Աշնանամուտի՝ դեռեւս բացօթյա սրճարանային այս տրտում երեկոներում, երբ անցնում է եւս մեկ տարի, եւ անցնում է քո կյանքից նաեւ, հաճախ սովորական թվացող պատկերները դառնում են տարօրինակ մտքեր եւ զարմացնում են իրենց զրնգուն պարզությամբ.
Իմ ողջ գիտակցական կյանքում ինձ թվում էր, որ իմ բոլոր պատասխանները սերտել-սովորել եմ ապրածս կյանքով, սակայն ինչքան տարիներս առաջ են գնում, ինչքան մեծանում եմ, տարօրինակորեն հարցերն ու հարցականներն են շատանում,- ասում էր իմ ընկեր Իշխանը՝ խմելով սուրճի երրորդ բաժակը… Իսկ ես, այդ ընթացքում բարեւելով մեր ընդհանուր ծանոթներին, մտածում էի, որ Իշխանը ճիշտ է, քանի որ կա անցողիկը եւ մնայունը: Աստված մարդուն հոգի տվեց եւ ծածկեց մարմնով, ինչպես ցորենը ծածկեց կեղեւով եւ դեղձը՝ թավշյա շղարշով, որ ելուզակներից պահպանի իր իսկ շնորհած կատարելությունները: Ելուզակներ, որոնք չեն սիրում մեր եւ իրենց երկիրը, այլ մեր երկրի հաշվին սիրում են իրենց եւ իրենց անձնապաստան հավակնությունները…
Այնինչ, մենք այնքան հին ազգ ենք, նկատի չունեմ հնացած, մեզ հետ ու մեր կողքին ապրող շատ ցեղեր այլեւս չկան, որ այսօր ոչ ոք մեզ չի հիշում, եւ երբ մեր պետությունը վերջապես սկսում է տեսանելի դառնալ աշխարհին, եւ մեր ցեղը մեր պետության հետ միասին սկսում է հաստատվել այլոց շարքերում, հայտնվում է հայրենական դեղձը կլպողը՝ փորձելով հասնել ազգային ոգուն, որն իրենը չէ, որին օտար է ինքը, եւ ոգին էլ օտար է իրենից…
Թերեւս ճիշտ է, որ աշնանամուտը տարօրինակ մտքեր է արթնացնում մեր մեջ անցողիկի եւ մնայունի մասին, վկան՝ սրճարանի հավաքարար տիկինը, ով մանրամասն հավաքում էր ընկնող տերեւները, որ հետո կամ այրեն, կամ թափեն աղբի մեջ: Եվ այս ամենում տխուր բան կար, կար նաեւ, սակայն, ուրախալին, որ ծառը մնում էր եւ եկող գարուն նորից կծաղկեր, ինչպես դեղձը կարթնանար քնից, որի հոգուն ոչ ոք չէր կարող մոտենալ:
