախ արածդ աշխատանքն ամբողջությամբ չի երեւում, եւ դու դա անում ես քո գրական ու անձնական հարցերի հաշվին: Ափսոսում եմ, որ մտավորականության մի մասը գնում է իրեն հաստատելու՝ ուրիշին ժխտելով, դա «աբիժնիկների» խավն է: Հիմա ինձ հասցրել են նրան, որ սկսել եմ լրջորեն մտածել թեկնածությունս նորից առաջադրելու մասին: Երբեմն զավակներս հորդորում են, թե գնա մի բիզնես դիր քո խելքով, քո հնարավորություններով, կապերով ու նորմալ ապրի, միեւնույն է, այդքան եռանդը, որ ծախսում ես՝ նախատինքի ես արժանանում: Բայց ես չեմ ուզում, ուրիշ է այն բավականությունը, երբ գրողի մատից մի փուշ ես հանում»:

Մեր այն դիտարկմանը, թե կարծիք կա, որ առաջին անգամ իրեն ՀԳՄ նախագահ են ընտրել հենց չգրելու համար, ու ինքը հիմա արդեն համարվում է գրքեր տպագրող միջակ գրող, ՀԳՄ նախագահը պատասխանեց. «86-ին ինձ Գրողների միություն ընդունելու համար երաշխավորել են ժամանակի նորմալ գրողները, ես այսօր 10 գիրք ունեմ, այդ թվում է բանաստեղծությունների ժողովածուս, որը ոմանց մրմուռ է պատճառում: Ինչպես իմ գրքերը, դա էլ իմ կենսագրությունն է, եւ ես հավակնություն չունեմ դասական լինելու: Պոեզիան ինձ համար կենսակերպ է, ապրելաձեւ: Հիշեցնեմ, որ, օրինակ, իմ «Արմատ եւ սաղարթ» հրապարակախոսական ժողովածուն դեռեւս 85-ին է տպագրվել եւ «Ոսկե գրիչ» ստացել: Նորից դառնալով բանաստեղծությունների ժողովածուիս, ասեմ, որ այն «Զանգակ 97» տպարանն իմ ծննդյան 60-ամյակի առիթով է տպագրել, ինքս ինձ նվեր եմ արել: Մի բան էլ հիշեցնեմ՝ իմ առաջին բանաստեղծությունը 13 տարեկանում տպագրվել ու միութենական հանրապետություններում թարգմանվել է մի քանի լեզվով…»:

Զրույցի վերջում Լեւոն Անանյանը մաղթեց, որ գալիք տարում հաղթահարվեն մարտիմեկյանն ու ֆինանսական ճգնաժամերը, վերականգնվի ներդաշնակության զգացումը, եւ հասարակությունը բարիանա, ձերբազատվելով, իր խոսքով՝ ժխտագարությունից: