Ըստ Հայաստանի նախկին արտգործնախարար, «Սիվիլիթաս» հիմնադրամի ղեկավար Վարդան Օսկանյանի
– Վերլուծաբանները պատահական չեն համարում, որ մեծ քաղաքականություն վերադառնալու վերաբերյալ Ձեր եւ Վրաստանի խորհրդարանի նախկին խոսնակ Նինո Բուրջանաձեի մասին լուրերը հայտնվեցին գրեթե միաժամանակ՝ հոկտեմբերի 27-28-ին: Բուրջանաձեն նաեւ Ձեր «Սիվիլիթաս» հիմնադրամի հոգաբարձուների խորհրդի կազմում է: Օրերս մեկնել էիք Վրաստան, եւ այցի մանրամասները հայտնի չդարձան։ Այս ամենը մի համատեքստո՞ւմ է:
– Ո՛չ, իրար հետ կապ չունեն: Նախ՝ ճիշտ չէ, որ քաղաքական դաշտ մեր վերադառնալը համընկել է: Ես քաղաքական դաշտ չեմ վերադարձել, բայց Նինո Բուրջանաձեն արդեն պաշտոնապես հայտարարել է, թե վերադառնում է: Եվ կարծեմ նոյեմբերի 23-ին պաշտոնապես կհայտարարի, որ հիմնել է կուսակցություն:
Այո, Վրաստանում էի վերջին մի քանի օրը: Գնացել էի կոնֆերանսի մասնակցելու եւ, առիթն օգտագործելով, հանդիպել եմ նաեւ իմ նախկին գործընկերներին՝ առավել լավ պատկերացնելու այսօր Վրաստանում վիճակը, ռուս-վրացական վերջին հակամարտությունից հետո ստեղծված իրավիճակը, նաեւ՝ խնդրի լուծման ու Վրաստան-Ռուսաստան մերձեցման հեռանկարները: Շատ կարճ հանդիպել եմ նաեւ Նինո Բուրջանաձեի հետ, որն, այո՛, մեր հոգաբարձուների խորհրդի անդամ է՝ բազմաթիվ այլ քաղաքական գործիչների, տարբեր երկրների դեսպանների հետ միասին: «Սիվիլիթաս» հիմնադրամի նպատակներից մեկն է հնարավորինս լայն ճանաչում տալ Հայաստանին, մեր քաղաքական կյանքին ու արտաքին քաղաքականությանը, դուրս գալ մեր «մաշկից»՝ մեր տեղական գործունեությունից ու փորձել վարել առավել ընդգրկուն գործունեություն: Դրա համար էլ հոգաբարձուների խորհրդում ներգրավեցինք տարբեր երկրների քաղաքական գործիչների, որպեսզի նման գործունեությունը լինի առավել արդյունավետ:
– Այն, որ Դուք պաշտոնաթողությունից հետո սկսեցիք քննադատել Սերժ Սարգսյանի վարած արտաքին քաղաքականությունը՝ իշխանական մամուլին ստիպեց հիշել, որ միշտ «աչքի եք ընկել կոնֆորմիզմով». Լեւոն Տեր-Պետրոսյանի օրոք արտգործնախարարի տեղակալ եղած ժամանակ զբաղվում էիք ղարաբաղյան բանակցություններով եւ ոչ մի անգամ դժգոհություն չեք հայտնել վարվող քաղաքականության վերաբերյալ, իսկ Ռոբերտ Քոչարյանի օրոք, երբ արդեն ԱԳ նախարար էիք՝ դարձել էիք ջատագովը ԼՂ հարցում այլ քաղաքականության, որը տրամագծորեն հակառակ էր Լեւոն Տեր-Պետրոսյանի քաղաքականությանը: Այս կշտամբանքն ընդունո՞ւմ եք:
– Տարբեր կարծիքներ են հնչում, յուրաքանչյուրն իմ նկատմամբ իր ընկալումն ունի: Ես գիտեմ՝ ով եմ, ու գիտեմ իմ հետագա անելիքները, միշտ ունեցել եմ իմ մոտեցումները, տեսակետները՝ բոլոր հարցերի նկատմամբ: Իշխանության մեջ լինելով՝ իհարկե, եղել են որոշ սահմանափակումներ: Բայց ասեմ, որ հիմնականում չեմ ունեցել արտաքին քաղաքական հարցերով տարակարծություններ: Սակայն հիմա բոլորովին այլ իրավիճակ է ստեղծվել, եւ որպես ազատ քաղաքացի՝ ես ինձ իրավունք եմ վերապահում ազատորեն արտահայտել տեսակետներս տարբեր հարցերի նկատմամբ:
Իմիջիայլոց ասեմ, որ չեմ համարում, թե իմ արտահայտած կարծիքները ինքնանպատակ քննադատություն են նախագահին: Նրա վարած քաղաքականության մեջ շատ բաներ կան, որոնց հետ ես համաձայն եմ, բայց բաներ էլ կան, որոնք իմ կարծիքով՝ պետք է արվեին այլ կերպ: Համենայնդեպս, արտաքին քաղաքականության արդյունքները երեւում են մի քիչ ավելի երկարաժամկետ հատվածի վրա: Պետք է որոշ ժամանակ տալ ու տեսնել, թե այսօր մեր իշխանությունների վարած արտաքին քաղաքականությունն իսկապես ինչպիսի արդյունքներ կտա մեր երկրին:
– Ապրիլի 10-ին ԱԳՆ աշխատակիցների հետ հրաժեշտի հանդիպման ժամանակ հայտարարեցիք. «Իմ նվիրվածությունը Հայաստանին ու նրա ապագային չի սկսվել իմ՝ արտաքին գործերի նախարար դառնալով: Այն հիմա չի վերջանա, երբ ես այլեւս նախարար չեմ լինի: Այն պարզապես կփոխվի: Ես նոր պատասխանատվություն կստանձնեմ, որը հիմնականում միտված կլինի շահագրգիռ, ներառուն քաղաքական ատյանի ձեւավորմանը»: Կարելի՞ է եզրակացնել, որ եթե իրոք ստեղծեք քաղաքական մի նոր ուժ՝ այն իշխանությունների նկատմամբ կլինի բավական լոյալ:
– Ժողովրդավարության երկու հիմնական առանցքներից մեկը ես համարում եմ գիտակից քաղաքացիական հասարակությունը, որը պատասխանատվություն է զգում երկրի եւ երկրում տեղի ունեցող իրադարձությունների նկատմամբ, եւ իր հստակ ու համարձակ պահանջներն է դնում իշխանությունների առաջ՝ հօգուտ երկրի կայունության եւ զարգացման: Այսօր մեզանում դեռեւս դա բացակայում է, եւ իմ հիմնադրամի հիմնական գործունեությունը միտված է լինելու քաղաքացիական հասարակության մոտ այդ գիտակցության բարձրացմանն ու ձեւավորմանը: Երկրորդ առանցքը, որը բացակայում է՝ չափավոր ու կառուցողական ընդդիմությունն է: Այս երկուսի համադրումը, կարծում եմ, որ էապես կարող է նպաստել մեր ժողովրդավարության ամրագրմանը, ինչպես նաեւ՝ բարեփոխումների արդյունավետ իրականացմանը:
– Արտաքին քաղաքականության ոլորտի Ձեր քննադատությանը ներկայիս ԱԳ նախարար Էդվարդ Նալբանդյանն այսպես արձագանքեց, թե ճիշտ չէ թերթերի միջոցով իրար խորհուրդներ տալը. «Եթե ես էլ սկսեմ պատասխանել, թե 10 տարվա ընթացքում ինչ պետք է արվեր, որ չի արվել, կամ ինչ չպետք է արվեր, ինչը որ արվել է եւ հակառակը, կարծում եմ՝ ճիշտ չէ այդպիսի մոտեցումը»:
– Ես ընդհանրապես սովորություն չունեմ խորհուրդներ տալու: Եվ այս վերջին շրջանում էլ չեմ հիշում, թե ինչ-որ խորհուրդ եմ տվել: Բայց կարծիք հայտնել եմ: Եթե այդ կարծիքներն ընկալվել են որպես խորհուրդ՝ կարող եմ վստահեցնել, որ ես այդպիսի նպատակ չեմ ունեցել:
